20 urte baino gehiago energia garbia sortzen eman ondoren, Nafarroako Aibar parke eolikoko pala eolikoek bizitza berria aurkitu dute. Aerosorgailuak 1998an instalatu ziren, baina orain, haien elementu nagusietako bat, palak, misio berri bat betetzera pasa dira, nahiz eta urrats jasangarri berdinarekin.
Palak birziklatzea da industria eolikoak aurre egin beharreko erronka handienetako bat; izan ere, aerosorgailuak osatzen dituzten elementuen % 90 birziklagarriak dira, baina ez dago irtenbide ekonomiko, bideragarri eta iraunkorrik, haien ezaugarriak eta fabrikatzeko erabiltzen diren materialak direla eta. Are gutxiago modaren sektorean bigarren bizitza izanda.
Orain, bi enpresa oso ezberdinen eskutik -Acciona eta El Ganso-, jarduera-sektoreari dagokionez, baina ekonomia zirkularra lortzeko helburu komunarekin, energia garbia sortzen duen baina bere bizi-zikloa amaitutakoan kutsadura-iturri handia izan daitekeen elementu batentzat «irtenbide berritzailea» lortzen da. Izan ere, pala eolikoetan beira- edo karbono-zuntzez, epoxi erretxinez eta, neurri txikiagoan, zurez, altzairuz, plastikoz edo pinturaz osatutako materialak konbinatzen dira. Orain, Asun Padrós Acciona Energiako berrikuntzako gerenteak dioenez, nekez berrerabil daitekeen konglomeratu oso bat da, eta lehen aldiz aurkitu du modaren sektorean erabilgarritasun bat: pala eolikoekin egindako munduko lehen zapatilak sortzea, eta, horrela, aztarna berri bat izatea ingurumena zaintzeari dagokionez.
Zapatilen linea hau egiteko 23 metroko pala bat erabili da, 1998tik martxan egon den Aibarko parke eolikotik datorrena. Zehazki, edizio mugatuko produktua egiteko erabilitako palak 12.500 MWh energia garbi sortzeko erabilitako haizea harrapatu zuen, eta horrek atmosferara 5.461 tona CO2 isurtzea saihestu zuen, 4.160 zuhaitzen arazketa-efektuaren baliokideak.
Munduan aitzindaria den irtenbidea da, eta Accionak eta El Gansok garatu dute, ‘El Ganso x ACCIONA’ izenarekin. Diseinu esklusiboa da iraunkortasunaren bila egindako edizio mugatu baterako, baina, proiektuaren sustatzaileen esanetan, palaren ondoriozko hautsa kautxuarekin konbinatzen da beste edozein zapatarena bezalako zola bat lortzeko.
«Palari marruskadura-prozesu mekaniko bat egin zitzaion, eta horren bidez beira-zuntzezko eta epoxi erretxinazko hauts oso fin bat lortu zen. Kautxuarekin batera, lortutako hautsa fabrikazio-instalazioan erabili zen ohiko zapatilen erresistentzia-, itsaspen- eta iraunkortasun-propietateak mantentzen dituen zola bat lortzeko, Padrósen esanetan. Azkenik, prozesua osatzeko, zola zapatila osoan sartu zen, eta gero merkaturatzeko prestatu».
Bultzatzaileek diotenez, antzeko zapatilen oso azpitik karbono-aztarna duten zapatilak lortu dituen produktu hau milaka haize-sorgailu bere balio-bizitzaren azken txanpan dauden une batean iritsi da. Zehazki, uste da Espainian bakarrik birziklatu beharko direla 20.000 pala inguru datozen urteetan. Izan ere, Espainian bakarrik, Enpresa Eolikoen Elkartearen arabera, 2022an – eskura dauden azken datuak – 22.000 haize-sorgailu baino gehiago zeuden Espainiako geografia osoan.