Kongresuko gehiengoak babestu egin ditu astearte honetan PSOEk eta Unidas Podemosek energia handiei eta bankuei ezarritako zerga berriak, PPk, Voxek eta Ciudadanosek ekimena tramitera onartzeko egindako eztabaidan.
Gobernua osatzen duten alderdiez gain, Esquerra Republicana, EAJ edo EH-Bildu bezalako ohiko zerga bazkideen tramitazioa babestu dute, baina baita Coalicion Canaria, BNG eta CUP ere.
“Zergen alde, are gehiago desjabetzearen alde”, esan du Albert Botran diputatuak, iragan publikoa eta Espainiako energia- eta finantza-enpresa handiek jasotako laguntzak gogora ekarriz, “Orain ez baitute haien alde jarri nahi”, eta “bidezkoagoa litzateke enpresa horien kontrol publikoa berreskuratzea eta nazionalizatzea”.
“Aparteko denborek aparteko ahaleginak eskatzen dituzte”, adierazi du Patricia Blanquer PSOEko bozeramaile fiskalak, “Inflazioak irabazleak eta galtzaileak ere sortzen ditu” eta “bidezkoa da orain esfortzu bat eskatzea”. Horregatik, oposizioa gonbidatu du “erabakitzeko zein aldetatik dauden, sufritzen dutenetatik edo sufritzen dutenetatik aprobetxatzen direnetatik”.
Pablo Echenique Unidas Podemoseko bozeramaileak esan du karga berriek ez dutela bi sektoreen finantza-jasangarritasuna arriskuan jartzen. “Abertzalea izatea hori da, ez bandera erraldoi batean biltzea”, esan du, eta Txema Guijarro bozeramaile fiskalak ohartarazi du, inflazioa gorabehera, enpresen marjinak mantendu egiten direla edo sektore batzuk handitu ere egiten direla.
ERCko Joan Margallek zerga iraunkorra izatea eskatu du, eta ez aldi baterakoa, sektoreek lortutako irabaziak apartekoak diren bitartean, eta kontsumitzailearengan eragina izango ez dutela ziurtatzeko eskatu du.
EAJk eta Bilduk tramitazioa babestu dute, baina foru erregimeneko erkidegoetan, Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan, aplikatzeko akordio bat exijituz, zerga bide legaletik bertan behera uzten duten lehenengoak ere ohartaraziz: “Edo foru ituna dago edo gure esku dauden baliabide guztiekin aurka egingo dugu”, ohartarazi du Idoia Sagastizabalek, zergak inpugnatzeko arriskuaz ohartarazita, eta bildutako kopuruak itzuli behar zirela.
Era berean, gaitzetsi du ekimenak “zerikusi gutxi” duela “aparteko onurekin”, Europako agintariek planteatzen duten eta proposamengileek defendatzen duten bezala, baizik eta negozio-zifren arabera zergapetzen duela eta salmentaren gaineko prestazioa dakarrela. Energetikoen kasuan, fakturazioa zergapetzen du, eta bankuetan, berriz, bitartekaritza-marjina eta interesak.
Zergak ez dira nahikoak
EH-Bilduren izenean, Mertxe Aizpurua bozeramaileak deitoratu du zerga horiek ez direla “nahikoak”, sektore horietan “oso gutxi” bildu nahi dutelako. Horrela, energetikoen kasuan bilatutako bilketa 2.000 milioikoa da bi urtean, sei hilabetean 11.000 milioi irabazi dituztenean, eta 1.500 milioikoa bankan bi urterako, 2021ean 20.000 milioitik gorako irabaziak izan zituztenean. “Eta hori erreskatearen 60.000 milioiak ahaztu gabe”, gaineratu du.
Zerga berrien aurka dauden bankarien artean, Mario Garces popularrak proposamena gutxietsi du, “Sortzaile juridikoa” dela esanez; “iruzurtzat” jo du PSOEk eta Unidas Podemosek ondare-prestazio gisa aurkezten saiatzea — “hau zerga bat da” — eta kaltetutako sektoreen aurkako “jazarpen subjektiboaz” eta “kolektibizazioaz” hitz egin du.
Mari Carmen Martínez Granados jaunak (Cs) azaldu duenez, zerga-arlokoa ez den ondare-prestazio publikoaren figura hori erabili da zergen balizko aurkaratze judizialean eta berdintasunaren edo zergapetze bikoitzaren printzipioak urratzeagatik egindako erreklamazioen zozketan. Halaber, adierazi du ezin dela ziurtatu bezeroari ez zaiola eragingo, nahiz eta legalki islatu.
Ildo horretan, Vox alderdiko bozeramaile Ivan Espinosa de los Monterosek esan du enpresek modu batera edo bestera kostu horiek kontsumitzaileari jasanaraziko dizkiotela, eta ironiaz hitz egin du zergen behin-behinekotasunari buruz; izan ere, ziurtatu du Oinordetzen gaineko Zerga AEBetara ere iritsi zela Kubako Gerra ordaintzeko, eta oraindik indarrean jarraitzen duela.