Ministroen Kontseiluak astearte honetan onartutako 2023rako Estatuko Aurrekontu Orokorren proiektuak aurreikusten du zerga-sarrerak % 7,7 handituko direla 2022ko likidazio-aurrerapenetik 262.781 milioi eurora. Baieztatuz gero, zergen bidez guztira 18.710 milioi euro bilduko lirateke. Zergazkoak ez diren diru-sarrerak, aldi berean, % 2,8 jaitsiko lirateke 44.664 milioiraino, eta saldo garbia izango lukete ez-finantzetako diru-sarreren multzoan: 307.445 milioi, % 6 gehiago. Igoera horrekin, beste faktore batzuekin batera, Espainiak defizit publikoa % 4tik behera murriztea lortuko luke 2023an, kontuek aurreikusten duten % 3,9ra arte. “Aurrekontu zuhurra da, erantzukizun fiskalarekin bat datorrena”, azaldu du Maria Jesus Montero Ogasun ministroak.

Hortik aurrera, Gobernuaren planari esker, Espainiako saldo fiskal negatiboa murrizten joango litzateke pixkanaka, % 3,3ra iritsi arte 2024an, eta % 3ko muga garrantzitsua gaindituko litzateke 2025ean, % 2,9ra arte. Hori da Bruselatik iristen den eskakizunetako bat, eta nazioko eta nazioarteko hainbat erakundek eskatzen dute, hala nola Airefek eta Espainiako Bankuak edo ELGAk.

Kontu publikoetarako akordioa arindu egin zen joan den astean PSOEk eta Unidas Podemosek zerga arloan egindako itunaren ondoren. Hala, zerga-atalean, Estatuko Aurrekontu Orokorrak errenta handien gaineko aparteko zerga-karga batean oinarritzen dira, bai eta diru-sarrera txikiagoak dituzten zergadunen eta enpresa txikien gaineko arintzean ere. Era berean, kontu publikoetatik kanpo, Jaurlaritzak dirutza handien gaineko aldi baterako zerga bat diseinatu du, bai eta sozietateen aldi baterako aldaketa bat ere, enpresa handiak zigortzen dituena.

Neurri horien artean eta inflazioak eta lan-merkatuaren hobekuntzak BEZ eta PFEZ bezalako zerga-figuretan dituzten ondorioen artean, Jaurlaritzak diru-bilketa handiagoa espero du. Zehazki, Monterok adierazi duenez, 2023an zerga-sarrerak % 7,7 handituko dira batez beste. PFEZren eta Sozietateen bilketa ere % 7,7koa izango da bi kasuetan, 113.123 milioi eta 28.519 milioi euroraino, hurrenez hurren. BEZari dagokionez, % 5,9 haziko da 86.000 milioira iritsi arte, eta zerga bereziei dagokienez, % 8,2, 22.000 milioira iritsi arte.

Pertsona fisikoen errentaren gaineko zerga

Aurrekontuen barruan, Gobernuak erabaki du puntu bat handitzea, % 27raino, pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren (PFEZ) karga, urteko 200.000 eta 300.000 euro bitarteko kapital-errentei eragiten diena. 300.000 eurotik gorako errenten kasuan, tasa bi puntu igo da aurreko % 26tik % 28ra. Helburua, Ogasun Ministerioaren arabera, “Lan-errenten eta kapitalaren errenten arteko zerga-arrakala murriztea” da. Neurri horrek 17.800 zergadun ingururi eragingo die, eta bilketan 204 milioi euro gehiago bilduko dira.

PFEZn ere, kontu publikoek laneko etekinengatiko murrizketaren igoera jasotzen dute, 18.000 eurotik 21.000 eurora igaroz, eta kopuru hori ez da hutsala, herrialdeko batez besteko soldata dela kontuan hartuta. Salbuetsitako minimoa 14.000 eurotik 15.000 eurora igo da. Neurri horrekin, bi urtean 1.881 milioi euro gutxiago biltzea espero da.

PFEZren aldaketek autonomoentzako moduluen errendimendu garbiaren % 5eko beherapen gehigarri batekin amaitzen dute. Justifikazio zaileko gastu kengarrietarako murrizketa ere bi puntu igo da, % 7raino. Ogasunak uste duenez, 578.000 autonomo inguru izango dira onuradun moduluak jaistean, eta beste 956.000 inguru zuzeneko zenbatespen sinplifikatuaren erregimenean, 184 milioi euroko eraginarekin.

Sozietateen gaineko zerga

Sozietateen gaineko zergan, Estatuko Aurrekontu Orokorrek zergaren tasa nominala % 25etik % 23ra jaisten dute milioi bat eurotik beherako negozio-zifra duten enpresa txikientzat, 407.300 konpainia inguru, Ogasunean aurreikusten dutenez. Diru-bilketan ia 300 milioi euroko eragina izango du.

Kontu publikoetatik kanpo, koalizio-gobernuak dirutza handien gaineko aldi baterako zerga bat diseinatu du, PPren eskualdeetako gobernuek ondarean onartutako hobariak neutralizatzeko. Kargak 23.000 zergaduni eragingo die, 3 milioi euro baino gehiagoko ondare garbia badute, eta bilketa 1.500 milioi euro handituko da.

Sozietateetan, Jaurlaritzak erabaki du enpresa talde handiek filialen galerak konpentsatzeko aukera % 50 murriztea. Guztira, 3.609 enpresari (aitortzaileen % 0,2) eragingo die 2023an eta 2024an 2.500 milioi gehiago bilduko dituen neurriak.

Neurri horiei Ogasunak bi urtean bilduko dituen 7.000 milioi euroak gehitu behar zaizkie, bankuen eta energia-enpresa handien ezohiko irabazien gaineko aldi baterako zergei esker.

Egilea Andoni Beitia