Pablo Hernandez de Cos Espainiako Bankuko gobernadoreak sektore publikoaren eta pribatuaren arteko errenten ituna “agortzeko zantzuak” daudela ohartarazi du, Espainiako ekonomiaren lehiakortasunaren galera ekarriko duen inflazioaren zurrunbiloan ez sartzeko.
Horrela, “harremanaren okertzeaz” hitz egin du. Soldaten kasuan, hitzarmen kolektiboak babesteko klausulak igo egin dira, 2021ean % 17 izatetik aurten % 45 izatera igaro baitira. Gainera, 2023rako hitzarmen kolektiboen % 50ek klausula hori sartzea aurreikusten da, “eta hori agortzearen sintoma ikusten dugu”, esan du.
Horri gehitu behar zaio herritarren ongizateak okerrera egin duela energiaren eta elikagaien prezioek gora egin dutelako, inflazioaren jatorriaren % 85 hartzen baitute, eta produktuen azken prezioetan eragina baitute. Horren aurrean, enpresaburuen eta langileen arteko akordio baten beharra azpimarratu du, ongizatearen galera hori ekitatiboki banatzeko, “inflazioaren zurrunbiloa saihesteko”.
Hori dela eta, Malagako Unibertsitatean (UMA) emandako hitzaldi batean, Malagako erakunde akademikoaren 50. urteurrenaren baitan, De Cosek azpimarratu du beharrezkoa dela sektore publikoa barne hartuko duen errenten itun bati ekitea, “oso garrantzitsutzat” jotzen baitute. Zentzu horretan, funtzionarioak eta pentsiodunak itun horretan sartzeak “askoz indartsuagoa eta eraginkorragoa” egingo lukeela defendatu du.
Espainiako Bankuko gobernadorearen ustez, kolektibo ahulenei laguntzeko ildoa izango litzateke hori, aurrekontu-politika orain horretan zentratu behar dela uste baitu.
Urte anitzeko zerga-kontsolidaziorako plana
Horrela, eta pandemiaren osasun-krisian dagoen zerga-politika hedakorra — “derrigorrezkoa eta justifikatua” — baloratu ondoren, Espainiak orain bizi duen inflazio-krisian, aurrekontu-politikak “zeregin mugatuagoa izan behar du” eta “kolektibo ahulenei laguntzera bideratu behar da, hala nola etxeetan eta krisi energetikoa gehien pairatzen ari diren enpresetan; eta aldi baterako egin behar da, egiturazko defizita ez handitzeko”, azaldu du.
Politika horrekin batera, Ukrainako pandemiaren eta gerraren ondorio ekonomikoak gainditu ondoren, urte anitzeko zerga-kontsolidaziorako plan batean lan egitearen alde agertu da. Horrek adostasun politiko zabala izan beharko luke, gastu publikoaren eta zerga-sistemaren eraginkortasuna berrikustearekin batera, eta administrazio publikoetako maila guztietan txertatu beharko litzateke.
Horrela, “ziurtasun eta konfiantza handiagoa sortuko litzateke”, eta hori, De Cosen ustez, “bereziki garrantzitsua” da moneta-politika normalizatzeko ideian, epe ertainean inflazioa % 2an mantendu ahal izateko. Izan ere, zehaztu duenez, jarduera monetarioak pandemiarekin beharrezkoak egin ziren erosketa programak ezabatzean oinarritu dira, baina inflazioaren aurrean “ez dute zentzurik”.
De Cosek “Espainiako ekonomiaren perspektibak inflazio handiko eta Europako gerraren testuinguruan” hitzaldian, egungo egoera ekonomikoa aztertu du, inflazioak, Ukrainako gerrak eta horrek dakarren desazelerazio ekonomikoak baldintzatuta.
Inflazioa, eskaintzaren osagaia Estatuan
Izan ere, “hainbat hamarkadatan aurrekaririk izan ez duen” eta “oso iraunkorra” den mundu mailako gertakari inflazionista bati buruz hitz egin du. Inflazioa % 2tik gora dago ia 2010etik, eta energiaren eta elikagaien kostuaren hazkundeak eragindako ondorioetan % 80-85ean finkatzen du bere jatorria. Horrela, inflazioaren jatorria Estatuan eskaintza-osagai bat da funtsean, Estatu Batuetan ez bezala.
Errusiak Ukrainari egindako inbasioaren aurrean, Errusiako energia-iturrien mendekotasunaren murrizketan izandako “arrakastak” nabarmendu ditu. Hornikuntzarik gabeko testuinguru batean, Espainian izango duen eragin ekonomikoa Errusiako energiarekiko mendekotasun handiena duten euroguneko herrialdeei eragingo dien kaltearen ondorio izango dela azaldu du, Alemania edo Italia kasu.
Bi alderdi horiek kanpoko faktore geopolitikoak dira, eta, ondorioz, aurreikuspen makroekonomikoek “aparteko ziurgabetasuna” dute; izan ere, “inflazioaren bilakaera iristen diren asalduren araberakoa izango da”, eta bigarren txandako ondorioak eragin ditzakete, eta, ziurtatu duenez, “oraindik ez dira gertatzen ari”, baina inflazio-espiral hori eragingo lukete.
Horregatik, agintariek banku-sektoreari hornidurak eta kapitala emateko unea dela uste du, erronkei erantzun europarrago batetik aurre egiteaz gain. “Europa gehiago da erantzun egokia. Nola aurre egiten diegun hornidura-gabeziako arazoei edo nola egiten diogun aurre gastu publikoaren hazkundeari ahulenei laguntzeko, hori guztia eraginkorragoa da modu mankomunatuagoan egiten badugu “.