Neiker euskal zentro teknologikoak hausnarkarien paratuberkulosiari aurre egiteko ahozko lehen txertoa garatu du. Gaixotasun hori “Osasun eta ekonomia arazo larria da abeltzaintzako ustiategientzat mundu mailan”.

Neikerrek ohar baten bidez jakinarazi duenez, “Abeltzaintzako ustiategietan galera ekonomiko larriak eragiten dituzten eta desagerrarazteko programa ofizialik behar ez duten hainbat gaixotasun infekzioso daude”.

Horien artean, paratuberkulosia nabarmentzen da, “Batez ere bide fekal-ahotsetik kutsatzen den gaixotasuna, eta, batez ere, ahuntzak, ardiak, behiak edo oreinak bezalako hausnarkariei eragiten diena”.

Euskal Etxearen arabera, paratuberkulosiari aurre egiteko txerto berri bat garatzea “funtsezkoa” da, egungo komertzialak, soilik behi-aziendari zuzendutakoak, “Herrialde batzuetan bakarrik daude baimenduta, beste gaixotasun batzuen diagnostikoan eragiten baitute, hala nola tuberkulosian, kontrol zorrotzak egiten baitizkiote”.

Testuinguru horretan, Neiker zentro teknologikoak, Basque Research and Technology Alliance (BRTA) erakundeko kideak, Probak proiektuaren barruan, animalia horren paratuberkulosia tratatzeko ahoko txertoa garatu du.

“Txertoa emateko modua oso garrantzitsua da, gaur egungoak larruazalpetik inokulatzen direlako eta mikobakterioa, batez ere, ahotik transmititzen delako. Infekzio naturalaren bide bera erabiltzea eraginkorragoa izaten da “, azaldu du Neikerreko Animalien Osasun Saileko ikertzaileak, proiektuaren buru izan denak.

Gainera, proiektua gidatu duen Neikerreko Animalien Osasun Saileko Natalia Elguezabal ikertzailearen arabera, egiaztatu da “txerto hori edo animaliaren ahotik frogatutako probiotiko batzuk emanez gero ez dela inolako interferentziarik eragiten behien tuberkulosiaren diagnostikoarekin”.

Era berean, zentro teknologikoak ikusi du txerto horrek “garrantzi handiko beste onura bat dakarrela, animaliaren immunitate-sistema estimulatzeko gai delako, eta, aldi berean, mikrobioen aurkako funtzioak areagotzen dituelako, abereengan eragina duten beste bakterio batzuen aurrean”.

“Emaitza horiek indartu egiten dute paratuberkulosiaren aurkako txertoak animalia horiek bizitzako hasierako etapetan beste gaixotasun batzuetatik babesteko balio dezakeen ideia”, esan du.

Neikerrek esan du abeltzainak direla “mota horretako gaixotasunen ondorioak gehien pairatzen dituztenak”, “Galera handiak” eragiten dizkietelako “ekoizpenean izandako beherakadengatik”, baita garaiz baino lehen animalia gaixoak hiltzeko beharragatik ere, “Ez baitago tratamendurik”.

Zehazki, eta ikuspegi ekonomikotik, kasu kliniko berri bakoitzak 1.500 euroko kostua izan dezake, euskal zentro teknologikoaren kalkuluen arabera.

Gaixotasun gutxiago

Elikagaien segurtasuna da “txerto berri hau erabiltzearekin lotutako beste onuretako bat”; izan ere, animaliak txertatuta badaude, “gaixotasun gutxiago izango dituzte, haien ongizatea bermatuz, eta elikagai osasuntsu eta seguruak ekoitziko dituzte”.

“Bestalde, paratuberkulosia eragiten duen bakterioa gizakiei eragiten dieten hainbat gaixotasunekin lotu da, eta autoimmunetzat hartzen ziren, Crohnen gaixotasuna kasu, paratuberkulosiarekin antzekotasunak partekatzen dituena”, esan du.

Gaixotasun horrek “nahasmendu larriak” eragiten ditu eragindako pertsonengan, “Gehien aztertu dena eta lotura sendoena duena izan da”; izan ere, paratuberkulosia bezala, Crohnen gaixotasuna ere “hesteetako hanturazko gaixotasun kronikoa da, aldizkako agerraldiak eragiten dituena, hau da, abdomeneko minak, beherakoak eta pisu-galerak”.

“Hausnarkarien paratuberkulosia eragiten duen bakterioaren eta Crohnen gaixotasunaren arteko lotura oraindik ez da guztiz onartzen medikuen artean. Hala ere, gero eta zantzu gehiago daude agertzeko arrazoietako bat dela diotenak “, adierazi du Elguezabalek.

Horregatik, uste du paratuberkulosia eragiten duen bakterioaren eta Crohnen gaixotasunaren arteko lotura behin betiko frogatuz gero, txertaketa-prototipo hori “interesgarria izan litekeela paziente horientzako tratamendu gisa”.

Egilea Andoni Beitia