Europar Batasuneko Energia ministroek astearte honetan amaitu dute Luxenburgon egin duten bilera, baina ez dute akordiorik lortu gasaren prezioari muga jartzeari buruz, ezta energiaren merkatuan esku hartzeko premiazko beste neurri batzuei buruz ere. Izan ere, Alemania eta Herbehereak dira konponbideei dagokienez herrialdeen artean dagoen zatiketa handia dela eta, Luxenburgon egindako bilera mesfidantzatsuenak.

Europako Batzordeak faktura energetikoa murrizteko larrialdiko azken paketea aurkeztu eta liderrek Brusela neurriak zehaztera premiatu eta astebetera, ministroek bilera amaitu dute eta funtsezko elementuetan “desberdintasun sakonak” daudela egiaztatu dute, Jozef Síkela Txekiako lehen ministrorde eta Energia arduradunak jardunaldiaren amaieran prentsaurreko batean esan duenez.

Seihileko honetan EBko txandakako presidentetza duen eta negoziazioak gidatzen dituen herrialdeak iragarri duenez, aurrerapausorik ezean, elkarrizketetan aurrera egiteko lekua utziko zaie teknikariei, eta ezohiko Energia ministroen kontseilu berri bat egingo da azaroaren 24an, “neurri horiek adosteko” erronkarekin.

“Espero dut ministroei gabonak zapuztu behar ez izatea”, esan du politikari txekiarrak ironiaz, urtea amaitu baino lehen merkatuan jarduteko premia azpimarratzeko (gasaren prezioa orduko megawatt (MWh) 100 eurotik behera jaitsi bada ere) eta Batzordeak neurri “zehatzik” ez duela hartu ikusita zenbait bazkidek duten egonezina adierazteko.

“Partida ez da amaitu, eta horregatik larrialdiko neurriak behar ditugu, prezioen kurban non gauden kontuan hartu gabe”, argudiatu du, “berriro hegazkortasun handia izanez gero” aktiba daitezkeen tresnak daudela ziurtatzeko.

Sykelak uste du astearte honetako eztabaidak “puzzleari beste pieza garrantzitsu bat” gehitu diola, baina ohartarazi du Europar Batasuneko Gobernuak ‘salbuespen iberikoa’ deritzona erkidegoko gainerako merkatura orokortzeko egin duen azken ekarpena “ez dela proposamen bat eta aurrera egin ahal izateko proposamen bat behar dugula”.

Akordiorako oztopoen artean, aldaketarik gabe mantendu da Alemaniak eta Herbehereek gas-erosketen prezioari muga malgua jartzeari uko egin izana, horrek merkatuan saltzaile fidagarriak prezio baxuetan aurkitzeko ezintasuna ekarriko ote zuen beldurrez. Alemaniako eta Herbehereetako erreserbekin ere talka egiten du EBko estatuburuek eta gobernuburuek azken goi-bileran berretsitako aukerak, hau da, iberiar eredua Europar Batasuneko gainerako lurraldeetara zabaltzeko aukerak.

Txekiako ministroak baieztatu du Europako Batzordeak eta “estatu kide batzuek” ez dutela ikusten sistema iberiarrean aurrera egiteko modurik onena, ekimen alternatiboak nahiago dituztelako, baina berretsi du hori ebaluatzeko Bruselak agindutakoa bete behar duela eta lege-testu bat eta inpaktu-azterketa bat aurkeztu behar dituela.

Dokumentu informal batean, zerbitzu komunitarioek hiriburuei jakinarazi diete Espainiak eta Portugalek elektrizitatea sortzeko erabiltzen den gasaren prezioa aldi baterako mugatzeko sistema EBko gainerako lurraldeetara hedatzeko, 13.000 milioi euro inguru aurreztea ahalbidetuko lukeela eta inflazioan eragin onuragarria izango lukeela.

Arriskuei dagokienez, zerbitzu komunitarioen arabera, kontsumoa handitu egin daiteke, neurri handi batean, Europar Batasunetik kanpoko bizilagunei diruz lagundutako elektrizitate-fluxuen gorakadagatik, hala nola Erresuma Batuari edo Suitzari. Horri EBren barruko hazkundea gehituta, baliteke gas-kontsumoaren bolumena 5.000 eta 9.000 milioi metro kubiko artekoa izatea (bcm).

Halaber, Brusela eta Europar Batasunetik kanpoko beste herrialde batzuetara elektrizitatea gehien esportatzen duten herrialdeak kezkatuta daude gasaren prezioan muga hori konpentsatzeko orduan sisteman parte hartzen ez duten bizilagun horiei diruz lagundutako prezioan elektrizitatea saltzeko aukera nola konpondu erabakitzeaz, nahiz eta Espainiak eta neurriaren beste babesle batzuek mugako doikuntza baten aukera aipatzen duten konponbide gisa, enkante bikoitz gisa.

“Batzordeak gasaren prezioen korridoreei buruzko proposamen askoz zehatzagoak aurkeztu behar ditu”, adierazi du, bestalde, Teresa Ribera Trantsizio Ekologikoko hirugarren presidenteorde eta arduradunak, Luxenburgon egindako bileraren amaieran.

“Estatu kide askok eskatu diote eredu iberiarra aplikatzeko moduari buruz askoz zehatzagoa izan dadila”, jarraitu du Riberak, eta hitzorduari esker ez dutela “aurrerapen askorik” lortu, baina eskaerak zehaztea ahalbidetu duela gaineratu du.

Egilea Andoni Beitia