Bioosasunaren sektorea goraka doa eta zifrek hori erakusten dute. EAEn, dagoeneko BPGren % 2 baino gehiago sortzen du, eta ehun enpresak 1.880 milioi euro fakturatzen dituzte 2021erako, hau da, % 8ko hazkundea. Bilakaera hori aurten maila berean mantenduko dela aurreikusten da. Era berean, Euskadiko bioosasunari lotutako enpresa-sektoreak ia mila enplegu berri sortu zituen, ia 10.000 profesionaleko lan-indarra gehitzeraino, % 11ko hazkundearekin.
Nafarroan, sektoreak 80 enpresa biltzen ditu, 800 milioi euro inguruko fakturazioarekin, hau da, % 20ko igoera azken bost urteetan – orduan 660 milioikoa zen –. Asier Albizu Basque Health Clusterreko presidenteak atzo azaldu zuenez, diru asko mugitzen duen sektorea da, eta azken urteotan kalitatezko enplegua sortzeko fokuetako bat bihurtu da. Asier Albizu Bioosasunaren Industriaren 7. Topaketen anfitrioia da, eta mugaz gaindiko proiektuak sustatzea du helburu, EAEko, Nafarroako eta Akitania Berriko (Frantzia) sektoreko erakunde publiko eta pribatuetako industria- eta ikerketa-erakundeekin lankidetzan.
Aurten, berrikuntza gisa, Open Innovation-ari lotutako hiru erronka jarriko dira abian, bat euroeskualde bakoitzeko. Nafarroa Cinfaren bidez aurkeztuko da eta Frantziako eskualdeari dagokiona Viatris izango da. Euskadiren kasuan, Osasunberri ekimena aurkeztuko da, osasun-industrian berrikuntzarako eta inbertsiorako lankidetza-ekimen bat, abangoardiako osasun-laguntzako sistema batean tokiko proiektuak garatzearen aldeko apustua egiten duena. Bere hitzaldian, Teknologiako, Berrikuntzako eta Eraldaketa Digitaleko sailburuorde Estibaliz Hernáezek azpimarratu zuen sektore horrek gero eta pisu handiagoa duela euskal ekonomian, baita industriaren eta ikerketa eta teknologiaren ehunean ere.
“Enpresak lau balio-katetan antolatuta daude: farma-biotec, diagnostikoa, gailu medikoak eta osasun-zerbitzuak”, azaldu zuen. Bestalde, Mikel Irujo Nafarroako Ekonomia eta Enpresa Garapeneko kontseilariak adierazi zuen Nafarroako enpresak hiru esparrutan daudela bideratuak: gailu medikoak, biofarma eta prebentzioa eta ongizatea, 1.500 pertsonari lana ematen dietenak. Gainera, lurraldean 1.060 ikertzaile akreditatu daude.
“Nafarroan azken urteotan egin nahi izan duguna, eta lortu dugula uste dut, sektorea antolatzea da, lehenik eta behin politika publikoen aldeko apustu sendoa eginez, finantzaketa barne, baina ez bakarrik, maila estrategikoan ere bai. Industria-hazkunde hori sendotu nahi izan dugu, gure berrikuntza-eremua sendotu nahi izan dugu gure estrategian erabat lerrokatuta dauden bi zentro teknologikorekin, eta helize hirukoitza deituriko eragile horien guztien arteko lankidetza ere behartu nahi izan dugu. Etxeko lanak etxean egin nahi ditugu, hemen etxeko lanak mugaz gaindi egin ahal izateko”, azpimarratu du Irujok.
Sektoreak aurre egin beharreko erronka nagusietako bat botila-lepoak dira, produktuak ziurtatzeko eta merkatura atera ahal izateko, Europako araudia aldatu delako eta ziurtagiriak baimendu edo berritzeko erakunde jakinarazirik ez dagoelako. Enpresa horiek orain dituzten arazoak Europa mailako bi erregelamendu berriren argitalpenaren ondorio dira (745/2017 eta 746/2017). Erregelamendu horiek osasun-produktuen eta in vitro diagnostikoko osasun-produktuen merkaturatzeari eragiten dion legedia eguneratu zuten. Erresuma Batua EBtik irtetea izan da botila-lepo horietan eragina izan duen beste faktoreetako bat. Izan ere, ziurtagiriak egin ditzaketen erakunde jakinaraziek EBn egon behar dute, eta, beraz, brexit-aren ondoren kanpoan geratu ziren Erresuma Batuan zeuden guztiak, asko baitziren.