Yolanda Díaz Espainiako Gobernuko bigarren presidenteorde eta Lan ministroak behin eta berriz eskatu zion patronalari sindikatuekin berriro eser dadila negoziazio kolektiboko akordioaren negoziazioei berriro ekiteko, enpresa eta sektoreentzako soldata-gomendioak barne hartuta. Diazek behin eta berriz egindako dei hori, argi eta garbi, % 10etik gorako inflazio iraunkor handiaren inguruan sortzen hasi den presio sozialak eragin du. Era berean, ministroaren eskaeraren aurretik sindikatuen protestei berariazko babesa emateko adierazpen polemikoak egin ditu, negoziazio kolektiboaren patronalaren ustezko blokeoaren eta enpresaburuek soldatak igotzen ari direna baino kopuru handiagoan igotzeari uko egitearen aurrean.
Bi salaketa horietatik – Negoziazioen blokeoa eta soldata-igoera txikiak –, datuek azkena baino ez dute babesten; izan ere, uztailera arte ia zazpi milioi soldatadunentzat hitzartutako soldata-igoera % 2,56koa da, inflazio horren aldean. Inflazio horrek bost aldiz biderkatzen du datu hori, eta, horren ondorioz, langile horiek zortzi erosketa-puntu galtzen ari dira, landun horietatik 1,7 milioi inguruk izan ezik, soldata-berrikuspeneko klausulak baitituzte, Izan ere, sindikatuek klausula horiek orokortzeko eskakizuna – Orain lau soldatapekotik bat baino ez dute babesten, hitzartutako hitzarmen kolektiboarekin eta aurten ondorioak izango dituztenekin – Izan zen joan den udaberrian patronalaren eta sindikatuen erakundeen arteko elkarrizketek airean jauzi egitearen arrazoi nagusia. 2022-2024 aldirako soldata-igoeren bidea ia hitzartuta zegoen, baina klausula horien eskakizun sindikalen ondorioz, patronalak amaitutzat eman zituen negoziazioak. Haustura horrek, sektore eta enpresetako hitzarmen kolektiboen negoziatzaileak soldata-jarraibiderik gabe uzteaz gain, eragotzi egin zuen Gobernuak errenta-itun zabalagoa sustatzea, akordio horren oinarria negoziazio kolektiborako adostutakoa izango baitzen.
Hala ere, soldaten inguruko itunik eta gomendiorik ez egoteak ez du esan nahi, Diazek ziurtatu duen bezala, patronalak oro har blokeatu egin duela hitzarmenen negoziazioa. Hala erakusten dute, behintzat, estatistika ofizialaren zifrek; izan ere, hitzarmenen negoziazio-erritmoa aurreko urtekoaren oso antzekoa da, baita besteren bat ere. Zehazki, Lan Ministerioaren beraren estatistikek adierazten dutenez, aurtengo urtarriletik uztailera bitartean 450 hitzarmen kolektibo sinatu ziren, eta 2021eko aldi berean 403. Azken horiek 1,5 milioi langileri eragin zieten arren, 1.093.169 langileri baino gehiagori eragin zieten 2022ko uztailera arte sinatutako hitzarmenek. Nolanahi ere, badirudi hitzarmenak negoziatzean eta sinatzean ez duela eraginik izango ez inflazioak ez ugazaben jarrerak.
Soldatak prezioak baino askoz gutxiago igotzen ari dira
Horregatik, Diazek, soldatak prezioak baino askoz gutxiago igotzen ari direla ikusita, patronalari negoziazio kolektiborako balizko akordio bat eta soldata-gomendioak berriro negoziatzeko eskatu zion. Eta, egoera horretan, behin eta berriz eskatu zien enpresaburuei sindikatuekin soldata-itun bat berriro saia dezatela. Berriro ere egoera onean egongo den eta herrialdearen onerako jardungo duen patronala behar dugu.
Diazen presio horiek ez diete onik egin egun hauetan Gobernuko ministro bat sindikatuen protestekin bat etor dadin eskatuz erreakzionatu duten patronalei. Ondoez hori gorabehera, inflazio altuak jarraitzen duenez, ez litzateke harritzekoa izango patronalak eta sindikatuek soldaten inguruko akordioren bat berriro lortzea udazkenean, kontsultatutako hainbat iturriren arabera. Aukera hori aztertuko dute enpresaburuen buruzagiek bihar, CEOEren Gizarte Elkarrizketa eta Enplegu Batzordearen oporren osteko ohiko bileran. Bilera bihar egingo da, hain zuzen ere, soldata-negoziazioaren aurrean enpresak izango duen jarrera aztertzeko.