UATAEk hainbat eskaera aurkeztu ditu langile autonomoen lan-baldintzak eta gizarte-babesekoak hobetzeko.
Puntu horiek Gizarte Segurantzako Ministerioari zuzenduta daude. María José Landaburuk, UATAEko idazkari nagusiak, Gobernuak gai horiei arreta berezia jartzearen garrantzia azpimarratu du, ezinbestekoak baitira sektore autonomoaren ongizaterako eta garapenerako.
Dokumentuak neurri zehatzak proposatzen ditu, Langile Autonomoen Araubide Bereziaren (LAAB) erreforma aztertu eta gertutik jarraitzeko behatoki bat sortzetik hasi eta diru-sarrera errealengatiko kotizazio-sistema benetan ezartzera arte. Jarduera uzteagatiko prestazioa hobetzea eta langabeziagatiko subsidioak langile autonomoetara hedatzea ere sartzen da, baita erretiro partziala eta aurreratua sektore horretan ezartzea ere.
Landabururen ustez, puntu horiek funtsezkoak dira langile autonomoek gaur egun dituzten beharrak eta erronkak behar bezala ulertu eta jorratzeko.
7 aldarrikapenak
Autonomoen elkarteak aurkeztu duen dokumentuan aldarrikatu beharreko lehen puntua LAABen Erreformaren Analisi eta Jarraipenerako Behatokia sortzea izan da. Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren testu bateginaren berrogeita hamargarren xedapen gehigarrian jasotako neurria. Behatoki honen helburu nagusia da arrazoi ekonomikoengatik jarduera uzteagatiko prestazioa eta langile autonomoen kotizatzeko betebeharrik gabeko aldien integrazioa aztertzea. Sortzeko gehieneko epea hiru hilabetekoa zen 2023ko apirilaren 1etik, baina orain arte ez da eratu. Langile Autonomoen eta Ekintzaileen Elkarteen Batasunak (UATAE) premiazkotzat jotzen du hura sortzea, eta iradokitzen du behatoki horrek LAABaren erreformarekin lotutako gai guztiei heltzea, langile autonomoei eragiten dieten lege-aldaketen garrantzia dela eta.
Diru-sarrera errealengatiko kotizazio-sistemari dagokionez (2023an sartu zen neurri iragankor gisa), UATAEk hura osorik ahalik eta denbora laburrenean ezartzearen alde egin du. Gaur egun, LAABen kotizazio-sistema errendimendu garbien tarteetan oinarritzen da, baina bederatzi urteko aldi iragankorra amaitzean, diru-sarrera erreal osoen kotizazio-sistema bat ezartzea espero da. UATAEk dio trantsizio hori bizkortu egin beharko litzatekeela, kontribuzio-sistema bidezkoagoa eta bidezkoagoa bermatzeko, langile autonomoek beren benetako ahalmen ekonomikoaren arabera laguntzeko.
UATAEren beste eskaeretako bat jarduera uzteagatiko prestazioa hobetzea da; izan ere, LAABaren erreforman aurrerapenak izan dituen arren, oraindik ez du babes eraginkorrik eskaintzen. Nahiz eta jarduera uzteagatiko prestazioen gastua txikia izan jasotako ekarpenekin alderatuta, aldeko eskaeren tasa mugatua da. UATAEk jarduera uzteagatiko prestazio inklusiboago eta unibertsalago baten alde egiten du, langile autonomo guztientzat derrigorrezkoa dena eta tarifa laua bezalako salbuespenen mende ez dagoena.
Langabeziagatiko sorospenak langile autonomoetara hedatzea da UATAEren beste erreklamazioetako bat. Gaur egun, autonomoek ez dute horrelako laguntzarik jasotzeko aukerarik, langabeziagatik kotizatu ezin dutelako. UATAEk argudiatu du bazterketa hori bidegabea dela, eta autonomoentzako langabezia-estalduraren baldintzak erregimen orokorrekoekin parekatzea proposatu du.
Erretiro partzial eta aurreratuari dagokionez, UATAEk defendatzen du modalitate horiek lan autonomoan sartzea, belaunaldien arteko erreleboa sustatzeko eta langileak jarduera nekagarri, arriskutsu, toxiko edo osasungaitzetan babesteko neurri gisa. Gainera, kotizazio-hutsuneak langile autonomoen erretiro-pentsioaren kalkuluan gehiago txertatzeko eskatu du erakundeak, baldintza horiek erregimen orokorrekoekin parekatuz.