Kontseiluak, ELA, LAB eta Steilas sindikatuek eta hezkuntzako hainbat eragilek proposamen bat aurkeztu dute Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntzako Lege Proiektuari “zuzenketa integrala” egiteko. Bertan, hizkuntza eredu “orokor eta inklusibo” baten alde egiten dute, euskara irakaskuntzako hizkuntza eta
ikaskuntza.
EHIGEk, Euskal Herriko Ikastolak, HEIZEk eta Hik Hasik ere babesten duten proposamen honen sustatzaileek uste dute hezkuntza-lege berriak “argi eta garbi zehaztu behar duela zein izango den etorkizuneko hizkuntza-eredua” Euskadiko hezkuntza-sisteman, baina egungo zirriborroak ez duela hori egiten.
Astelehen honetan aurkeztutako ekimenak hizkuntza eredu bat planteatzen du, non euskara “hezkuntza sisteman irakasteko eta ikasteko hizkuntza normalizatua izango den”, eta baldintza horri hezkuntza arloko beste jarduera batzuetan ere eutsiko dio.
Testuak, sustatzaileek ohar batean azaldu dutenez, “hizkuntza eredu orokor eta inklusiboa” proposatzen du, “ikasleak hizkuntza ofizialen hautaketaren arabera banatuko ez dituena”.
Paul Bilbao Kontseiluaren (euskararen normalizazioan lan egiten duten gizarte-eragile nagusiak biltzen dituen erakundea) bozeramailearen ustez, “euskararen gaia malgutzeak etorkizuneko belaunaldien euskalduntzea kaltetuko du”, eta hori “ezin dugu onartu”.
Hori dela eta, “euskarazko hizkuntza-eredu orokortu baten beharra” justifikatu du. “Ikasle guztiek dute euskara ezagutzeko eskubidea, eta lege honek bermatu egin behar du”, adierazi du.
Ildo horretan, adierazi du etorkizuneko legeak “euskarazko eredu orokor eta inklusibo berri bat jaso beharko lukeela, belaunaldi berriak euskaldunak eta eleanitzak izatea nahi bada, justiziaren, berdintasunaren eta gizarte-kohesioaren bidean”.
Kontseiluko ordezkariaren ustez, “ezin da onartu euskara gutxiago daukanak gutxiagorekin konformatu behar izatea”, horrek “gizarte-bazterketa bultzatzen baitu”.
Astelehen honetan ezagutzera eman den proposamenak planteatzen du ikastetxe baten hizkuntza-proiektua ez badator bat legeak arlo horretan dituen helburuekin, zentro horrek ezingo duela “programa-kontraturik sinatu”.
Euskal curriculuma
Erakunde horiek bultzatutako dokumentuak curriculumari ere erreferentzia zuzena egiten dio, batez ere ‘euskal curriculumari’, eta horri buruz honako hau adierazten du: “euskal dimentsioa eta dimentsio unibertsala barne hartzen dituen ikuspegia izan beharko du”.
Era berean, proposamenak ikastetxeetako hizkuntza praktika arautu nahi du, “euskararen gune soziounional bihur daitezen”, eta ikasleak “
normaltasuna euskaraz “.
Dokumentuak beste gai batzuk jorratzen ditu, hala nola irakaskuntzarako sarbidea, ikastetxeetatik kanpoko eskaintza, ebaluazioa, euskararen beste lurralde batzuekiko lankidetza, Lanbide Heziketa, kirol- eta arte-irakaskuntzak, hezkuntza-sistemaren helburuak eta ikasleen hizkuntza-eskubideak.
Kontseiluko bozeramaileak azaldu duenez, proposamen hori ekarpen gisa erregistratuko da Eusko Jaurlaritzak bere lege-proiektuari ekarpenak egiteko ireki duen prozesuan.
Ondoren, dokumentua alderdi politikoei bidaliko zaie, “beren egin dezaten eta ekarpenetan sar dezaten”. Bilbaok nabarmendu du hezkuntza sistemak “ekarpen handia” egin diola euskalduntze prozesuari, baina ohartarazi du “oraindik urrun” gaudela “ezagutzaren unibertsalizaziotik, hau da, euskal herritar guztiak euskaraz mintzatu ahal izatetik”.