Kongresuaren Osoko Bilkurak 2023ko Estatuko Aurrekontu Orokorren proiektua onartu du ostegun honetan, PSOEren eta Unidas Podemosen koalizio-gobernuko hirugarrenak eta legealdiko azkenak, eta orain Senatura igaroko dira, atal bakoitzean 186 eta 188 diputatu arteko botoak lortu ostean. Azken horiek Ganberaren erdia baino gehiago dira ( % 53,86).
Horrela, koalizio-gobernuak hirugarren aldiz lortu du bere legegintzaldian Aurrekontuaren ministerio-atalak onartzea, eta hori ezinbesteko baldintza da kontuak izapidetzeko, atal horietan porrot bakar batek Gobernuaren proiektu osoa eraistea ekarriko lukeelako.
Izan ere, bere kontuetako bozketa erabakigarriak gainditzeko, Gobernuak PSOEren (120 boto), Unidas Podemosen (34) (Meri Pitaren (orain Talde Mistoan), Esquerra Republicanaren (13), EAJren (6), EH-Bilduren (5), PDeCATen (4), Mas Paiss-Equoren (2), Compromisen, Coalicion Canariaren (2) eta PRCren (1) botoak izan ditu.
Hala ere, atal ezberdinetako bozketetan zehar, gehiengo horrek 186 eta 188 boto arteko gorabeherak izan ditu. Gehienetan 187 erregistratu dira, izan ere, Unidas Podemosek baja hartu zuen azken orduan, María del Mar García Puig (En Comu) diputatua ondoezik zegoelako.
Kontrako botoa eman dute PPk (88), Voxek (52), Ciudadanosek (9), Juntsek (4), CUPek (2), UPNk (2) eta Foro Asturiasek; BNGk, berriz, abstentzioaren alde egin du.
Horrela, Gobernuak bere lehen eta bigarren aurrekontuak onartzeko gehiengoa sendotzea lortu du, eta orain espero du Senatuan tramitazio espres batek hilabete baino gutxiagoan kontuak prest izatea eta, aldaketarik badago, abenduaren amaieran Kongresuan bozkatzea, urtarrilaren 1ean, garaiz eta behar bezala, indarrean jartzeko.
Osoko Bilkurako hiru egunetan zehar, PSOEk eta Podemosek hainbat akordio lortu dituzte kontu publikoetarako behar diren babesak ixteko. Horrela, EH Bildu, PdeCAT, ERC edo Más Paisen 146 transakzio-zuzenketa sartu dira aste honetan zehar aurrekontu proiektuan.
Horrela, Exekutiboak nahi izan dituen zuzenketak baino ez ditu Osoko Bilkuran pasatzen utzi, EAJren zuzenketa bat izan ezik, errefuxiatu sahararren kanpalekuetara zazpi milioi euro bideratzeko. Proposamen horren aurka bozkatu zuen ERCk, baina “akats batengatik” izan zela zehaztu du, eta barkamena eskatu du.
Mondragon Unibertsitatea
Akordioei dagokienez, Jaurlaritzak Bildurekin adostu du, besteak beste, alokairuko errentak eguneratzeko % 2ko muga 2023 osoan luzatzeko, kotizazio gabeko pentsioak % 15 igotzeko eta bi milioi Mondragon Unibertsitatera eta beste 1,5 milioi Euskal Herrikora bideratzeko.
Horrez gain, 200 BAME plaza berri sartzea onartu da, eta guztira 1.200 plaza gehigarri lortu dira 2023rako. Horrez gain, martxoaren 3ko memoriala sortu da Gasteizen, eta trafikoaren eta bide-segurtasunaren eskumena Nafarroako Foru Erkidegoari transferitu zaio.
Negoziazio aldietan gehien lortu duten taldeetako bat PdeCAT izan da, 86 zuzenketa eta akordio paralelo bat sartzea lortu baitu 2023an Estatuak emandako autobus linea guztien doakotasuna deklaratzeko.
Hona hemen neurri aipagarrienetako batzuk: kalez kaleko salmentan aritzen diren langile autonomoen araubidea aldatzea, kooperatiben erregimenetan aldaketak egitea, kontratazio mugagabeak kalterik ez eragiteko, eta Kataluniari 40 milioi euroko inbertsioak egitea ekarriko dioten beste neurri batzuk.
Ibilgailu elektrikoentzako eta energia alternatiboentzako onura fiskalen plan bat ere onartu da, bai eta milioi bat euroko inbertsioa ere Barberá del Valléseko irteerako N-150 hegoaldeko biribilgunearen azpiko lurpeko pasabide baterako, eta beste milioi bat Sant Feliu de Llobegrat udalerria eta Mas Luí Sant Just Desvern auzoa B-23 errepidearekin lotzen dituen ibilgailuen zirkulaziorako zubi bat eraikitzeko.
Guztira, akordioekin Kataluniara inbertsioetan 40 milioi euro bideratuko direla uste du Kataluniako alderdiak.
Zuzenketak Katalunian
ERCren aldetik, hainbat zuzenketa sartu dira Kataluniari 900 milioi euro transferitzeko aurrekontuetan, trenbideen eta errepideen esparruan “giltzarri” diren azpiegituretan obrak egiteko, eta eskualdean aurrekontuak gauzatzeko mekanismoak sartzeko.
Asteazken honetan onartutako proposamenen artean 40 milioi Bartzelonako Metropoliko Garraio Agintaritza daude, bidaiarien garraio erregularra finantzatzeko. Halaber, bost milioi euro sartuko dira Maresme N-II errepidean; zortzi milioi AP-2 eta AP-7 errepideetako konektibitatea hobetzeko; eta beste bost milioi Pirinioetako Ardatzeko N-260 errepidea hobetzeko.
Era berean, Más Paisek eta ERCk egindako beste transakzio-zuzenketa bat onartu da, 24 milioi euro bideratu ahal izateko Estatu mailako aho-hortzen osasun-plan batera.
Íñigo Errejón buru duen prestakuntzari dagokionez, autokontsumorako instalazio kolektiboak sustatzeko proposamenak atera dira aurrera, baita Justizia Administrazioaren Azterlan Juridikoen Zentroaren aldeko bi milioiko partida bat eta Elikadura Jokabideen Nahasmenduen Behatokia sortzeko milioi bat euroko beste pakete bat ere.
Halaber, bide-segurtasuna hobetzeko eta A-42 errepidean garraio publikoko eta okupazio handiko ibilgailuen erreietarako metodo berritzaileak ezartzeko partidak onartu dira. Era berean, A-2 errepidearen ezkerreko erreia BUS-VAO errei gisa egokitzea onartu da bi noranzkoetan.
Compromisi dagokionez, akordioak lortu dira, eta Valentziako alderdiak 60 milioi euro baino gehiago inbertituko ditu eskualdeetarako, eta Kantabriako Alderdi Erregionalistak, berriz, 50 milioi euro.
Arrakasta, ponentziatik
Hala ere, aurrekontuen amaierako arrakasta ponentziatik hasi zen gauzatzen, eta PSOEk eta Podemosek EAJrekin adostu zuten 48 zuzenketa sartzea, 70 milioi euro ingurukoak, Euskadiren alde, eta, horrela, euskal taldearen babesa lortu zuten izapidetzeari geratzen zitzaionean.
Behin EAJren babesa lotuta, Jaurlaritza Aurrekontuen Batzordeko gehiengoarengandik boto bakar batera zegoen. Enpresa horrentzat Coalicion Canariaren botoa lotu zuen, batzordean Talde Mistoaren botoa jasotzen duena.
Kanarietako itunak 100 milioi euroko plan bat jasotzen du La Palma uhartea berreraikitzeko; beste 81 milioi euroz gain, handitu ahal izango dira, datorren urte osoan zehar guurak eta tranbia doan izateko.
Era berean, azken bozketetara iritsi den aurrekontu-proiektuak 1.200 beto baino gehiago jarri dizkie Legebiltzarreko taldeek aurkeztutako zuzenketei edo proposamenei.
Kopuru hori Jaurlaritzaren aurrekontu-proiektuaren aurkako oposizioak erregistratutako 5.461 zuzenketen ia laurdena da. Talde kaltetuena Alderdi Popularra izan da, 378 betorekin.