Berankortasunak kostu handia eragiten die enpresei, batez ere ETEei. Urteko bigarren hiruhilekoan, kredituaren garestitzearen ondorioz, merkataritza-zorraren finantza-kostua – ordaintzeke dagoena eta berandutzat jotzen dena – ia 2.400 milioi eurokoa izan zen enpresentzat, aurreko urteko aldi beraren bikoitza ia, eta 2009ko irailaz geroztik izandako kopururik handiena, Cepymeko azken Berankortasunaren Behatokiak azaldu duenez. Enpresek kostu hori beren gain hartzeko egin zuten finantza-ahalegina hirukoiztu egin zen, interes-tasen bat-bateko igoeraren ondorioz. Eta hori, ordaintzeko batez besteko epea pixka bat murriztu arren, legeak ezarritako gehienezko epea (60 egun) 21 egun baino gehiagotan gainditu baitzuen, azaldu du konfederazioak.
Zor komertzialak bi osagai ditu: berandutza-egoeran ez dagoena eta berankortasuna. Merkataritza-zor arruntaren kostua, hau da, adostutako denboran kobratzen direnak, 1.291 milioi eurokoa izan zen bigarren hiruhilekoan, urteko zenbaketan, eta berankortasunarena, 1.075 milioi eurokoa. Beraz, ETEek 2.366 milioi euroko finantza-kostuari egin diote aurre bigarren hiruhilekoan, aurreko urtean baino % 98,5 gehiago (1.192 milioi euro).
Enpresa txiki eta ertainentzako berankortasunaren kostuaren igoera horri beste kostu batzuen igoera gehitu behar zaio, batez ere kostu energetikoak, baina baita horniduren eta lan-kostuen atalean ere. Era berean, inflazioaren gorakadak murriztu egin ditu enpresen errentagarritasuna eta negoziazio-ahalmena, interes-tasen igoeraren eta finantza-prezioen gogortzearen testuinguruan beharrezkoa den finantzaketa lortzeko.
Ordaintzeko batez besteko epea
Cepyme-ren buletinak ere Batez Besteko Ordainketa Aldiaren (PMP) beheranzko joeraren jarraipena adierazten du, 81,3 egunera murriztu baitzen, urtebete lehenago baino 0,5 egun gutxiago. Hala ere, urte arteko jaitsiera hori aurreko hiru aldietan izandakoa baino txikiagoa da. Enpresa txiki eta ertainen patronalak azaldu du beheranzko joera indarra galtzen ari dela, nahiz eta bigarren hiruhilekoan erregistratutako PMPren azken datua laburrena izan 2017az geroztik.
Cepymek adierazi du PMParen murrizketa horren arrazoiak inflazio handiko ingurunearekiko erreakzioa izango litzatekeela, bereziki 2021eko amaieratik, KPIa goraka hasi zenetik. Alde batetik, kobratzeko epeak laburtzeak enpresen kobrantzen benetako balioa murriztea saihesten du, diruak erosteko ahalmena galtzen duen testuinguru batean; bestetik, finantza-kostuaren igoera saihesteko modu bat da, merkataritza-zorraren gaineko interes-tasen igoerak eragiten duena, ondorioztatu dutenez.
Berankortasuna
Eperako salmenten fakturen berankortasun-indizeak (IMFVP) urtez urteko bosgarren hazkundea izan zuen jarraian, eta 53,6 punturaino igo zen, Cepymeren txostenaren arabera. IMFVPren maila 2020ko abendutik altuena bada ere, adierazleak erreferentziazko balioaren ia erdira jarraitzen du (2014tik 2019ra doazen sei urteetako batez bestekoa).
Sektoreka, 2023ko bigarren hiruhilekoko eperako salmenten berankortasun-maila urte artean hazi da zerbitzuetan ( % 17tik 59,6 puntura), industrian ( % 35etik 39 puntura) eta nekazaritzako elikagaien sektorean ( % 17,5etik 48,3 puntura). Eraikuntzan, aldiz, IMFVPk, urte arteko kopuruetan handiagoa bada ere, bost puntu egin du atzera 2022aren amaieran lortutako maximotik, orduan 61 puntutan kokatu baitzen.