Lotsagabea
Bizitzea egokitu zaigun garai digital honetan, jabetzen gara goizeko 8etan informazio-bonba bat dena oroitzapenen kutxan geratzen dela eguerdiko 12etarako, hurrengo informazio-ekaitzerako lekua utziz, arratsaldeko 5etarako baretuko dena eta horrela, egunez egun. Ekaitzak ur baso batean, pixka batean kezkatzen gaituztenak, baina igaro egiten dira, eta berehala ahazten dira.
Horrelako zerbait gertatu zen duela egun gutxi, sare sozialek Europako Batzordeko Nekazaritza Zuzendaritza Nagusiko arduradunen akats bat zela eta, gonbidatuei landare-esne gisa etiketatuta zegoen landare-edari bat eskaini baitzieten. Pentsa daiteke abeltzaintza-elkarteen garrasia zeruan, baita ENBA euskal erakundearena ere; izan ere, munduko arrazoi guztiekin salatu zuten horrelako ilegaltasunik gerta ez dadin zaintzeaz arduratzen diren agintarien akats garratza.
Akats horiek are gehiago mintzen dute gaur egungo egoera, abeltzainek ikusten baitute jasotako prezioek nabarmen egiten dutela behera, ekoizpen-kostuek bere horretan jarraitzen duten bitartean, edo zertxobait behera egiten duten bitartean.
Hala ere, minari buruz ari garela, abeltzaintza-sektorean min eman duena Luis Calabozo FENIL esne-patronaleko zuzendariaren hitzak izan dira. Izan ere, Espainiako esne-industriak Europaren aurrean lehiakortasuna galtzen duela adierazi du publikoki, erosten duten esnearen prezioaren alde handiagatik, kontinenteko gainerako lekuetan dauden prezioekin alderatuta.
Calabozoren arabera, Espainiako esne-industria ezin da lehiakorra izan abuztuan batez beste 0,51 euro ordainduta, Europako batez bestekoa 0,43 denean eta erreferentziazko herrialdeetan, Frantzian esaterako, 0,45 ordaintzen denean, Alemanian 0,41 eta Herbehereetan 0,43 ordaintzen denean, eta, gainera, lotsagabekeriaz jokatzeko, begiak kliskatu gabe eta gutxiago gorrituta, adierazten du, prezio altuak izan arren, abeltzainen kopurua jaitsi egiten dela, ekoizpena ere jaitsi egiten dela eta Ministerioari eskatzen diola industrien hornidura eta herritarren kontsumoa bermatzeko neurri egokiak har ditzala.
Lan lotsagarriari amaiera emateko, honako esaldi hau egin du: “Berebiziko garrantzia du gure herrialdean ekoizten diren eta funtsezkoak diren elikagai horien Espainiako kontsumitzaileari esne-industria bat lortzea, eta, horretarako, ezinbestekoa da gure lehiakortasuna zaintzea”.
Erantzuten hasi aurretik, ohartarazi behar dizuet zuen adierazpenek ez nautela harritzen; izan ere, Espainiako prezioaren diferentziala Europako batez bestekoarekiko eta erreferentziazko hiru herrialde horiekiko, egunero entzuten ari gara, industria batzuengandik eta, harrigarria bada ere, banaketaren arduradun batzuengandik. Batzuek eta besteek, batzuek eta besteek, beren lehengaia merkatzea besterik ez dute bilatzen, marjinak hobetzeko eta onurak handitzeko, etorkizunean egon daitezkeen zuloei aurre egiteko.
Batzuek eta besteek nahita ahazten dute, Europako Batzordeak argitaratutako historikoari begiratuz gero eta azken hiru urteak erreferentziatzat hartuz gero, erraz egiazta dezakegula, igaro diren 32 hilabeteetatik, estatuko abeltzainek jasotako prezioaren batez bestekoa Europako batez bestekoaren azpitik egon dela 25 hilabetez, Alemaniako eta Herbehereetako batez bestekoaren azpitik eta Frantziakoaren azpitik 19 hilabetez. Hori bai, hilabete luze eta gogor horietan, baita urteetan ere, ez industrialariek, ezta banaketak ere, eta are gutxiago Calabozo entzutetsuak, gure abeltzainek jasotzen zuten beheranzko diferentziala gogoratu zuten, eta, haietako batek ere ez zuen, prezioaren gutxiagotasun hori argudiatuz, ekoizleen errentagarritasuna hobetzeko inolako ekimenik bultzatu, eta, ondorioz, haien familien bizi-kalitatea.
Era berean, Calabozok planteatzen du ezinbestekoa dela kontsumitzaileei esnea bezalako funtsezko elikagai batez hornitzea ziurtatzea, berak eta bere bandak oinarrizko elikagai hori funtsezkotzat eta are gehiago jotzen duten elikagai hori gaizki tratatu dutenean, elikagai hori itota eta etorkizunera begira inolako etorkizunik gabe mantenduz.
Azkenik, Calabozok adierazi du garrantzitsua dela esne hori eta esneki horiek gure herrialdean ekoiztea. Beste behin, nahita ahaztu du elkartutako industriek inportatzen dutela esne likidoa Portugaldik eta Frantziatik gehien bat, esneak berregiteko esne hautsa inportatzen dutela, eta gazta trailer osoetan inportatzen dutenek, berriz, Alemaniatik eta Herbehereetatik, gazta merkea, xerratzeko eta saltzeko, kasu askotan Espainiako gazta gisa.
Orain alarmak piztu dira enpresa askoren zuzendaritza bulegoetan. Espainian, sektoreak, bere erruz, ez du burua altxatzen; Frantzian, 2027rako soberakinak izatetik defizitarioak izatera igaroko direla aurreikusten da; Herbehereetan, gazta-industriak dar-dar egiten du abeltzaintzaren jaitsieraren aurrean, ingurumen-baldintzak betetzeko, eta horrela, batuketa eta jarraipena, begiratzen den lekura begiratzen da.
Agian beranduegi da zuzentzeko eta itzulerarik gabeko puntu batera iritsi gara. Espero dezagun ezetz. Baina denok norabide berean arraun egin behar dugu, eta Luisek, Planoak, bere betiko siestatik esnatu behar du.