2019ko martxoaren 15a baino lehen mailegu bat sinatu zuten guztiek eska ditzakete.
Kontsumobide Kontsumoko Euskal Institutuak erabiltzaileei gomendatzen die banketxeen hipoteka-gastuen erreklamazioak – jabetza-erregistroa, gestoria, tasazioa eta notario-gastuen erdia – datorren astelehena (urtarrilak 22) baino lehen egiteko. Data hori kalkulatzeko, kontuan hartu da Auzitegi Gorenaren 2019ko urtarrilaren 23ko epaia, zeinak praktika hori gehiegizkotzat jotzen zuen eta bankuak behartzen zituen kobratutako zenbatekoaren zati bat itzultzera. Erakunde horren arabera, preskripzio-epea bost urtekoa zen, baina epaileek ez zuten argi noiz hasten zen zenbatzen. Hori dela eta, Kontsumobidek gomendatu du, beranduenez, datorren astelehenean egitea, epaia eman zenetik 5 urte beteko baitira asteartean.
Euskal Erakundeak gogorarazi duenez, “ez dago ziurtasun juridikorik epea jurisprudentzia ezartzen denetik (2019ko urtarrilaren 23a) edo klausula deuseztatzen denetik zenbatzen hasten den jakiteko”. “Gatazkak saihesteko, 2019ko martxoaren 15a baino lehen hipoteka sinatu zutenek 2024ko urtarrilaren 22a baino lehen hipoteka-gastuak itzultzeko eskatzea gomendatzen du Kontsumobidek”, argitu du.
Hipoteka sinatu zen banketxeko bezeroarentzako arreta-zerbitzura edo bezeroaren defendatzailera zuzendu behar da erreklamazioa, eta hilabeteko epean erantzun behar du, gehienez ere. “Funtsezkoa da erreklamazioa zerbitzu espezifiko horren aurrean aurkeztea, bulego konbentzional batean aurkeztea ez aurkeztutzat jo baitaiteke”, ohartarazi dute Kontsumobidek. Eragindakoek NANa, hipoteka-maileguaren eskritura, notarioaren faktura eta jabetza-erregistroaren faktura aurkeztu behar dituzte. Baita etxebizitzaren gestoriaren eta tasazioaren faktura eta jabetza-erregistroaren zenbatekoa ere.
2019ko martxoaren 15a baino lehen, banketxeak hipoteka-mailegu bat formalizatzeko hainbat gasturi aurre egin behar zien, baina, praktikan, denak kobratzen zizkion bezeroari. Kostu horiek erregistrokoak, gestoriakoak eta tasaziokoak ziren, baita notariotzakoen erdiak ere. Gastuen zenbatekoa etxebizitzaren balioaren araberakoa zen: zenbat eta handiagoa izan gastuak, orduan eta handiagoak. Banketxeak eskatzen duen zenbatekoari zergak gehitu behar dizkiogu, baina horiek ezin izango dira erreklamatu. Hala ere, hori aldatu egin zen 2019ko martxotik aurrera, Higiezinen Kreditu Kontratuen Legea indarrean sartu zenetik, kontsumitzailearen babesa handitzen baitzuen hipoteka-kontratuen gardentasuna hobetzea bezalako neurriak ezartzean.
Prozesua
Halaber, hipoteka-gastuak banku-erakundeei zegozkiela erabaki zuen, eta, beraz, ez da bidezkoa data horretatik aurrera sinatutako maileguetarako gastuak erreklamatzea.
Hainbat banketxek epaia onartu eta gastuak eurek ordaindu behar zituztela onartu arren, ez zituzten itzuli nahi izan, erreklamazio-epea amaitu zela argudiatuta.
Hasiera batean, epea hipoteka-mailegua sinatzen zen unean hasten zela argudiatzen zuten bankuek, baina Europako auzitegiek jarrera hori baztertu zuten kontsumitzaileei defentsa-gabezia eragiteagatik. Bankuen jarrera horrek kontsumitzaileen eskubideak baliatzeko atea itxiko zuen, klausulen deuseztasuna deklaratu aurretik epea amaituta zegoela onartuko baitzuten.