Espainiako etxeen zorra, aktibo guztien ehuneko gisa, familien ondarearen balio osoaren % 11,4 izan zen 2020an. Batez besteko magnitudea aurreko ekitaldietan erregistratutakoaren antzekoa da, Espainiako Bankuak urtero biltzen dituen datuen arabera. Hala ere, ikuskatzaileak atzo argitaratutako zifrek erakusten dute azken ekitaldietan familia-nukleoaren profil bakoitzean zorrak duen banaketa eta pisua aldatu egin direla, errentaren eta bertan sartzen diren diru-sarreren arabera. Lehen hurbilketa bat eginez, ikus daiteke ondare handieneko etxeek bigarren mailako ondasun higiezinetan kontzentratzen dutela pasiboa, hala nola opor-etxebizitzetan; errenta txikiena dutenek, berriz, ohiko bizilekua ordaintzeko eta kreditu pertsonalak eta banku-maileguak ordaintzeko erabiltzen dute batez ere.

Batez besteko zifrek erakusten dute etxebizitza nagusia erosteko betebeharra zuen pasiboa etxe guztien zorraren % 61,6 zela 2020an, eta beste ondasun higiezin batzuk erosteagatik ordaindu beharrekoa, berriz, % 22,4. Gainerako % 16a maileguen, bermeen eta kredituen artean banatzen zen. Batez besteko ehuneko horiek, ordea, nabarmen aldatzen dira errentaren dezileen artean banatuz gero.

Azken txostenean, Espainiako Bankuak 2017 eta 2020 urteen artean izandako aldaketak aztertu ditu. Hasteko, aitortu du, taldeka, etxebizitza nagusiaren erosketarekin lotutako zorraren pisua eta beste zorrena errentarekin erortzen diren bitartean, beste ondasun higiezin batzuk erostera bideratutako zorraren proportzioa hazi egiten dela. Izan ere, nahiz eta etxeen guztirako pasiboaren pisu erlatiboa ehuneko 0,4 puntu soilik murriztu zen aktiboen gainean, 2017an % 11,8tik hiru urte geroago % 11,4ra, jaitsiera handiagoak ikusten dira banaketaren goialdean.

Zifra zehatzetan, errentako lau dezileek pasiboaren % 67 inguru etxebizitza nagusia ordaintzera bideratzen zuten, % 10 bigarren egoitzak ordaintzera eta % 23 beste zor pertsonal batzuetara. Pasiboaren banaketa, diru-sarreren dezilik handienean, ohiko etxebizitzari % 47 utziz banatzen zen, gainerako ondasun higiezinei % 41 utziz eta gainerako zorrei % 12 utziz.

Aberastasun garbiaren pertzentilak direla eta, errentaren banaketaren beheko mailan dauden familiek zorpetutako aktiboen % 45 zuten. 50-75 pertzentilaren artean, pasiboa % 16ra murrizten zen; % 8,4ra jaisten zen 75-90 pertzentilen artean; eta % 3,1era jaisten zen 90-100 pertzentilen artean mugitzen ziren etxeetan.
2002tik

Familien batez besteko aberastasun garbia handitu da

Familien Finantza Inkestak nabarmentzen du, halaber, familien batez besteko aberastasun garbia % 4,6 handitu zela 2017 eta 2020 artean, 122.000 euroraino, 2011-2017 aldiko beheranzko joera hautsiz.

Hala ere, 2020. urtearen amaieran, ikuskatzailearen datuen arabera, familien % 57k mailegu motaren bat zuen, 2002. urteaz geroztik izan den proportziorik altuena, orduan zifra % 42,5ekoa baitzen. Ordaintzeko batez besteko zenbatekoa 33.300 eurokoa zen, baina errentarik txikienak 5.600 eta 18.400 euroko pasiboen artekoak ziren, eta handienak, berriz, 60.400 eta 88.000 euro artekoak.

Ikuskatzaileak egiaztatu du, halaber, zorrak izateko probabilitateak gora egiten duela etxeko errenta-mailarekin ( % 38,6 beheko kintilean eta % 65,7 goiko kintilean) eta lan egiten duten kideen kopuruarekin ( % 34,1 bakar batek ere lan egiten ez badu eta % 80,2 bi pertsonak lan egiten badu). Hala ere, aberastasun-mailarekin konstante mantentzen da ( % 60 inguru), goiko aldean behera egiten duen arte ( % 44,3).

Adinaren arabera, zorpetuta egoteko probabilitatea handitu egiten da 35-44 urtera arte ( % 80,2), eta behera egiten du ondoren, 74 urtetik gorako familia-burua duten etxekoen unitateetan maila baxuenera iritsi arte ( % 13,9). Puntu honetan, zorraren batez besteko bolumenak antzeko ezaugarriak ditu. Pasibo ordaindugabearen kopuru handienak, batez beste, 35-44 urteko familia-burua duten etxekoen unitateen (68.500 euro), errentaren banaketaren dezil gorenaren (88.800 euro) eta bi kide lanean dituztenen (63.400 euro) artean ikusten dira. Izan ere, kopuru horiek errentarekin batera hazten dira, baina ez hainbeste aberastasun garbiarekin.

Etxea duten 35 urtetik beherakoak erdira jaitsi dira

Espainiarren aberastasuna higiezinen arloan kontzentratuta dago oraindik. Zehazki, ohiko etxebizitza aktiboen balio osoaren % 53 zen 2020an. Hala eta guztiz ere, urteak igaro ahala, bere pisuak behera egingo duela dirudi. Arrazoia da 2017 eta 2020 artean, azken urtea datu eskuragarriekin, bi puntu jaitsi dela beren etxebizitzaren jabe diren etxekoen unitateen ehunekoa, % 75,9tik % 73,9ra, batez ere gazteen beherakadaren ondorioz.

Zehazki, Espainiako Bankuak atzo aurkeztutako datuen arabera, 35 urtetik beherako etxebizitza-edukitzaileak ia erdira jaitsi dira hamarkada batean. 2011 eta 2020 artean, jabearen profil horretako jabetza-tasak ehuneko 33 puntu egin du behera, orduko % 70etik gaur egungo % 36,1era. Ikuskatzaileak gogorarazi du kalkulu horietan ez direla soilik higiezinaren jabe osoak zenbatzen, baita etxea ordaindu ahal izateko hipoteka bat formalizatu dutenak ere. Ñabardura horrek agerian uzten du, beraz, gazteek zailtasunak izaten dituztela jabetzaren merkatuan sartzeko eta higiezin baten ordainketari aurre egin ahal izateko.

Egilea Andoni Beitia