Aurten 0,45eko superabita aurreikusi du Airefek, % 1,5era arte haziko dena 2028an, eta zorra murriztea eta inbertsioa diziplina fiskal handiagoko Europako ingurune batean mantentzea ahalbidetu beharko lukeena
Nafarroak ziklo berri bati aurre egiten dio, Europa osoan zorroztasun fiskal handieneko ziklo bati, autonomia-erkidego guztien artean kontu onbideratuenekin. Horixe aurreikusten du Airefek (Erantzukizun Fiskaleko Agintaritza Independentea). Haren arabera, Foru Erkidegoak 2024 itxiko du, bere BPGarekiko lau hamarreneko superabitarekin (80 milioi euro inguru), eta bide berari eutsiko dio, gastuak baino diru-sarrera gehiago izango baititu 2024tik 2028ra bitartean, ustekabeko ezer gertatzen ez bada.
Erakundeak egoera hori marrazten du joan den astean argitaratutako azken txostenean. Txosten horretan, Kanariak eta Nafarroa izango dira datozen urteetan aurrekontu-superabit handiena aurkeztuko duten erkidegoak. Lurralde guztien arteko zorraren bigarren maila baxuenarekin, Nafarroak aurrekontu-koltxoi handiagoa izango luke arau fiskal berriei aurre egiteko, eta arau horiek zorpetzea murrizten jarraitzera behartuko dute ziurrenik, baina, era berean, inbertsio maila zentzuzkoei eustea ahalbidetu beharko lukete, eraldaketa ekonomikoaren une giltzarri batean.
Aurreikuspenen taulan, Airefek hainbat aldagai hartzen ditu kontuan, eta ondorioztatzen du “Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan diru-sarreren hazkundearen zenbatespenek, krisiaren ondorioak arintzeko hartutako aldi baterako neurriak kentzeak baldintzatuta, saldoaren bilakaera positiboa ahalbidetuko dutela”. Foru Erkidegoaren kasuan, % 1,2ko superabita ekarriko luke, hurrengo bi urteetan errepikatuko litzatekeena, 2027an % 1,4ra arte haziko litzatekeena eta 2028an hamarren bat gehiago ( % 1,5) igoko litzatekeena. Nafarroa da, hain zuzen ere, urte honetarako egindako hasierako zenbatespena hobetzen den erkidego bakarretakoa: aurreikusitako % 0,2ko superabitetik % 0,4ra igaro da. EAEk, Asturiasek, Balear Uharteek eta Kanariek soilik lortuko dute ekitaldia superabitean ixtea, eta defizit handiena Murtziako Eskualdeak izango du, BPGaren % 2rekin.
Horrela, txostenak berretsi egiten du Foru Erkidegoaren finantza-kaudimena, azken zortzi urteetan zor publikoa gehien murriztu duen lurraldea baita. Nafarroa zor-maila handiko lurraldeen tropelean eratzetik Euskal Autonomia Erkidegoaren atzetik bakarrik geratzera igaro da 2023ko lehen seihilekoaren amaieran. BPGrekiko % 13,3ko zorrarekin, duela zortzi urteko maximoetatik 6,9 puntu murriztea lortu du zorpetzean. Zorraren gutxieneko historikoa 2007an bilatu behar da, BPGren % 3,6 baino ez.
Bilakaera horrekin, Nafarroako, Kanarietako, Euskal Autonomia Erkidegoko, Madrilgo eta Asturiasko Printzerriko erkidegoek soilik izango lukete 2024ko zorra Aurrekontu eta Finantza Egonkortasunari buruzko Lege Organikoan erreferentzia gisa ezarritako BPGren % 13tik behera, eta muga horrek zorpetze garbia dakarten eragiketak egiteko aukera ematen du.