Luis Planas Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura ministroa, erantzukizun kolektiboa eskatu du autonomia-erkidegoek NPBren plan estrategikoa abian jartzea “arrakastatsua” izan dadin Europar Batasuneko Gaietarako Nekazaritza Politika Bateratuaren Aholku Kontseiluaren bileran, non irailaren 26an Europako Erkidegoko agendan eramango diren gaiak errepasatu diren.
Zehazki, Nekazaritza sailburuak “hitzetatik ekintzetara pasatzea” eta autonomia-erkidegoek arrakastari laguntzea eskatu du, 2027ra arte Espainiako eremura iritsiko diren eta 600.000 hartzaileri baino gehiagori mesede egingo dieten 7.000 milioi euroko aurrekontua behar bezala gauzatzeko prestakuntza- eta informazio-lanetan lagunduz.
Bileran, Planasek Espainiarentzat Europako Batzordeak NPBren plan estrategikoa onartu dien lehen herrialdeen artean egoteak suposatzen duen “lorpen handia” ere partekatu du.
Bestalde, Gobernuak nekazaritza, abeltzaintza eta arrantza sektoreari laguntzeko duen “konpromisoa, ahalegina eta sentsibilitatea” azpimarratu ditu ministroak, lehortearen ondorioak eta Errusiaren gerrak Ukrainan eragindako ondorio ekonomikoak arintzeko neurriekin.
Hala, gogorarazi du “premiazko eta ezohiko laguntzak” direla, 1.000 milioi eurotik gorakoak, eta horien artean nabarmentzekoak direla nekazaritza-aseguruetarako laguntzak, sektorea finantzatzeko zuzeneko laguntzak eta lan-, gizarte- eta finantza-laguntzak.
Planasek Gobernuaren “aurrekontu-ahalegin handia” azpimarratu du, eta kontseilariei gogorarazi die, adibidez, esnearen sektorerako Estatuaren zuzeneko laguntzen 169 milioi euro edo nekazaritza- eta abeltzaintza-sektore jakin batzuetarako 193 milioi euro; horietatik 129 milioi euro inguru Estatuak ematen ditu.
Horrela, eskualdeei dei egin die estatuko funtsak erkidegoen laguntzekin osa ditzaten, sektoreari laguntzeko. Aipatu ditu, halaber, apirilean izandako Ciril depresioaren ondorioz izozteek kaltetutako fruta-zentraletarako egokitu berri diren 12 milioi euroak.
Bestalde, Planas kontsultiboan Europar Batasunak (EB) eta nazioarteko erakundeek premiaz ongarrien merkataritza erraztuko duten neurriak hartzeko eskatu du, nekazariek elikagaien ekoizpenari kostu neurritsuagoekin eutsi ahal izan diezaioten, herritarrek eguneroko saski merkeagoa izan dezaten.
“Ongarrien merkataritza lehentasuna da nazioartean elikagaien ekoizpena ziurtatzeko”, azpimarratu du.
Bileran, ministroak kontseilariei jakinarazi die dagoeneko lanean ari dela ongarrien eskuragarritasuna errazteko Erkidegoko hainbat ekimenekin osatutako ibilbide-orri batean, eta Errusiak Ukraina inbaditu izanaren ondorioz haiek lortu duten kostu handiak ez dakarrela laboreen eta nekazaritza-ekoizpenen errendimendua murriztea.
Gainera, legegintza-ekimenak aipatu ditu, hala nola nekazaritza-lurzoruetan nutrizio jasangarrirako arauen dekretua, urtea amaitu baino lehen onartuko dena, eta produktu organikoak (simaurrak eta mindak, esaterako) gehiago erabiltzen laguntzeko beharrezkoak diren aldaketak bultzatzea.
Estatua, alearen jasotzaile nagusien artean
Nekazaritza Sailak gogorarazi du ongarriak direla Ukrainako gerraren ondorioz gehien kaltetutako produktuetako bat, garestitze handiarekin, gas naturala erabiltzen delako fabrikazioan, eta merkatuetan mugak jartzen direlako.
Bestalde, Planasek aurreratu du Ministroen Kontseiluak Ukrainako zerealen eta gerrak gehien kaltetutako beste produktu batzuen merkatuen egoera berrikusiko duela.
Espainiaren kasuan (Ukraina zen 2021ean artoaren bigarren hornitzailea), merkatu alternatiboak aurkitu dira, batez ere Argentina eta Estatu Batuak, hornikuntza bermatu dutenak, batez ere pentsuen ekoizpenerako; beraz, ez da disrupziorik izan, baina bai tentsioak prezioetan. Ukrainatik egindako ale-inportazioak guztizkoaren % 3 dira gaur egun.
Estatua da Ukrainatik ateratzen den alearen herrialde hartzaile nagusietako bat, uztailean Errusiarekin lortutako akordioaren arabera. Irailaren 12ra arte, Ukrainatik atera dira, Itsaso Hila dela eta, 2,7 milioi tona arto, gari, garagar eta bestelako produktu baino gehiago nazioarteko hainbat merkatutara, gerraren ondorioz blokeatuta dagoen produkzioaren % 10 gutxi gorabehera.
Horrela, Planasek korridoreak Itsaso Beltzetik mantentzearen eta ale-irteera areagotzearen aldeko apustua egin du (akordioa urriaren 31n amaituko da), bide eraginkorrena eta kostu gutxien dituena baita, gainera, nazioarteko merkatuak egonkortzen laguntzen duena.