Erretiratzeko adinean dauden langileen % 0,1ek baino ez du aukeratzen lanaldi-murrizketa duen kontratu batekin lan egitea
Biztanleriaren zahartzeak soken kontra jarri du erretiro-sistema, eta Gizarte Segurantzako Ministerioak joera hausteko formulak bilatzen ditu, langileen balantzaren aldean pertsona gehiago batuz eta pentsiodunenetik kenduz. Elma Saiz Gizarteratze, Gizarte Segurantza eta Migrazio ministroak atzo, asteazkena, erretiro partziala defendatu zuen erretiroaren ohiko adinetik harago, “zenbait langilek azken erreformak ezarritako mugatik harago jarraitu nahi dutelako”.
Hori guztia, urtero langile-kopuru txiki batek hartzen duen neurria izan arren. Datu ofizialen arabera, iaz 221 soldatapeko izan ziren, 2021ean baino zazpi gutxiago, eta erretiroa ohiko adinetik haratago atzeratzea ahalbidetzen duen mekanismoari heltzea erabaki zuten, kontratu partzial baten bidez.
Zifra hori 2022an erretiratutako ia 215.000 langileen % 0,1 da, eta ehunekoa are txikiagoa da ( % 0,06) erretiratuen guztizko kopuruarekiko, aurreratuak barne. Une honetan ez du konpentsatzen erretiratzeko adina atzeratzea: batez besteko ordainsaria hilean 949 euro ingurukoa da, sistemaren batez bestekoa baino 350 euro gutxiago eta erretiro aurreratua hartzen dutenak baino 500 gutxiago, araudian aurreikusitako gehieneko urteak kotizatu dituztelako. Beraz, erretiro partziala da, neurri batean, gutxieneko kotizazio-adinera iristen ez diren langileen babeslekua.
Egoera horrek kirrinka egiten du Gobernu zentralak lan-bizitzaren luzapena sustatzeko duen asmoarekin. Ildo horretan, Gizarte Segurantzako titularrak gogorarazi zuen PSOEren eta Sumarren Gobernua sindikatuekin eta patronalarekin lanean ari dela gaur egun, lanaren eta pentsioaren arteko bateragarritasunaren erregulazio berri bat lortzeko. Topaketa horietan mahai gainean jarri dira lanbide neketsuetako erretiro aurreratua, erretiro partziala eta errelebo-kontratua, eta Gizarte Segurantzaren mutualitate laguntzaileetan egon daitezkeen aldaketak.
Borondatezko neurria
“Lan-merkatutik pixkanaka eta borondatez irtetea bultzatu nahi dugu”, adierazi zuen Saizek Kongresuan, legegintzaldi honetan bere sailaren ildo nagusiak azaltzeko egin zuen agerraldian. Jarraian, “adin arruntetik haratago lan egiten jarraitu nahi duten langileak” daudela erakusten duten inkestak aipatu zituen. Baina, hori bai, “bere jarduera erraztuko duten baldintzekin” egin nahi du, eta horregatik hasi da Ministerioa gai hori gizarte-solaskideekin aztertzen.
Gizarte Segurantzaren iraunkortasunari dagokionez, ministroak adierazi zuen horren defizita puntu bat baino gehiago murriztu dela 2018tik, eta iazko ekitaldia BPGren % 0,5ean itxi zuela, eta horrek laster ekarriko duela “aurrekontu-oreka”.
Elma Saizek adierazi zuen, halaber, Erreserba Funtsa berreskuratu dela, pentsioen itsulapikoa bezala ezagutzen dena, gaur egun 5.500 milioi euro baino gehiago biltzen dituena. Aldi berean, borondatez atzeratutako erretiroen pisua, erretiro partziala hartu gabe, bikoiztu egin da 2023an eta 2022an. Eta hori guztia, esan zuen ministroak, pentsiodunek euren pentsioen erosteko ahalmena “bermatuta” dagoela ikusten duten bitartean, “azken bi urteetan inflazio-maila altuak izan diren arren”.
Pentsioen “itsulapikoa”
5.500
MILIOI EURO. Gizarte Segurantzako ministroak atzo adierazi zuenez, pentsioen sistemaren defizita puntu bat baino gehiago murriztu da 2018tik, eta 2023a Estatuko BPGaren % 0,5ean itxi zuen. Beraz, pentsioen “itsulapikoak” 5.500 milioi euro ditu une honetan. Elma Saizen iritziz, ereduak laster “aurrekontu-oreka” lortuko du. Hala eta guztiz ere, beharrezkoa ikusten du erretiro-adina luzatzea sustatzea.