768 milioi pertsonak gosea pairatzen dute mundu osoan, NBEren txosten berri baten arabera. Bertan ohartarazten denez, datuak 150 milioi euroko gorakada izan du COVID-19aren pandemia lehertu aurretik bildutako estatistikekiko, eta lehenbailehen jarduteko deia egiten da, okerrera egiteko mehatxua egiten duen larrialdi bati aurre egiteko.

Munduko elikadura-segurtasunaren eta nutrizioaren egoerak (SOFI) agerian uzten du 2030erako zero gosearen helburua gero eta urrunago dagoela; izan ere, elikagaien segurtasunik eza etengabe igotzen ari da, eta datozen hilabeteetan gehiagora joatearekin mehatxatzen du, Ukrainako gerra bezalako krisien albo-ondorioengatik.

Dokumentu honetako kalkuluek 702 eta 828 milioi arteko tartean goseak dauden pertsonen datua mantentzen dute, batez ere COVID-19aren pandemiari lotutako ziurgabetasunak islatzeko helburuarekin, eta, beraz, erreferentzia gisa batez besteko puntua ezartzen du, 768 milioikoa.

Ia 670 milioi pertsonak gosea igarotzea espero da 2030ean, 2015ekoaren antzeko kopurua, orduan Garapen Iraunkorrerako Helburuak (GIH) ezarri baitziren, NBEren zenbait agentziak egindako ikerketaren arabera, besteak beste Elikadura eta Nekazaritzarako Erakundeak (FAO), Osasunaren Mundu Erakundeak (OME), Elikagaien Munduko Programak (IEP) eta Haurren Laguntzarako Nazio Batuen Funtsak (UNEF).

Goseak jotako pertsonen kopurua ia egonkor egon zen 2015etik, baina koronabirusaren pandemia inflexio-puntua izan zen. Hala, 2019an munduko biztanleriaren ehuneko 8 kategoria horretan sartzen bazen, 2021ean jada ehuneko 9,8 zen, ia hamarren bat.

Proportzioa ehuneko 29,3 ingurukoa da (2.300 milioi pertsona inguru) elikadura-segurtasun falta moderatua edo larria dutenak kontuan hartuz gero, eta 924 milioi dira azken maila horretan daudenak, biztanleria osasun-arrisku larrien eraginpean uzten dutenak, eta horrek bizia galtzeko arriskua ere badakar.

Goseak ere badu generoa; izan ere, arrakala handitzen jarraitzen du, eta jada 4 puntu gainditzen ditu: emakumeen % 31,9k elikadura-segurtasun falta moderatua edo larria zuten 2021ean, eta gizonen artean, berriz, % 27,6k.

Haurtzaroari dagokionez, adituek uste dute bost urtetik beherako 45 milioi haurrek pairatzen zutela emaziazioa eta hiltzeko 12 aldiz aukera gehiago zituztela. NBEren arabera, bost urtetik beherako 149 milioi haurrek atzerapena dute hazkundean eta garapenean, funtsezko mantenugaien falta kronikoaren ondorioz.

Elikagaien segurtasuna, kolokan

3.100 milioi pertsona inguruk ezin izan zuten dieta osasungarri bat onartu, eta horrek, Nazio Batuen arabera, COVID-19aren pandemiaren ondorio ekonomikoen ondorioz elikagaien prezioen inflazioaren ondorioak islatzen ditu, baita horri eusteko gobernuek hartutako neurrien ondorioak ere.

Txostenak ez ditu aurtengo datuak kontuan hartzen, baina Ukrainako gerrak munduko elikagaien segurtasunean itzal berriak sor ditzakeela jasotzen du; izan ere, bertan zerealen funtsezko bi ekoizle daude inplikatuta, eta maila ezberdinetako hornidura-katearen asaldura orokorra dago, horrek prezioetan duen eraginarekin.

David Beasley Ingurumen Esparru Programako zuzendari exekutiboak “benetako arriskua” antzeman du gosearen zifrak igotzen jarraitzeko datozen hilabeteetan, neurri handi batean Ukrainako gatazkaren ondorioz. “Horren ondorioz, munduan ezegonkortasuna, gosea eta migrazio masiboak gertatuko dira, aurrekaririk gabeko mailan”.

Beasleyk “gaur ekiteko” deia egin du, “Berehalako hondamendi hau saihesteko”. Tesi horrekin bat dator Catherine Russell UNICEFeko arduraduna ere, eta “aurrekaririk gabeko erantzuna” eskatu dio egungo larrialdiari eta “esfortzu handiei”, uste baitu ezin dugula “denbora galdu” eta bizitzak daudela jokoan.

Tedros Adhanom Ghebreyesus OMEko zuzendari nagusiak ohartarazi duenez, urtero hamaika milioi pertsona hiltzen dira dieta ez osasungarrien ondorioz, eta “elikagaien prezioen igoerak horrek okerrera baino ez du egingo”.

Egilea Andoni Beitia