Ez dut ezer berririk aurkituko, esaten badut hezkuntza ez dela gai hutsala, baizik eta gizartearen funtsezko eta oinarrizko zerbait, etorkizunerako asegurua eta bermea dela. Egia esan, herritarren bizikidetzaren, aurrerabidearen eta demokraziaren beraren oinarriak, zalantzarik gabe, adosten eta adosten dugun hezkuntza-sistemak osatzen ditu. Beharrezko adostasuna eta adostasuna lortzea, hezkuntzarekin zerikusia duten elementu guztien parte-hartzearekin, elkarrizketa, eztabaida, eskuzabaltasun eta ikuspegi zabalarekin. Hezkuntza ez da epe laburreko arma politikoa. Kontu serioa da, kalitatezko hezkuntzaren alde egiten ez duen gizarte batek garesti ordainduko baitu etorkizunean. Etorkizuna marrazten ari gara.
Argi dago edozein gairi buruz negoziatzeko eta eztabaidatzeko jarrerarik onena, baita hezkuntzari zuzenean eragiten dioten gaiei buruz ere, akordioak, hobekuntza-akordioak eta aurrerapenak lortzeko borondatea izatea dela. Manifestatzeko, mobilizatzeko eta grebak egiteko eskubidea errespetatzen dudala adierazten dut. Errespetu osoa diet sindikatuei, lan-hobekuntzak eskatzeko eskubide legitimoa baitute. Esandakoa esanda. Harrigarria eta bitxia da, ni behintzat, irakaskuntzako sindikatuek Hezkuntza Legearen aurka deitutako manifestazio eta mobilizazioetara deitzea. Bitxia eta harrigarria da, halaber, ni behintzat, Irakaskuntzako sindikatuek azaroaren amaierarako eta abenduaren 14rako greba-deialdia egitea, egun horietarako elkarren segidako manifestazioen deialdiekin eta deialdiekin lotuta. Harrigarria eta harrigarria da, bai, harrigarria, eta harritzeko modukoa da deialdi horiek jendaurreko erakusketa deiturikoaren une zehatzean egin izana. Izan ere, izen berak dioen bezala, une egokia da bere hobekuntza- eta aurrerapen-ekarpenak, ekarpenak eta proposamenak egiteko, etorkizunean Hezkuntzaren Legearen aurreproiektua aberastu eta aberastuko luketenak. Azpimarratzekoa da Lege Aurreproiektua, ez Lege Proiektua, ezta, jakina, Hezkuntza Legea bera ere. Hezkuntza Legea izapidetu beharko da, behar diren lege guztiak bezala, bere garaian eta, hala badagokio, Eusko Jaurlaritzaren Gobernu Kontseiluak testu artikulatu bat onartzen eta Eusko Legebiltzarrari helarazten dionean, eta Legebiltzarreko talde politikoen arteko zuzenketei eta negoziazioei lotuta ezarritako aldiaren ondoren, azkenean Legebiltzarrean ebatziko da. Alderdi politikoek eta hauteskundeetan demokratikoki aukeratutako ordezkariek bozkatua. Jarduera parlamentarioa, botere legegilea, estatu demokratiko eta zuzenbideko baten benetako giltzarria.
Horregatik, bitxia eta harrigarria da mobilizazio-deialdi horiek, irakaskuntzako sindikatuen eskutik, bat etortzea, hain zuzen ere, lehen testu-zirriborroa kontsulta-aldian edo jendaurrean jarrita zegoenean. Are gehiago, mobilizazioak deitu zituzten sindikatuek beraiek helarazi zizkioten beren ekarpen legitimoak testu horri. Une honetan, jakina, ez dakigu zein den Eusko Jaurlaritzaren Gobernu Kontseiluak etorkizunean Eusko Legebiltzarrera bidaliko duen behin betiko testuaren edukia.
Hau da, aldi berean ekarpenak egiten direnean mobilizazioak deitzen dira. Edo, bestela esanda, ekarpenak egiten dira aldi berean mobilizazioak deitzen direnean. Goizean mendira joateko moduko zerbait, perretxiko eta rolex, rolex eta perretxikoetatik, biak batera. Harrigarria da, ni behintzat bai, jarrera sindikal hori, nolabait esateko, borrokalaria, iazko uda baino lehen, maiatzean zehar, zehazki, oso akordio positiboa lortu zenean, oso garrantzitsutzat jo behar dena, eta horrela egin zen STEILAS, LAB, CCOO eta UGT sindikatuekin, hobetzeko eta aurrera egiteko helburuarekin, figura berriak sortuz ikastetxe publikoen mesedetan, profesionalak sartuz, ratioak murriztuz edo 3 urtetik aurrera ingelesa irakasten hasteko ekimena hartuz (datorren ikasturtean sartuko da indarrean, baina onartuta, adostuta eta aurrekontuan sartuta dago), baita gure gazteen hezkuntzaren kalitatea hobetuko duten beste erabaki eta neurri garrantzitsu batzuk ere.
Bitxia eta harrigarria da, ni neu behintzat, irakaskuntzako sindikatuen jarrera hori bat etortzea berrikuntzarekin, oso positiboa baita oraintsu; izan ere, albiste ona da Jokin Bildarratz Hezkuntza sailburuak bereziki garrantzitsua den dekretu bat aurkeztu izana, ikasleak onartzeko dekretua, gizarte gisa ditugun erronka nagusietako bati ahalik eta modurik eraginkorrenean aurre egiteko, eta, jakina, hezkuntzari ere eragiten diona, hala nola gizarte-kohesio handiagoa lortzea, oreka handiagoa, eta hezkuntza-eremuan ikasle ahulenei arreta hobeto kudeatzea lortu behar dugula esan nahi eta zehazten duena. Erronka horretan hezkuntza-komunitate orok parte hartu behar du helburu utziezin horretan. Erronka hori etorkizuneko Hezkuntza Legeak jaso eta jasoko du helburu utziezin gisa. Erronka hori bereziki presente dago gehiengo parlamentario zabal batek lortutako Hezkuntza Akordioan. Historikoki, apirilaren 7an, 43 neurri zehatz jasotzen zituen eta Voxen eta PPren ezezko botoak baino ez zituen jaso.
Erronka horrek zuzenean inplikatzen du funts publikoen bidez ordaindutako ikastetxe guztiek batera lan egin beharko dutela gizarte kohesionatuagoa, berdintasunezkoagoa eta hain garrantzitsua den zerbaitekin lortzeko, hau da, eskola-adineko gure ikasle guztiek edozertarako aukera-berdintasun justua lortzeko. Onarpen-dekretu horren helburua da ikasle ahulenen eskolatzea orekatuagoa izatea, ikasle guztiek eskubide eta aukera berberak izatea, Euskal Hezkuntza Zerbitzu Publikoa eskaintzen duten ikastetxe guztiek erronka sozial horri aurre egiteko konpromisoa hartzea. Helburu horrek esan nahi du datorren ikasturtean 2 urteko ikasgelan matrikulatu eta DBHra iristen diren haurrak hezkuntza-sistema osoa, oro har, askoz orekatuagoa eta bidezkoagoa izatea ikasle ahulenen eskolatzean.
Bada, testuinguru horretan eta oparotasun eta etorkizun partekatu bidezkoago eta kohesionagarriagoko aire itxaropentsu horiek jotzen dutenean deitzen da mobilizatzera, manifestatzera eta grebak egitera. Pertsonalki, eta zintzotasun osoz diot, ez dut ulertzen. Bitxia. Harrigarria. Hezkuntzan eta gure gizartean gertatzen ari diren aldaketek euskal hezkuntza-komunitatea osatzen dugun ikuspegi desberdinen hausnarketa eta egokitzapena eskatzen dute. Asmo komun bati erantzungo dion hezkuntzarako etorkizuneko lege baten inguruan ahalik eta adostasun handiena lortzeko beharra da. Elkarrizketa, kritika konstruktiboa, konponbideak bilatzeko lankidetza, hausnarketa eta erantzukizun partekatua dira hobekuntzarako, hezkuntzari dagokion guztiaren aurrerapenerako eta hobekuntzarako oinarriak. Erronka kolektibo baten aurrean gaude, herri erronka baten aurrean. Inor ez dago soberan. Guztiok gaude ahalegin horretara deituak. Lehentasuna eman behar zaie gizarte eta hezkuntza eragile guztien erantzukizunari, ikuspegi zabalari eta argi luzeei, baita sindikatuenei ere.
Koldo Mitxelenak esan ohi zuen euskara ahulegia zela jaurtitzeko arma gisa erabiltzeko. Hizkuntzalaria parafraseatuz gero, esan liteke hezkuntza garrantzitsuegia dela pim-pam-pum politiko gisa erabiltzeko, rifirrafe ideologikorako munizio gisa erabiltzeko. Bakoitza bere postuan, bere zereginean, bere lekuan, bere betebeharrak betez, inolako protagonismo antzurik hartu gabe. Berriro diot, sindikatuek ere bai. Zaila eta konplexua, bai; ezinezkoa, ez. Nire talaiatik begiratzen didan ikuspegi luzetik esaten dut, hau da, lehen aldiz neure ispiluan, klariona eskuan urduri, 1979ko azaroaren 1ean. Klarion sinboliko bat, apalki nire esku zimurtuan duela 43 urte luzetik mantentzen dudana. Egia da.