Aberastasun handien gaineko solidaritate-zerga berriak eragindako zergadunak maniobrak egiten hasi dira, faktura fiskala gutxinaka-gutxinaka murrizteko, eta, ustez, datorren urtean ordaindu beharko dute. Hainbat bulego eta aholkulari fiskalek azaldu dutenez, artelanak erostea da aukeratzen ari diren formuletako bat. Izan ere, ondasun horiek, ondarearen gaineko zergan gertatzen den bezala, salbuespen batzuk izango dituzte ziurrenik, zerga-oinarria hamarnaka mila eurotan murrizteko. Gure ustez, aberatsen gaineko zerga berriak Ondarearen egungo eskema mantenduko du, kontsultatutako adituek zehaztu dutenez, eta nahiago dute ez aipatzea. Horregatik, pentsatzekoa da salbuespen horiek figura berrian errepikatuko direla.
Ogasun Ministerioak, bere aldetik, berretsi du karga oraindik diseinatzen den arren litekeena dela jatorrizko zergan inspiratzea, eta, beraz, ondarearen zerga-oinarria osatzen duten elementuei eutsi beharko litzaiekeela. Gogoratu behar da figura berria hainbat autonomia-erkidegok ondarean aplikatzen dituzten % 100eko hobariak neutralizatzeko sortu dela.
Aberatsen faktura fiskala murrizteko artelanetan egindako inbertsioak hainbat aukera ditu. Luis Rodríguez-Ramosek, Ramón y Cajal Abogados enpresako fiskal-bazkideak, azaldu duen bezala, badira inbentariatutako eta katalogatutako zenbait ondasun, erabateko salbuespena dutenak, betiere prezioari eta antzinatasunari dagokienez zenbait baldintza betetzen badituzte.
Hala, salbuespena aplikatzeko, arte-objektutzat hartuko dira pinturak, eskulturak, marrazkiak, grabatuak, litografiak edo antzekoak, baldin eta jatorrizko obrak badira eta katalogatuta badaude. Abantaila fiskal hori dute, halaber, 100 urte baino gehiago dituzten eta azken mendean jatorrizko ezaugarriak aldatu ez dituzten antzinatasunek. Hori bai, ondasunen balioari dagokionez muga batzuk daude.
90.151,82 eurotik beherakoek ez dute ordaintzen
Adibidez, ez dute ordaindu beharrik izango 90.151,82 eurotik beherako prezioa duten pintura- eta eskultura-lanek, baldin eta 100 urte baino gutxiagoko antzinatasuna badute. Denbora-tarte hori gainditzen dutenean, pinturak 60.101,21 euroraino mugatuta egongo dira, eta eskulturak, 42.070,85 euroraino. Zerrenda luzean 42.070 eurotik beherako liburu edo musika-tresnen bildumak eta 30.050 eurora iristen ez diren alfonbra edo tapizak daude. Zenbait altzari, objektu arkeologiko eta zeramika, kristala eta portzelana ere salbuetsita daude.
Elisa Hernando Arte Globaleko eta Redcollectorseko kontseilari delegatuak adierazi duenez, pintura-lanen kasuan, adibidez, zergadun horiei zerga-karga murrizteko aukera ematen diete, eta, aldi berean, proiekzio ertaineko eta etorkizunean balioa handitzeko aukera ematen duten artistetan inbertitzen dute.
Hala ere, badira beste formula batzuk prezio nabarmen altuagoa duten ondasunentzat pentsatuak. Ondarearen gaineko zergak, jarraitzen du Rodriguez-Ramosek, askoz balio handiagoko obretarako salbuespenak jasotzen ditu. Kasu horietan, gaineratu du, nahikoa da jabeek fundazio, museo edo kultur erakundeei lagatzea, jendaurrean erakusteko. Lagapena gutxienez hiru urterako izan behar da, baina luzaroago luza daiteke, Rodriguez-Ramosek azaldu duenez. Gainera, ez da beharrezkoa obra etengabe ikusgai egotea: Nahikoa da jarrita egotea. Ziur aski, betekizun hori zerga berrian ere mantenduko litzateke.
Adituak gogorarazi du iaz Zergen Zuzendaritza Nagusiak aldeko ebazpena eman ziola artelan garaikide batzuen titular baten kontsultari, gutxienez hiru urtez fundazio bati lagatzeko eta ondarearen gaineko zergan dagokion zatia aurrezteko.
Bi zergen kuotak batzea
Alejandro del Campo abokatu eta DMS Consulting-eko aholkulari fiskalak ere arrisku fiskalak ditu. Ondarean salbuetsita ez dauden piezak, azaldu duenez, ondasun ez-produktibotzat har daitezke Ondarearen eta PFEZaren ondoriozko zerga-ordainketa bateratuaren ondorioetarako. Muga horrek bi zergen kuotak batzen ditu azken faktura murrizteko.
Gorenak adierazi duenez, artelanak ondasun ez-produktiboak direla ezarri zuen, eta, beraz, Ondarean salbuetsita ez dauden artelanen balioari ez zaio ondare-kuotaren inolako beherapenik aplikatzen, nahiz eta horrek lortutako errenten % 60 baino gehiago ordaindu behar izatea ekarri, aurreikusitako muga, alegia.
Aberatsei zuzendutako zerga berria abenduaren 31 baino lehen jarriko da indarrean, lehen ordainketa 2023ko ekainean egin dadin 2022an deklaratutako ondarearen gainean. Hori da, gutxienez, Ogasun Ministerioaren helburua. Ogasun Ministerioak xehetasunak amaitzen ditu, kontuan hartuta bere artikuluak bankuen eta energia handien ezohiko mozkinen gaineko karga berria bultzatuko duen dekretuan sartuko direla, eta egun gutxi barru argitaratuko dela.
Zerga berariaz diseinatu da Alderdi Popularrak gobernatutako hainbat autonomiak Ondarean aplikatzen dituzten % 100eko hobariak neutralizatzeko. Hiru milioi eurotik gorako aberastasun garbien gainean jardungo du, eta % 100eko kenkaria izango du jatorrizko zerga aplikatzen den eskualdeetan; beraz, praktikan, Madrilen, Andaluzian eta Galizian soilik izango ditu ondorioak, ondarearen gaineko zerga osorik edo zati batean hobaria ematen duten hiru eskualdeetan.
Hasiera batean, Jaurlaritzak azaldu zuen bi urtez 23.000 zergaduni eragingo ziela zergak, urtean 1.500 milioi euro inguru biltzeko helburuarekin. Hala ere, Gobernuak atea irekita utzi du, luzapen luzeagorako edo iraunkorra egiteko.