Besteren konturako edozein langilek bezala, autonomo batek erretiroa hartzeko eskubidea du. Gainera, autonomo baten erretiro-adina Gizarte Segurantzako erregimen orokorreko langileentzat ezarritako bera da. Era berean, jasotzen duen prestazioa ere baldintza berdinetan aitortzen zaio. Hau da, bi kasuetan kotizatutako urteak eta horien oinarri arautzaileak hartzen dira kontuan.
Hala ere, norberaren konturako langileen kasuan, hainbat faktorek eragiten dute, eta baldintza gehigarri batzuk bete behar dira. Jarraian, autonomo batek erretiroa hartu eta pentsioa izan dezakeen kasu guztiak ikusiko ditugu, baita bete behar dituen betebeharrak eta geratzen zaizkien baldintzak ere.
Noiz har dezake erretiroa autonomo batek 2023an?
Hasteko, erretiro-pentsioa jaso nahi duen autonomo batek gutxienez 15 urte kotizatu behar ditu erregimen horretan.
Eta besteren konturako langileekin gertatzen den bezala, langile autonomo baten erretiro-pentsioaren zenbatekoa zehaztuko duten bi faktore nagusi daude:
-Kotizatutako urteak.
-Kotizazio-oinarriak.
2013an, erretiroa hartzeko adina handitu egin zen Espainian, eta, horrela, pixkanaka, hilabeteak igotzen joan ziren, 2027an erretiratzeko ezarritako adina 67 urte izan arte.
Baina kontuan hartzen dira, halaber, aurreko adinera iristean kotizatu dituen urteak (65 urte). Horrela, 2023an, 65 urteko autonomo batek erretiroa hartu nahi badu, 37 urte eta bederatzi hilabete kotizatu beharko ditu. Bestela, 66 urte eta lau hilabete izan arte itxaron beharko da.
Autonomoentzako kotizazio-sistema berria
Gainera, 2023an autonomoen benetako diru-sarrerengatiko kotizazioaren aldaketarekin hasi zen. Norberaren konturako langileen kotizazio-oinarriak orain ezartzen dira lortutako etekin garbien arabera. Horrela, bere jarduera profesionala garatzeagatik lortu dituen diru-sarrerak oinarritzat hartuta, autonomoa horretarako zehaztu diren hamabost tarteetako batean kokatzen da. Horiek taula bat baino ez dira, eta bertan hileko diru-sarreren tarteak zatitu dira, horietatik abiatuta gutxieneko kotizazio-oinarria finkatzeko, eta are gehiago. Profesionalak bere tarteak aukeratu beharko ditu, dituen diru-sarreren aurreikuspenaren arabera.
Bi hilean behin (urtean sei) aldatu ahal izango da, autonomoaren ustez diru-sarrerak aldatuko badira. Edonola ere, urtearen amaieran, Gizarte Segurantzak erregularizatu egin beharko du autonomo bakoitzaren egoera, Zerga Agentziaren informazioa duenean, jasotako etekin errealekin. Autonomoak, kuota jasotako etekinak baino txikiagoa bada, dagokion aldea ordaindu beharko du.
Autonomoaren erretiroaren zenbatekoa
Baina kotizatutako adina eta urteak beteta, autonomo batek zenbat kobratuko du erretiro-pentsiotik?
Oro har, azken 25 urteak hartzen dira erreferentziatzat. Eta zati 350 egiten dira urte horietako autonomoaren kotizazio-oinarriak. Kalkulatu ondoren, kotizatutako urteen araberako pentsioaren ehunekoa ezartzen da.
Autonomoak izan behar duen gutxienekoa (eta kotizaziopeko edozein pentsiorako ezarritakoa) hamabost urte dira. Horrekin, oinarri arautzailearen % 50 eskuratzen da. Hamabost urte horietatik aurrera, % 0,21 igotzen da kotizatutako hilabete bakoitzeko, lehenengo 49 hilabeteetan. Ondoren, hurrengo 209 hilabeteetan % 0.19 gehitzen da kotizatutako hilabete bakoitzeko. Pentsioaren % 100 jaso ahal izateko, autonomo batek gutxienez 36 urte eta sei hilabete kotizatu behar ditu.
Gizarte Segurantzaren webgune ofizialean simulagailu bat dago, non autonomoak bere datuak sar ditzakeen eta gutxi gorabehera hilero zenbat kobratuko duen kalkulatzen dion. Baina, zenbatetsitako datu batzuk jartzeko, 36 urte eta erdi gutxieneko kopuruarekin kotizatu duen autonomo batek (aurten 950,98 euro hilean) hilean 815 euroko pentsioa jasotzeko eskubidea izango du. Gehienekoa kotizatu badu (2023an 4.495,50 eurokoa zen), 3.058,81 euroko pentsioa dagokio hilero.
Autonomoen erretiro partziala
Autonomoek izan dezaketen aukeretako bat erretiro aktiboa deritzona da. Mekanismo horren bidez, autonomo batek erretiro-pentsioa kobratu ahal izango du, eta, aldi berean, lanean jarraituko du. Beraz, bi diru-sarrerak uztartzen ditu. Horretarako, baldintza hauek bete beharko ditu:
-Erretiro-adin arrunta baino gutxienez urtebete gehiago izatea.
-Pentsioaren % 100 kobratu ahal izateko ezarritako urteak kotizatuta izatea.
-Erretiroa hartzeko adinean aurretik hobaririk jaso ez izana.