Iazko Balantze Energetikoak Foru Erkidegoko deskarbonizazio-prozesua erakusten du/Hala eta guztiz ere, petrolioaren eta gasaren mende jarraitzen da/Mikel Irujo kontseilariak txostena aztertu du
Nafarroak % 16,30 hobetu du bere eraginkortasun energetikoa azken hamar urteetan, ostiral honetan aurkeztutako 2022ko Nafarroako Balantze Energetikoaren arabera. Mikel Irujo Industriako eta Trantsizio Ekologiko eta Digitaleko kontseilariak, Uxue Itoiz Energia, Enpresa I+G+b eta Ekintzailetzako zuzendari nagusiak eta Esperanza Aristu Nafarroako Gobernuko Trantsizio Energetikoko Zerbitzuko zuzendariak aztertu dute txostena.
Trantsizio Energetikoaren Zerbitzuak egindako azterlanak Foru Komunitateko energia-iturrien erabilera eta kontsumoa islatzen ditu.
Eraginkortasun energetikoa neurtzeko, amaierako intentsitate energetiko gisa ezagutzen den adierazle bat hartzen da kontuan, unitate ekonomiko bat sortzeko beharrezkoa den azken energia erakusten duena. Hori neurtzeko, energiaren azken kontsumoa BPGarekin lotzen da. 2022ko Balantze Energetikoaren datuen arabera, Nafarroako azken intentsitate energetikoa 85,9 tep/euro izan zen, eta 2012an 102,6 tep/euro. Horrek esan nahi du energia-eraginkortasuna % 16,30 hobetu dela.
Agente bakoitzaren zeregina
Hobekuntza horren arrazoia da industria, administrazio publikoak eta gizartea deskarbonizazio-prozesuei aurre egiten ari direla. Hori dela eta, azken mix energetikoan elektrizitatearen ehunekoa handitu egin da, 2021ean % 19 izatetik 2022an % 21 izatera igaro baita. Hala ere, gasak eta petrolioak gure mix energetikoaren % 68 izaten jarraitzen dute, eta, ondorioz, kanpoarekiko mendekotasun energetiko handia dugu eta 2022an munduko testuinguruaren ondorioz izan diren prezio-igoerek eragiten digute.
Irujo sailburuak “industria eta gizartea trantsizio energetikoaren erronkaren aurrean egiten ari diren ahalegina” azpimarratu du. Horrela, berretsi du: “Kanpoko energia-iturrien menpe egon eta eraginkorragoak izan nahi badugu, deskarbonizatu egin behar dugu”.
Ikatzaren, gasaren eta petrolioaren erabilerak behera egin du
Nafarroan 2022an kontsumitu den azken energia 1.873.860 zepekoa izan da. Zifra hori 2021ean kontsumitutako 2.043.829 zotalak baino % 8,3 txikiagoa da. Energia-iturriei erreparatzen badiegu, jaitsiera bat ikusten da guztietan: ikatza eta kokeak (%-15,81), gas naturala (%-13,91) eta petrolioa eta deribatuak (%-8,36) jaitsi dira gehien. Biomasa eta beste batzuk (%-4,39) eta elektrizitatea (%-0,7) izan dira gutxien jaitsi diren energia-iturriak.
Datu horiek agerian uzten dute deskarbonizazio horretarako joera hainbat eremutan.
Garraioa, kontsumitzaileena
Ekoizpen-sektoreen arabera, garraioak hartzen du azken energia-kontsumoaren ehuneko handiena, guztizkoaren % 37,83. Ondoren, industria ( % 36,25), etxeko sektorea, merkataritza eta zerbitzuak ( % 17,94), nekazaritza ( % 6,03) eta, azkenik, administrazioa eta zerbitzu publikoak ( % 1,96).
Gasaren eta petrolioaren mendekoak
Gainera, Energia Balantzeak lehen mailako energiaren kontsumoa aztertzen du, hau da, azken energia eta energia hori ekoizteko erabiltzen diren iturriak biltzen dituena.
Nafarroak 2.654.943 teps behar izan ditu 2022rako, aurreko urtean baino % 3,31 gutxiago.
Energia horren % 45 gas naturala izan da, partikularrek eta enpresek beroa sortzeko eta kogenerazio-zentralen eta zentral termikoen bidez elektrizitate bihurtzeko erabili dutena.
Petrolioa eta deribatuak dira bigarren energia-iturri erabiliena ( % 31), ondoren energia berriztagarriek sortutako elektrizitatea ( % 13), biomasa ( % 6) eta ikatza eta kokeak ( % 3).
Azkenik, biogasa eta biodiesela energiaren guztizkoaren % 1 dira, eta biometanola, eguzki-energia termikoa eta geotermia oso urriak dira.
Zer gertatzen da Administrazioan?
Uxue Itoiz Energia, I+G+b eta Ekintzailetzako zuzendari nagusiak Administrazioaren kontsumoak eta eraginkortasun energetikoa hobetzeko inbertsioak azaldu ditu.
Iaz, azken energia-kontsumoa 1.315 zepekoa izan zen. Kopuru hori % 30,36 jaitsi da 2021arekin alderatuta, eta % 27,31 2012arekin alderatuta. Azken hamarkadan, petrolio-produktuen kontsumoak ( % 84,38) eta elektrizitateak ( % 33,79) behera egin dute.
Energia-iturrien arabera, Administrazioak 76,8 Gwh elektrizitate kontsumitu ditu (2021ean baino % 4,71 gutxiago), 78,5 Gwh gas (-%17,7) eta 7,9 Gwh beste erregai batzuenak (-%10,9).
Hala ere, azken kontsumo osoa jaitsi den arren, eurotan egindako gastua % 153,3 handiagoa izan da, elektrizitatearen eta gasaren prezioa nazioarteko testuinguruaren ondorioz igo delako.
Inbertsioei dagokienez, 2022an 982.696,24 euro erabili dira autokontsumoa sustatzeko, karga-puntuak instalatzeko eta Administrazioan energia-eraginkortasuneko neurriak hartzeko.
Kopuru hori 1.464.453,74 eurora iritsi zen 2023an, eta 2024an 2.750.000 euro inbertitzea aurreikusi da.
Kopuru horiei gehitu behar zaie sailak toki-erakundeei horrelako jarduerak egiteko ematen dien dirua, 2022an eta 2023an hiru milioi inguru izan baitira.