Euskadi liderra da rankingean, ekintzailetzarako ondoen baloratutako testuingurua baita Espainiako estatu osoan, Europar Batasuneko eta Estatu Batuetako batez bestekoa gainditzen duen nota batekin, Euskal Autonomia Erkidegoko Global Entrepreneurship Monitor (GEM EAE) 2021-2022 aldiko txostenaren arabera. Hala ere, EAEko ekintzailetza-jardueraren tasa ( % 4,9) Estatuko batez bestekoa ( % 5,5) baino txikiagoa da. Azterlan horren arabera, lehen aldiz, emakume ekintzaileak Euskadiko gizonak baino gehiago dira. Izan ere, lehen aldiz, Urteko Tasa Efektiboak (TEA) jasotzen duen hasierako fasean dagoen jarduera ekintzailearen barruan emakumeen partaidetza gizonen IEAren ehunekoak erakusten duenaren aurretik dago, 0,5 puntuko aldearekin.

Azterlanak ondorioztatzen duenez, sortzen ari den ekintzailetza-intentsitatea mantendu egiten da Euskadin, talde ekintzaileak bere proiektuak sendotzeko duen gaitasuna hondatzen den bitartean. Dokumentu horren arabera, hamar pertsonatik lauk eta bostek, ekintzaileak izan zein ez, uste dute erraza dela Euskadin beren ingurune hurbilean negozio bat abiatzea.

EAEko GEMen azken emateak adierazten du 2021-2022ko jarduera ekintzailearen tasa % 4,9koa izan zela (Espainiako batez bestekoaren % 5,5aren aldean). Horrek esan nahi du 18 eta 65 urte bitarteko ehun pertsonatik ia bost ekintzailetza-jardueretan sartuta egon zela prozesu ekintzailearen fase nagusian (3,5 urte arteko bizitzara arte), eta pandemiaren aurreko momentuaren antzeko emaitza izan zuela.

Nolanahi ere, aurreko urtean izandako pandemiak eragindako osasun-krisia jarduera ekintzailearen aurkakoa izan da, hasierako ekintzailetza-tasak (0,3 puntu gutxiago) eta finkatutako pertsonen ehunekoak (0,6 puntu gutxiago) behera egin baitute. Gainera, negozioa uzten duten pertsonen kopuruak gora egin duela egiaztatu da ( % 0,8).

Proiektu ekintzaileen finantzaketari dagokionez, 2021-2022 edizio honetako datuek erakusten dute, batez beste, 3,5 urte arteko proiektuen ekintzaileek 20.000 euro erabili dituztela. Gainera, gizonek gidatutako proiektuen hasierako kapitalak (30.000 euro) ia bikoiztu egiten du emakume ekintzaileek erabili dutena (16.201 euro).

EAEko ekintzailetzaren jarduera ekonomiko nagusia zerbitzuen sektorera bideratzen da, TEAren % 60,7 batez ere ezagutzan intentsiboak ez diren zerbitzuetara bideratzen baita, azken hamarkadan ohikoa izan den bezala.

36 adituen elkarrizketak

Gaur egungo datuen arabera, berriki sortutako enplegua nabarmen hazi da; izan ere, hasierako fasean dauden negozioak dituzten ekintzaileen % 24,2k adierazi du kontratazioak egin dituela azken urtean, eta aurreko datuan, berriz, % 3,7k.

Barometroaren edizio honetan 36 aditu elkarrizketatu dira ekintzailetza-jarduerari eragiten dion ingurunearen baldintzak baloratzeko. Euskadiko adituen balorazioen batez bestekoa Espainia osoaren gainetik dago, Europar Batasuneko eta AEBetako batez bestekoaren gainetik.

Atal honetan, gainera, Euskadi Estatuko autonomia-erkidego guztien lehen postuan dago. EAEn ekiteko dauden laguntza nagusiak, adituek gehien aipatu zituztenak, honako hauek dira: gobernu-programak, I+G transferentzia, hezkuntza eta prestakuntza, lan-merkatuaren egoera, finantza-laguntza eta gobernu-politikak.

Era berean, EAEko ekintzailetza-jarduerari buruz adituek gehien aipatu zituzten gomendio nagusiak honako hauek dira: ekintzailetza-gaitasuna indartzea, gizarte- eta kultura-arauak hobetzea, ekintzailetzako hezkuntza eta prestakuntza indartzea, eta enpresa berriei finantza-laguntza hobetzea.

Txostena EEB-OVEko ikertzaile talde batek egin du, ekintzailetzan adituak. Talde horretako kideak Deustuko Unibertsitatekoak, Euskal Herriko Unibertsitatekoak eta Mondragon Unibertsitatekoak dira. Ikerketa Euskadiko 4.300 pertsonari baino gehiagori egindako inkesta batetik ateratako datuetan oinarritu da.

Egilea Andoni Beitia