Europako markaketak baldintzatuta, Kutxabankek banka industrial gisa duen funtzioa mugatuta dauka. Hala ere, Arriolak ez dio uko egiten enpresentzako laguntza izateari
Topaketaren lekua Vital Kutxak Gasteizko Independentzia kalean duen egoitza historikoa da. Kutxabankeko presidenteak bilera bat du Arabako hiriburuan, eta, ondoren, agenda bizia du EAEko hiru lurralde historikoetan.
Galdera: Moneta-politikaren aldaketak sektorearen onurak bultzatzen ditu.
Erantzuna: — Gure kasuan, bankan ere, oro har, interes-tasa oso baxuen (baita zerotik beherakoak ere) eraginkortasunean jarri dugu arreta, oso zaila baitzen banka egitea. Zerbitzuen araberako diru-sarrerak sortzean jarri dugu arreta. Kutxabank bereziki arrakastatsua izan da funtsen kudeaketarekin edo aseguruekin. Babarrunak beste era batera bilatu behar izan ditugu. Orain azkar pasatu gara tipo positiboetara ez ezik, nahiko altuetara ere. Marjinako bultzadak, aurretik egindako guztiarekin batera, oso kontu altuak ekarri ditu.
Onuren errekor berri bat ezartzeraino.
— Iragankorra da, interes-tasak normalizatu egin behar dira. Izan ere, gu ez gaude pozik tipo horiekin. Tasen igoeran normalizazio-maila bat dago, % 2 eta % 3 artekoa, eta maila hori ona da ekonomiarentzat eta bankuentzat. Eta bigarren maila, % 4,5eraino eraman gaituena, altuegia dena. Ez zaigu gustatzen familiak estu egotea, enpresek finantzaketa-kostu hain handia izatea. Maila horrekin erosoago egongo lirateke % 2 eta % 3 artean. Hala ere, aldi baterako, tipo altuek eragin handia dute bankuen marjinan. Inbertitzeko aprobetxatzen ari gara, azken urteetan zailagoa izan delako genituen baldintzekin. Orain topera egiten ari gara.
Zertan inbertitzen ari dira?
— Bankuko arlo guztietan inbertitzen ari gara zeharka. Inbertitzen ari gara zerbitzuaren kalitatea hobetzeko, bezeroentzako funtzionalitate digitalak hobetzeko, baina baita gure prozesuak digitalizatzeko ere. Pertsonengan inbertitzen ari gara, oro har. 100 pertsona baino gehiago kontratatuko ditugu aurten. Interes-tasa baxuen hamarkadak behartu gaituen arrazionalizazio-prozesuan, ekonomiarentzat eta bankuentzat zaila den egoeran, ia hezurrean zulatzera iritsi ginen arlo askotan. Orain inbertituko dugu.
Aurreko etapan egitura findu zenuten eta orain berriz abiarazi?
— Bai, eta baliabide gehiago behar diren lekuetan jarduten dugu. Sektoreak, oro har, bulegoen kopurua erdira murriztu behar izan du azken hamarkadan. Eta Kutxabank hor dago, batez bestekoan, besteak bezala. Digitalizazioak ere asko baldintzatzen du bulegoen murrizketa hori. Izan ere, orain, zerbitzuaz hitz egiten denean, bulegoetan ez ezik, funtzionalitate digitaletan ere pentsatu behar da. Ia denok egiten ditugu dagoeneko eragiketa gehienak banketxeekin, mugikorraren edo ordenagailuaren bidez. Horrek bulegoak murrizteko prozesua ahalbidetu du, oso arrazionalizazio sakona sektore osoan.
Zeintzuk dira datorren urtean hazteko itxaropen handiena duten negozio-lerroak?
— Hazkundearen aldeko apustua eginez hausnarketa estrategikoa egin dugu. Ohiko negozio-ildoak bultzatzen jarraitzeaz gain, familiekiko eta produktuekiko hurbiltasuna, hipotekak edo Euskadin liderrak garen eta indar handia dugun baliabideen kudeaketa, beste hazkunde- eta errentagarritasun-palanka batzuk identifikatu dira, eta horiei bultzada bat eman behar zaie. Enpresen banka dago, eta, gainera, ezinbestekoa da gure misioaren ikuspegitik. Kutxabank gizartearen banku bat da, eta familietatik oso hurbil egon behar du, beti izan den bezala, baina enpresetatik oso hurbil ere egon behar du. Hor apur bat lotsatiagoak izan behar izan dugu azken hamarkadan, egoera ekonomikoagatik, eta orain bultzatu egin nahi dugu. Motibazio bikoitza dago, hazkundea eta negozioa, eta funtsezko beste motibazio bat, gure misioa. Gainera, aukera oso garrantzitsuak daude kontsumorako finantzaketan edo trantsizio energetikoan, eta hor jartzen ari gara fokua. Banku pribatuari eta inbertsio-bankuei ere bultzada berri bat eman nahi diegu.
Zein da Madrilen egoitza handi bat irekitzearen helburua?
— Helburua hazkundea da. Kutxabankek hazi egin behar du, bestela garrantzirik gabekoak izateko arriskua izango baitugu. Bankuen sektorea heldua da, hazkunde handirik gabea. Horregatik, hazkundea bereziki handia duten merkatuak bilatu behar dira, eta baliabideak bideratu. Alde horretatik, Madril apustu garbia da. Oso merkatu dinamikoa da, hazkunde handikoa eta bolumen handikoa, baina, gainera, presentzia handia dugu. Gure kreditu-zorroaren % 20 inguru Madrilen dago. 66 bulego ditugu. Madrilen aldeko apustua Madrilen egoitza bat erosteko egin berri den akordioan ere gauzatu da. Asmoa baliabideak zentralizatzea da, enpresen, banka pribatuaren eta abarren bulegoetan ditugun pertsonak, guztiak eraikin berri honetara eramateko eta hazkunde-palanka bat izateko, talentua erakartzeko palanka bat ere bai.
Zein zentzutan?
— Madrilera joaten diren euskal gazteen talentua erakartzea; oso, oso, oso fluxu handia da. Ziur aski, Madrilen kontratatu ahal izango ditugu gazte horietako batzuk, eta gero, beren bizitzako beste une batean, bueltako bidea izango dutenak. Hori ekuazio interesgarria iruditzen zaigu. Hala ere, zalantzarik gabe, Kutxabanken erabakigunea Euskadin egongo da beti, eta sustraitzea bermatuta dago. Zerbitzu-maila sustatzen jarraituko dugu, enpresekiko hurbiltasuna gure merkatu naturaletan, eta garrantzitsuena Euskadi da. Baina beste hazkunde-iturri batzuk behar ditugu, eta, beste batzuk dauden arren, Madrilen aldeko apustua garrantzitsua da.
Hango lehia indartsuagoa da, Kutxabank markak badu pisurik?
— Bai, Kutxabank markak ospe handia du, banku fidagarria eta serioa da. Euskaldunok ondo egiten ditugu gauzak, eta aitzindariak izan gara finantza-sektorean. Marka oso ondo ezarrita dago, eta Madrilen uste baino askoz familia gehiagok dituzte Kutxabanken hipotekak. Jarrera oso interesgarria dugu Madrilen, eta hazteko aukera handiak ditugu.
Burtsara ateratzeko eztabaida amaituta dago?
— Batez ere akziodunen artean eztabaidatu beharreko gaia da, baina une honetan ez dago inolako elkarrekintzarik. Bestalde, ez dago burtsara ateratzeko inolako asmorik, ezta beharrik ere. Argi dago Burtsara irtetea akatsa izango zela. Burtsako balorazioak oso txarrak izan dira bankuentzat, eta benetan ez dago beharrik, parketak kapitala eskuratzeko aukera ematen baitizu, eta ez dugu horren beharrik. Epe labur eta ertainean ez dugu Burtsara ateratzeko inolako beharrik ikusten.
Bankuaren tamainari dagokionez, adi jarraitzen duzue erosteko aukera baten aurrean?
— Beti begiratu behar da, begiz jota egon. Baina, lehenik eta behin, une honetan ez dira aukera horiek ematen, sektorea ziklo onean dagoenez, emaitza onekin, bakoitzak bere bidea egin nahi duelako. Eta bigarrenik, Kutxabankentzat marra gorri argiak daude, eta horietako bat erabakigunea mantentzea eta Euskadin errotzea da. Ez dira kontuan hartuko tamainagatik marra gorri hori arriskuan jar dezaketen eragiketak.
Bruselak bankuen industria-partaidetzak zigortu ditu, eta Kutxabankek zorroa doitu du. Ez duzu zabaldu nahi?
— Bankuko presidentea izatean esan nuen lehen gauzetako bat izan zen industria-partaidetzak saltzeko prozesua amaitu zela. Oraindik badugu partaidetza handiko zorroa, 1800 milioi eurokoa, eta ez da salmenta gehiagorik izango. Ez dugu kontrolik partaidetutako horietan, baina lan egingo dugu, lagundu eta fokua jarriko dugu Euskadiko erabaki-zentroei eusteko. Baita tamaina handitzeko eragiketak sustatzea ere, betiere erabakigunea Euskadin geratzen dela bermatzeko helburuarekin. Partaidetzak hartzeari dagokionez egin dezakeguna mugatua da, EBZk zigortu egiten baititu eragiketa horiek. Finantza-baliabideak, orain, dibidenduak transferitzen dizkiegun fundazioetan daude. Ekonomian paper garrantzitsua izateko indarra dute eta egin behar dute. Hala ere, Kutxabankek ere paper garrantzitsua izaten jarraitu nahi du, eta mekanismoak daude.
Zer mekanismo?
— Eusko Jaurlaritzak sustatzen duen finantza-klusterra, adibidez. Kutxabank finantza-kluster horren talde sustatzailean dago, eta zeregin garrantzitsua izan nahi du bertan. Gainera, Talde edo Ekarpen taldean parte hartzen dugu, enpresetan inbertitzen jarraitzen baitute. Ikusi dugu Euskadin garrantzitsuak diren enpresa batzuek funtsak erosi dituztela. Prozesu hori areagotu egingo da datozen urteetan, areagotu egingo da. Eragiketa horietan parte hartzeko gaitasuna izan behar dugu, eta enpresa horien kapitaleko sarreren bidez egoitzak geratuko direla bermatu.
“Interes-tasak lehenbailehen jaistea eta familiak eta enpresak arintzea”
Hiru aurrezki-kutxa zaharren bankua ez dago eroso interes-tasen egungo mailekin, marjinak bultzatu dituzten arren.
Kutxabankek sukurtsal bat ireki du Pozasen, bankuek jada ez dituzte bulegoak irekitzen…
— Bulegoak ixteko prozesua amaitu da. Oraindik doikuntza txikiak egon daitezke, Cajasurren gehiago. Hor ibilbide bat geratzen da, bulego gehiegi daude. Hala ere, Euskadin ia zentzuzko maila batera iritsi gara, nahiz eta oraindik Europako batez bestekoaren gainetik gauden biztanle bakoitzeko bulego-kopuruari dagokionez. Erritmoa digitalizazioaren aurrerapenak markatuko du, gakoa ahalik eta zerbitzu-maila altuenei eustea baita. Batzuetan ez da erraza izaten, batez ere digitalizazioan atzean geratzen diren pertsonentzat. Gure asmoa zerbitzu-mailak mantentzea eta digitalizazioaren aurrerapena gizartearen geruza guztietara egokitzea da, bulego-sarean oinarrituta.
Noiz ikusiko dugu normalizazioa aurrezkiaren ordainketan?
— Sektorea pixkanaka normalizatzen ari da, ez da bat-bateko jauzia. Gordailuen ordainketaz ari naiz, aurrezteko tresnak baditugulako. Kutxabanken bezeroen funtsak izugarri aldatu dira gordailuetatik errentagarritasun oso interesgarria eskaintzen duten epe laburreko errenta finkoko funtsetara. Kudeaketa pertsonalizatuaren aldeko apustua egiten dugu, eta oso ondo funtzionatu duten tresnen bidez errentagarritasuna eskaintzen bereziki proaktiboak gara.
Nola eragiten dio bankuen zergak sektoreari?
— Inbertitzeko baliabide gutxiago dira, eta gure kasuan baliabide gutxiago dira sozietateari zuzenean banku-fundazioen bidez itzultzeko. Fiskalitateak zati handiagoa hartzen badu, gutxiago dago hiru akziodunen artean banatzeko beren gizarte-ekintzarako. Oinarritzat hartu behar da zerga-sistema oso altua dela bankuen sektorean. Aparteko mozkinei buruz hitz egiten denean, hamarkada bateko irabaziak oso txikiak izan dira. Orain urte ona dugu gaizto askoren ondoren. Edonola ere, inbertitzeko baliabide nahikoak ditugu.
Banku-fundazioek dibidendu errekorra jasoko dute.
— Bai, bai. Aurten mozkinen errekorra eta, beraz, dibidenduena ere hautsiko dira: hiru fundazioek 300 milioi baino gehiago batuko dituzte.
Funts interesgarriak ekonomia suspertzen ari den une honetan, baina baita familien beharra ere, kutxa zaharren gizarte-ekintzari dagokionez.
— Bai, fundazioen asmoa gizarte-ekintza handitzea da, eta gizartearen beharrei adi egongo dira. Hala ere, ikusten dugu familiak eta enpresak ondo jasaten ari direla. Egia da prezioak igo egin direla, hipotekak ere igo egin direla, eta badakigu horrek zama gehigarria dakarrela familia askotan. Izan ere, gure bezeroekin hitz egin genuen eta konponbideetara iritsi ginen. Baina, oro har, enpleguari oso ondo eusten ari zaionez, gizarte osoa ondo eusten ari da. Ez dugu ikusten datorren urtean zailtasun handirik egongo denik ere, zorionez. Espero dezagun interes-tasak lehenbailehen jaistea. Espero dezagun inflazioaren susto gehiagorik ez izatea eta tasak jaistea eta familiak eta enpresak arintzea.
Sanchezen inbestiduragatik ezkerraren eta eskuinaren arteko talkak eragina izango al du ekonomian?
— Enpresa-sektorearentzat eta ekonomiarentzat ona da, batez ere epe ertain eta luzera, egonkortasuna izatea, polarizazio gutxiago eta zalantza gutxiago egotea. Hala eta guztiz ere, gehiago kezkatzen nau enpresari laguntzeko arloak, politikatik enpresa sendoago babesten baitu. Euskadin ikusten dugu hori, bai, Eusko Jaurlaritzan, baina Espainiako Gobernuan falta izan dela uste dut. Hori bai, funtsezkoa da: politikatik herritarrei enpresak aberastasunaren sortzaile gisa duen garrantzia transmititzea, eta banka, zehazki, enpresaren eta ekonomiaren eragile gisa.