Salmentak hazi egin dira EBko enpresen helmuga nagusietan eta izugarri igo dira Ipar Amerikan
Euskal kanpo-merkataritzak gogor eusten dio egungo ziklo ekonomiko konplexuari, Europar Batasunaren motelaldiak, kontinente zaharreko mugetako gatazka belikoek eta ziurgabetasunak markatuta. Abenduko datuak zenbatzeke, Euskadik bere esku du esportazio-errekor berri bat ezartzea, nahiz eta urtearen zati handi batean – apiriletik urrira bitartean – salmentek intentsitate handiagoarekin edo txikiagoarekin egin duten behera. Ustekabeko egoera horren gakoa enpresek Europako etxeko merkatuan duten erresistentzia-gaitasuna da, eta, batez ere, Ipar Amerikako hazkunde nabarmena.
Iazko azarora arteko metatuan, Euskal AEko kanpo-merkataritza % 3 hazi da Alemanian, eta % 2 baino zertxobait gutxiago Frantzian, horiek baitira helmuga nagusiak. Erritmo baxuak dira bilakaera historikoarekin alderatuz gero, baina balantze globala apur bat positiboa izatea ahalbidetzen duen oinarria dira.
Zehazki, urteko lehen hamaika hilabeteetan salmentak % 0,2 hazi dira, 64 milioi euro baino zertxobait gutxiago. Ur tanta bat da, iaz 32.500 milioitik gorako jarduera baten barruan, baina kontuan izan behar da konparazioa errekorraren datuekin egiten dela. Beraz, abendua ixtean beste maximo historiko bat markatzen ez bada ere, 2023ko balantzea oso positiboa izango da.
Ildo horretan, nabarmendu behar da enpresek jakin dutela AEBetako ekonomiaren une ona aprobetxatzen eta beren helburu nagusietako batzuetan izandako geldialdia konpentsatzen. EAEk AEBetara egindako esportazioek % 17,6 egin dute gora azarora arte metatutako balantzean, eta munduko aberastasun-sortzaile nagusia euskal enpresen produktuak erakartzeko hirugarren foku gisa finkatu da. Plaza hori Erresuma Batuarekin lehiatu izan da tradizioz, baina brexit-ak lehenik eta uharteetako ekonomiaren geldialdiak une honetan AEBko abantaila nabarmen handitzea ahalbidetu dute.
Mexiko, Ipar Amerikako beste herrialde bat ere portaera nabarmena izaten ari da euskal kanpo-merkataritzaren bilakaeran. Izan ere, Txina gainditu du Euskadiko herrialde inportatzaileen rankingean, merkatuen hazkunderik handiena erregistratu ondoren, ia % 25, Txinako -%3,3ko jaitsierarekin kontrastean.
Hala eta guztiz ere, beherakadarik deigarriena (-%37) Herbehereetakoa da, 2022an Erresuma Batua gainditu baitzuen eta euskal enpresen laugarren helmuga izan baitzen, eta orain zortzigarren posturaino jaitsi da. Herbehereetako ekonomia, euroguneko bosgarren potentzia, atzeraldian sartu zen iazko bigarren hiruhilekoan eta eragiketetan nabaritzen ari da.
Sektoreak
Aldatzen ez dena euskal enpresek indarra erakusten duten segmentuak dira. Automobilgintzaren sektoreak ia 8.500 milioi salmenta biltzen ditu, guztizkoaren % 28. Siderurgiak, 3.600 milioi baino gehixeagorekin, azken urteetako intentsitateari eutsi dio, baina soldadurarik gabeko hodien esportazioen susperraldia gehitu du.
Petrolioa fintzea, salmenten eta prezioaren jaitsiera nabaritzen ari dena, muga-zergen rankingaren laugarren postuan dago, 1.415 milioirekin azarora arte, 2022ko zenbakietatik urrun, orduan errekorra hautsi baitzuen (2.620 milioi).
Tren-industriak 653 milioitik gorako eragiketak pilatu ditu, eta azarora arte metatutako datuekin 2022an erregistratutako zenbakiak gainditu ditu.
Bestalde, osagai elektrikoen sektorea Ipar Amerikako eragiketen gorakadaren onuradun nagusietako bat da, eta 2023 oso positiboa itxiko du. Ekipo-ondasunen enpresek ere tonua mantentzen dute.
Euskal ekonomiaren esportazio-ildo nagusiak dira. Inportatzaile handiek asko estimatzen dute teknologiaren balio erantsia.