Iñigo Urkullu lehendakariak fiskalitateari buruz hartzen diren erabakietan “oso arduratsuak” izateko deia egin du asteazken honetan, zerbitzu publikoak bermatzeko eta jarduera ekonomikoa eta enpleguaren sorrera sustatzeko.
Ziurtasuna eta progresibitatea “. Gainera, nabarmendu du agertoki ekonomiko berriak Euskadiren 2022ko “erresilientzia” egiaztatzen duela eta 2023rako aurre egingo dien “zurrunbiloak” aurreratzen dituela.
Bilboko Azkuna Zentroan egin den ‘Forbes Summit Reinventing Euskadi Basque Country/Reinventando Euskadi’ ekimenaren lehen edizioan, Urkulluk berretsi du Euskadi ez dela ez oasi ez uharte bat.
“Epe luzeko joera globalek eta nazioarteko koiunturak gure enpresen lehiakortasunean eta arazo sozialei aurre egiteko moduan eragiten duten faktoreak dira”, gaineratu du, eta gogorarazi du Errusiak Ukraina inbaditzeak pandemiaren osteko errekuperazio-prozesua “nahasten” ari dela.
“Ziurgabetasun- eta hauskortasun-egoeran murgildu gaitu, segurtasun-gabeziaren arrisku gero eta handiagoarekin, energiaren prezioen hazkundearekin eta planetaren jasangarritasunean dituen ondorioekin”, adierazi du.
Horren ondorioz, nabarmendu duenez, “Lehengaiak eta produktu estrategikoak hornitzeko zailtasunak larriagotu egin dira”, eta inflazioa duela hamarkada batzuetatik hona ezezaguna den kopurura iritsi da, eta “familien erosteko ahalmenari eta enpresa askoren lehiatzeko gaitasunari eragiten die”.
Errealitate horren aurrean, Eusko Jaurlaritzak egoera “hurbiltasunez” aztertzen duela azaldu du, eta egoera ekonomiko berriak Euskadiren 2022ko “erresilientzia” eta “turbulentziek testuinguru ekonomiko globalean Euskadin izango dituzten ondorioak” egiaztatzen dituela.
“Euskadik baditu sortzen zaizkigun beharrei erantzuteko aukera ematen diguten aktiboak: egonkortasun instituzionala eta politikoa; lankidetzaren kultura, auzolanean errotua; ekonomia- eta aurrekontu-kaudimena; administrazio publikoak eta ekimen pribatuak partekatzen duten estrategia”, adierazi du.
Lehendakariak azpimarratu du konfiantza dagoela euskal erakundeak direla “premiei erantzuteko, erronkak gainditzeko eta atzean inor ez geratzeko berme hurbilena”.
Iñigo Urkulluk “berrasmatzea” kontzeptua “etengabeko egokitzapen” gisa ulertzen du. Gainera, ziurtatu duenez, “Gehien behar duten pertsonei laguntzeko apustua enpresa-, ekoizpen- eta industria-sare dinamiko, berritzaile eta lehiakor baten aldeko apustuarekin lotuta dago, kalitatezko enplegu-aukerak eskaintzen dituena”.
Hiru krisi global
Haren ustez, eredu horrek egoera ekonomikoaren egungo zailtasunei erantzuteko aukera ematen du, hiru krisi globalen kateatzearekin: 2008ko finantza-krisia, pandemia eta Ukrainako gerra.
“Eskalada honetan Nord-Stream I eta II gasbideetako ihesak, legez kanpoko erreferendumak eta Donbaseko anexio prozesu espresa, errusiarren ihes masiboa eta abar gertatzen dira”, azpimarratu du.
Iñigo Urkulluk gogorarazi duenez, horrek guztiak “eragin zuzena du inflazioan”, eta “eragin zuzena du sistema sozioekonomiko osoan”, baita errenten banaketan ere, “Eragileen artean: familiak, enpresak eta administrazio publikoa”.
“Familiei gehiago kostatzen zaie energia eta erosketa-saskia. Gainera, Europako Banku Zentralak interes-tasak igotzearen ondorioz, gehiago ordaindu beharko dugu hipotekengatik. Azken finean, inflazioak pobreago egiten ditu familia guztiak “, aitortu du.
Enpresen kasuan, nahiz eta batzuk, energetikoak kasu, egoera horren onuradun izan, “Prezio-igoerek mozkin-marjina handiagoak” izan, beste batzuek mozkinen galera edo murrizketa garrantzitsuei aurre egin behar dietela ohartarazi du.
“Gure ekoizpen-sareko industria-enpresa handi, ertain eta txiki askoren kasua da, eta, bereziki, energia-intentsiboenena, guztizkoaren ehuneko oso garrantzitsua baitira”, gaineratu du, besteak beste, galdaketa, siderurgia, zementua, papera edo beira bezalako sektoreak aipatzeko, “Bideragarritasunari eusteko zailtasun bereziak dituztenak”.
Ondorio gaiztoak
Halaber, “Inflazioaren ondorio gaiztoek” Administrazio publikoa baldintzatzen dutela esan du, pandemiaren ondorioei gehituta, “Gastu handiagoak” dakartzalako. Diru-sarrerari dagokionez, sektore publikoak “ezin ditu aurreikusitako hazkundeak espero, inflazioak eragile sozioekonomikoen errenta gutxitzen baitu”.
Ildo horretan, laburbiltzen du sektore publikoak ere diru-sarrera gutxiago dituela gastu gero eta handiagoei erantzuteko. “Horregatik, oso arduratsuak izan behar dugu fiskalitateari buruz hartzen ditugun erabakietan. Lehenik eta behin, duela lau urte onartutako eta ondo funtzionatzen ari den erreformaren emaitzak zorrotz ebaluatu behar ditugu “, adierazi du.
Era berean, “Erabakien ondorioak oso ondo neurtzearen” alde agertu da, “Egonkortasunaren, adostasunaren,
Ziurtasuna eta progresibitatea “. “Fiskalitateak, aberastasuna banatzeko politikak, gure errealitatearen arabera eta bere denbora-testuinguruan, lortu nahi ditugun bi helburuen zerbitzura jarraitu behar du: Herritartasuna; eta jarduera ekonomikoa eta enplegu-aukeren sorrera bultzatzea “, berretsi du.
Lehendakariak uste du inflazioari erantzuteko “EBren eta bere erakundeen jarduera koordinatuak” behar direla, nahiz eta Euskadik “bere erantzukizuna eta erantzuteko gaitasuna izan”. Horregatik, “Inflazioa fenomeno globala” dela defendatu du, baina Euskadik bere eraginak arintzeko tresnak dituela gaineratu du, besteak beste, autogobernua.
Erantzun koordinatua
“Helburu horretan ari gara gure ahalegin guztiak egiten. Alde batetik, egonkortasuna eta egoerari erantzun koordinatua ematen jarraitu nahian “, adierazi du, eta nabarmendu du” bost herri-akordio “proposatu dituela lehen mailako arretan, hezkuntzan, erronka demografikoan, energian eta 2023ko aurrekontuetan, nahiz eta Gobernuak gehiengo osoa izan.
“Erronkei erantzun partekatua ematea lehenesten duen politika ulertzeko modu batekin konprometituta gaude. Bizi dugun ziurgabetasun- eta hauskortasun-unean akordiorako eta konpromiso sozialerako benetako borondatearen erakusgarri da “, zehaztu du.
Bestalde, aipatu du Hitzartuz Programa planteatu zaiela erakunde guztiei, 400 milioi euro mobilizatzeko zortzi neurri berri hartuta, familien erosteko ahalmenaren galera konpentsatzeko, energia-faktura ordaintzeko zailtasun handienak dituzten kolektiboei laguntza indartzeko eta oinarrizko premiak asetzeko. Gainera, enpresa bideragarriei egoera txarra gainditzen lagunduko die.
Hori guztia, zehaztu duen bezala, “Erakunde publikoen eta ekimenaren artean partekatutako neurri multzo bati” gehitzen zaio.
Urkulluk “etorkizuneko ikuspegi bat eta epe ertain eta luzerako estrategia bat” partekatzen jarraitzeko borondatea agertu du, “Euskal gizartearen elkartasuna eta ongizatea bermatzeko, bai eta mundua “. “Gure herria prest dago norabide horretan aurrera egiteko eta arduraz eta erabakitasunez egiteko, beti egin dugun bezala”, gaineratu du.