Eusko Jaurlaritzak Euskadiko 14 auzo ahuletan jardungo du, hiriaren, ingurumenaren, gizartearen eta ekonomiaren ikuspegitik berroneratze integralari ekiteko, 101 milioiko inbertsioarekin. Horietatik zortzi milioi auzo horietan bertan prestakuntza eta enplegua bultzatzeko erabiliko dira.
Lan eta Enplegu sailburu Idoia Mendia eta Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioetako sailburu Iñaki Arriola auzo horiek dauden udalekin bildu dira ostegun honetan, aldi berean trantsizio energetikoa, eraikinen eta etxebizitzen bizigarritasuna hobetzea eta biztanleen laneratzea sustatzea bultzatuko duten planei heltzeko.
Esku-hartzeen helburua da klima-aldaketaren aurkako borrokaren aurrerapenak eta gizarte-erronka berrien aurreko prestakuntza Euskadiko pertsona guztiengana iristea, alde batera utzita non bizi diren eta zer baliabide dituzten, azaldu dutenez.
Jarduerak Eusko Jaurlaritzak eta hiru foru-aldundiek 2022-2024 aldirako onartutako Inbertsio Estrategikoen Erakunde arteko Planaren barruan daude. Testuinguru horretan, lehentasunezkotzat jotzen da auzo kalteberetako hiri-berroneratze integrala. Plan horretan, Eusko Jaurlaritza duela sei urte baino gehiagotik ari da lanean, eta, hamabi herritako 14 auzo horiek batuta, 21 udalerrira iristen da dagoeneko.
Udalerri horietako jarduerei ekiteko, 101 milioi euro bideratuko dira, zortzi Lan eta Enplegu Sailak eta 93 Lurralde Plangintzak.
Idoia Mendiak nabarmendu du “programa berria, bultzatzen ari garen beste programa batzuen desberdina, baina beste guztiekin ezaugarri bera duena, gobernu-eremuen arteko lerrokadura, kasu honetan Eusko Jaurlaritzako bi sailen eta udalen artekoa”.
Ildo horretan, ziurtatu du “erantzun berriak” ematen dituela “egoera berrien aurrean, kasu honetan trantsizio energetikoaren eta hiri-eraldaketaren erronkari, hau da, eraldaketa sozialaren erronkari”. Horrez gain, aukerak eskaintzen ditu enplegurako zailtasunak dituzten pertsonentzat, profil egokiak bilatzen dituzten enpresentzat eta bizilagunentzat ingurune atsegina eta iraunkorra nahi duten udalerrientzat.
Prestakuntza, orientazioa eta kontratazioa
Lan eta Enplegu Saila, zortzi milioi euroko hasierako aurrekontuarekin, enplegurako prest dauden 167 pertsonaren prestakuntzaz, kontratazioaz, orientazioaz eta laguntzaz arduratuko da, eraikuntza-sektorearen eskakizun berrietara egokituta.
Berariazko prestakuntza
Esperientzia hori udalerri bakoitzeko enplegu-eskatzaileei irekiko zaie, baina, batez ere, proiektuan parte hartzen duten udalerrietatik 50 kilometroko erradioan bizi diren eta iraupen luzeko langabeak diren DSBE edo BGG jasotzen dutenei.
Zehazki, prestakuntza espezifikoa jasoko dute bi hilabetez, eta horietan errenta bermatua jasotzeko eskubidea jasotzen jarraituko dute, dagokien arabera, eta, ondoren, 10 hilabeteko txandakako prestakuntzako kontratua izango dute, azken lan-erreforman jasotako baldintzetan.
Ikas-ekinezko prestakuntza-kontratuaren iraupenaren % 35 prestakuntzarako izango da, eta % 65 enplegurako, eta jaso beharreko gutxieneko ordainsaria guztizko soldata gordinaren % 75 izango da. Gainera, prozesu osoan zehar orientazioa, laguntza, aholkularitza eta informazio profesionala izango dute besteren konturako lana bilatzeko.
Auzo berriek auzoko bulegoak izango dituzte, Opengela proiektu europarraren ereduari jarraiki, eta horietara jo ahal izango da irisgarritasunari, bizigarritasunari edo eraginkortasun energetikoari dagokienez etxebizitzak eraberritzeko laguntzak eta jarduketak kontsultatzeko. Auzo batzuetan, proiektuak eraikin publikoak birgaitzea jasotzen du, bizilagunentzako ekipamenduak sortzeko.
Araban, Gasteizko Zaramaga auzoan lan egingo da; Bizkaian, Bilboko hiru auzotan (Unzeta parrokoa, Urizar dorrea eta Uretamendi), Bermeon (Iparragirre eta Txibitxiaga) eta Sestaon (Vista Alegre); eta Gipuzkoan, Arrasaten (Santa Teresa auzoa), Donostian (Altza), Eibarren (Gabilondoren seme-alabak), Elgoibarren (Sigma etxebizitzak), Errenterian (Beraun), Leaburun (Txarama), Soraluzen (Ezozia) eta Irunen.
1.700 familia inguruk aurkeztutako proiektuak
Iñaki Arriola Lurralde Plangintzako sailburuak adierazi duenez, “1.700 familia inguruk aurkeztutako proiektuen ezaugarrien arabera, % 70 eta % 100 arteko dirulaguntzak jaso ahal izango dituzte kalteberatasun handieneko kasuetan, guztiek aukera izan dezaten beren etxebizitzen deskarbonizazioari aurre egiteko eta beren bizi-kalitatea hobetzeko, etxebizitza bizigarriagoak eta gizarte- eta ingurumen-erronka berrietara egokitutako hiri-inguruneak izanik”.
Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Sailak 93 milioi euro jarriko ditu auzoak berroneratzeko programa handitzeko.
Arrasatek Santa Teresa auzoa berroneratzea bultzatuko du, eraikinen inguratzaileak, berokuntza-sistemak eta irisgarritasuna hobetuz, bai eraikinetan bai espazio publikoetan igogailuak jarriz. Proiektuan 7,37 milioi inbertituko dira eta 96 etxebizitzatan lan egingo dela aurreikusten da.
Bermeo Iparragirre eta Txibitxiaga taldearen gainean arituko da. Bertan, eraikinetan eta etxebizitzetan lan egingo da irisgarritasun-arazoak arintzeko eta birgaitze energetikoa bultzatzeko. Lan horiekin, 90 etxebizitzara iristea espero da, eta inbertsioa 5,84 milioikoa izango da.
Bilbok Santutxuko Unzeta parrokian, Urizar Dorrea taldean eta Uretamendin joko du, hurbileko bulego bat ezarriz. Guztira, inbertsioa 16,53 milioira iritsiko da, eta aurreikuspenen arabera, 399 etxetan birgaitzeak egingo dira.
Eibarrek ekipamendu-eraikin bihurtuko du Hijos de Gabilondo lantegi-etxea, eta haren inguruan berdegune berriak sortuko dira, oinezkoentzako guneak, eta argiztapenean hobekuntzak egingo dira, 4,98 milioiko inbertsioarekin.
Elgoibarrek Sigma etxebizitzen auzoko hobekuntzei helduko die, 3,27 milioi euroko aurrekontuarekin eta 72 etxetan hobekuntzak egiteko aurreikuspenarekin.
Herriak eta hiriak berpiztea
Errenteriak hiri-berroneratzea eta energia-eraginkortasunaren hobekuntza bultzatuko ditu Beraungo etxebizitzetan. Bertan, hurbiltasuneko bulegoa jarriko da, komunitateei birgaitze-prozesuetan laguntzeko, irisgarritasuna hobetzeko eta autokontsumorako energia-komunitateak sortzeko. Esperientzia pilotu horretarako 3,25 milioiko inbertsioa izango du, eta 102 etxetara iristeko aurreikuspena.
Irunek, Irun bidea hiria eta trenbidea berroneratzeko proiektuaren barruan, Aduana zaharraren eraikina bere hiri-barruti berritzailearen gune bihurtuko du, 4,98 milioiko inbertsioarekin.
Leaburuk Txarama auzoan hondatuta egon daitezkeen eraikin eta etxebizitzen birgaitze ekoiraunkorra aktibatuko du. 1,5 milioiko aurrekontuarekin, bizitegi-eraikinetako jarduketak 78 familiara iristea espero da.
Donostiak Altza auzoaren hiri-eraldaketaren lehen faseari ekingo dio, 9,46 milioiko aurrekontu-sailarekin eta 124 etxebizitzara iristeko aurreikuspenarekin.
Sestaok Vista Alegre auzoaren gainean jardungo du, eta 4,39 milioi euroko aurrekontua izango du 110 etxebizitzatara iristeko. Soraluzek, berriz, Ezozia auzoan esku hartuko du, 5,84 milioiko inbertsioarekin eta 132 etxebizitzatan hobekuntzak bultzatzeko aurreikuspenarekin.
Zaramaga auzoa biziberritzeko, 25,59 milioi euro jasoko ditu Gasteizek, eta bizilagunen laguntza beharko du 500 etxe ingurutan esku hartu ahal izateko.