Pedro Sanchez, Emmanuel Macron eta Antonio Costa Espainiako, Frantziako eta Portugalgo presidenteek MidCat gasbidearen proiektua alde batera uzteko “akordio politikoa” iragarri dute ostegun honetan Bruselan, Parisek erabat baztertzen zuena, Iberiar Penintsula Europar Batasuneko gainerako lurraldeekin lotzeko “energia korridore” berri bat bultzatzeko.
“Akordio politiko bateratu bat lortu dugu, nolabait, MidCat historikoa bertan behera uztea, Pirinioetan zeharreko gas-proiektu bat, datozen asteetan Iberiar penintsula isolamendutik ateratzeko eta Portugal, Espainia eta Frantziaren arteko korridore bat eraikitzeko lan handia egingo dugun proiektu bat bultzatzeko”, aldarrikatu du Macronek Bruselan, EBko estatuburu eta gobernuburuen bilerara iritsi denean, Espainiako eta Portugalgo kideekin hiru aldeko bilera egin ondoren.
Sanchez, Costa eta Macron Alacanten izango dira berriro abenduaren 9an, Europa hegoaldeko liderren goi-bileran (Med9), eta tarte horretan “inbertsiorako epeei, kostuen banaketari eta baliabide ekonomikoen bolumenari” buruzko xehetasunak ixtea espero dute, Espainiako presidenteak Bruselan ere iragarri duenez.
Macronek agerraldian azaldu duenez, lan egiten duten interkonexio berriak “Europaren finantziazioaz baliatzeko asmoa du”.
Bartzelona eta Marseilla arteko itsas hodi berriak hidrogeno berdea eta beste energia berriztagarri batzuk garraiatuko ditu, baina gas-fluxurako hodi gisa ere balioko du trantsizio-aldi batean. Elkarrizketak desblokeatu zituen irtenbide berria Espainiaren ekimenez sortu da azken asteetan, Gobernuko iturrien arabera.
Itunaren ondoren argitaratutako komunikatu bateratuak, BarMar proiektu berria bataiatzen duenak, hidrogenoarentzako azpiegitura bat izango dela argitzen du, beste gas berriztagarri batzuk garraiatzeko “teknikoki egokitua” eta “aldi baterako eta aldi baterako energia-iturri gisa gas naturalaren proportzio mugatua” izan beharko duena.
Gainera, etorkizunean iturri berriztagarrien arteko konexioak bermatzeko, Celourico da Beira eta Zamora (CelZa) lotzen dituen proiektua amaitzeko konpromisoa hartzen du akordioak.
Ordubete pasatxoko bilera
Hiru agintariek ordubete pasatxoko bilera egin dute Bruselan, Frantziak Europar Batasunaren aurrean duen Ordezkaritza Iraunkorraren egoitzan, Europako Kontseilua hasi baino pixka bat lehenago. Bilera horretan, Europako hogeita zazpi herrialdeak energia-merkatuan esku hartzeko eta gasaren prezio altuei muga jartzeko neurri berrien inguruko aldeak gainditzen saiatuko dira.
Hiru herrialdeek abenduan berriz elkartu aurretik proiektua definitzeko beharrezkoak diren lan teknikoak egingo dituzte datozen asteetan, nahiz eta Espainiaren aldean aldez aurreko azterketak egin dituzten proiektuaren bideragarritasuna ziurtatzeko, gobernuko iturrien arabera, hodiak 360 kilometro inguru izango dituela eta lauzpabost urte beharko dituela prest egoteko.
Europako Batzordeak dagoeneko ezagutzen du proiektua, eta aldeek uste dute Europaren interesekoa dela, eta espero dute Europako finantzaketa eskuratu ahal izatea; hala ere, zehazteke dago EBko zein tresna egongo liratekeen erabilgarri.
Interes Komuneko Proiektuen kasuan (PCI, ingelesezko siglak), Erkidegoko funtsak eskuratu ditzaketen ekimenen zerrendaren hurrengo berrikuspena ez da berrikusiko 2023ko abenduaren amaierara arte.
Sanchezek nabarmendu duenez, elkar ulertzea “hilabete askotako lanaren ondoren” dator, eta Iberiar penintsula Europar Batasun osoarekin lotzeko prozesua “bizkortzea” ahalbidetuko du, itun “europazale eta solidario” eta “trantsizio ekologiko” baten bidez.
Horrela, eskerrak eman dizkie Costari eta Macroni akordio horretara iristeko erakutsi duten “borondate politikoagatik”. Izan ere, MidCateko proiektua behin betiko lurperatu du Frantziak, egungo egoeran erabilgarria ez zela eta trazadurak babestutako eremuak arriskuan jar zitzakeela iritzita.
Korredore berri koherentea
Gobernuko presidenteak defendatu duenez, proiektu berriak hiru premisa errespetatzen ditu Espainiaren asmoekin; lehenengoa da korridore berria “koherentea” izango dela trantsizio ekologikoarekin, hidrogeno berdearen fluxua ahalbidetuko duelako.
Sanchezen hitzetan, bigarren baldintza Espainiak, birgasifikatzeko gaitasun handiena duen herrialdeetako bat izanik, “errusiar xantaiaren” alternatibak behar dituzten EBko beste herrialde batzuen “elkartasun eskaerari” erantzun ahal izatea zen.
Hirugarren ardatza, osatu duenez, “hurbilketa duala” duen proiektua da, hidrogeno berdea, gasa eta berriztagarriak bezalako energia-iturriak elkarrekin konektatzeaz gain, “interkonexio elektrikoak bultzatuko dituelako”.
Ildo horretan, Bizkaiko Golkoaren bidez “konexio elektriko berria amaitzeko ahaleginak bizkortzeko” konpromisoa eta Frantzia eta Espainiaren arteko “interkonexio elektrikoko proiektu berriak identifikatzeko, ebaluatzeko eta ezartzeko” adostasuna adierazten ditu hiru aldeko adierazpenak.
Portugaleko lehen ministroak, bestalde, MidCat “gainditzeko” eta Espainiaren eta Portugalen arteko konexioak handitzeko “proiektu berri bat eraikitzeko” hiru aldeko akordioa ospatu du.
Blokeoa, gainditua
“Berri ona da. Europako blokeorik zaharrenetako bat gainditu da, eta Espainiak, Portugalek eta Frantziak Europa osoari egiten dioten ekarpen ona da, blokeoak alde batera utziz eta krisi ekonomiko eta sozial baten aurrean elkartasun komunaren espirituari lagunduz “, adierazi du.
Bestalde, Espainiak eta Portugalek Penintsulan elektrizitatea batera biltegiratzeko irtenbide iberikoaren “bigarren zutabe” batean lan egingo dutela iragarri du Sanchezek.
Hala adostu du Antonio Costa Portugalgo lehen ministroarekin Bruselan egin duen lan-gosarian, Emmanuel Macron Frantziako presidentearekin hiru bilera egin eta EBko goi-bilera hasi aurretik.
Sanchezek azaldu duenez, berak eta Portugalgo lehen ministroak “positibotzat” jo dute joan den martxoan Europako kideek lortu zuten salbuespenaren emaitza, eta “bigarren zutabe” bat abiatzea adostu dutela iragarri du, “elektrizitatearen biltegiratzea esparru iberikoan arautzea”.
Baterako biltegiratze horrekin, “indartsuagoak, autonomoagoak eta erresilienteagoak izango gara, eta gure etxeek eta gure industriak behar dutena baino lehiakorragoak, noski”, defendatu du.
Gobernuko presidentea “ziur” agertu da bigarren zutabe hori “EB osotik oso urrun ez dagoen etorkizun batean ere eskalatuko duela”, hasierako “salbuespen iberikoarekin” gertatuko den bezala, lider askok babesten baitute orain Europa mailan hartzea.