Kriptoaktiboen unibertsoa ez da finantza globaletarako arrisku sistemiko bihurtu, baina oso gertu egon da azken aldian. Hainbat gertakarik, hala nola 2022ko maiatzean Terra eta Luna kriptodibisen porrotak, urte horretako azaroan FTX negoziazio-plataformaren iruzur masiboak edo, aurten, kriptoaktiboekin lotura estua duten AEBetako eskualde-bankuen beherakadak, alerta-seinale nahikoak eman dituzte aktibo digitalek lehen mailako finantza-arrisku sistemiko gisa duten potentziala pitzadurarik gabe aitortzeko.
Finantza Egonkortasunerako Kontseilua (FSB, ingelesezko sigletan), G20ren baitan sortutako erakundea, munduko finantzen egonkortasuna zaintzeko eta banku zentralak, agintari ikuskatzaileak eta herrialde kideetako Altxorraren departamentuak biltzen dituena, hala aitortzen du atzo argitaratutako ondorioen dokumentuan. Bertan, kripto-unibertsoa arautzeko, gainbegiratzeko eta zaintzeko bere azken gomendioak jasotzen dira. Hiru jardun-arlotan oinarritzen dira: bezeroen dirua babestea, operadoreen interes-gatazkak kontrolatzea eta nazioarteko lankidetza handiagoa.
FSBk FTXren edo Lunaren porrotek utzitako irakaspenak kontuan hartzen ditu, eta kriptoaktiboen eta finantza tradizionalen arteko loturak gero eta estuagoak direla ohartarazten du, eta horrek finantza-egonkortasun globalean izan dezaketen eragin asaldagarria areagotzen du. Gandhinagarreko (India) G20ko Finantza ministroen eta banku zentraletako gobernadoreen aste honetako bilerarekin bat eginez, FSBk bere txostenean aitortzen du, orain arte, kripto-unibertsoaren astinduek finantza-sistema tradizionalean izan duten eragina mugatua izan dela, baina galera handiak utzi dizkie inbertitzaileei eta merkatu horrekiko mesfidantza zabaldu du. Eta azpimarratzen du “aurreikusleak izateko beharra eta kriptoaktiboek finantza-egonkortasunerako planteatzen dituzten arriskuei erregulazio eta gainbegiratze egoki eta zehatz baten bidez helduko zaiela bermatzearen garrantzia”. Ez bakarrik G20ko kide diren herrialdeetan, baizik eta maila globalean, aktibo digitalekin jarduten den merkatu guztietan.
FSBren gomendioak, lehenik eta behin, bezeroen dirua babestean zentratzen dira, eta araudiak inbertsio horiek operadoreen eta bitartekarien aktiboetatik modu eraginkorrean bereizita egon daitezen zaintzean. FTX eskandaluak erakutsi zuen negoziazio-plataforma bat erortzen denean, bezeroen dirua ere aurretik eramaten dela. “Agintariek kriptoaktiboen zerbitzuen hornitzaileek bezeroen aktiboak behar bezala babestea eta jabetza-eskubideak babestea eskatu behar dute, kaudimengabezia-kasuetan ere”, dio Finantza Egonkortasunerako Kontseiluak. Izan ere, aktibo digitaletako inbertitzailearen babesa ohiko finantza-aktiboetan inbertitzen duenarekin parekatu nahi da. “Jarduera bera, arrisku bera, erregulazio bera”, jasotzen du FSBk bere txostenean. “Esparru arautzaileek bermatu behar dute, halaber, finantza-sistema tradizionalaren pareko funtzio ekonomikoa bete nahi duen kriptoaktiboen edozein jarduera arautze beraren edo erregulazio baliokidearen mende egongo dela”, gehitu du.
FSBk ezinbestekotzat jotzen duen beste neurri erregulatzaile bat kriptoaktiboen operadoreen interes-gatazka kontrolatzea da. “Erakunde batzuk ez dira gardenak gobernu-egiturei dagokienez, eta erakunde filialen egitura konplexuak ezartzen dituzte, sarritan elkar finantzatzen dutenak; horrek interes-gatazka larriak sortzen ditu, eta interkonexioa eta kutsatzeko arriskua areagotzen ditu kriptoaktiboen merkatuen barruan”, ohartarazi du erakundeak. Horrela, funtzio ugari dituzten zerbitzu digitalen hornitzaileen kasuan, erregulazioak funtzio jakin batzuen bereizketa juridikoa eskatu behar du.
Azkenik, FSBk mugaz gaindiko lankidetza eskatu du erregulazioaren arloan, kriptoaktiboentzat legerik gabeko lurralderik egon ez dadin. “Kriptoaktiboen jaulkitzaileak eta zerbitzu-hornitzaileak erregulazioa eta ikuskapena saihesten saia daitezke, erregulazioa hain zorrotza ez den lekuetara migratuz. Horrek neurri kementsuak eskatzen ditu erregulazio-arbitrajeari ekiteko “, ondorioztatu du.