Otsoaren babesa murriztea, elikadura-katea egiaztatzea eta karga burokratiko txikiagoa lortzea eskatzen du.
Europako nekazarien mobilizazioak Euskadira iritsi eta egun batzuetara, Eusko Jaurlaritzak eta hiru foru aldundiek “baldintzarik gabeko babesa” eman zioten atzo lehen sektoreari, eta konpromisoen dekalogo bat aurkeztu zuten. Dekalogo horretan, besteak beste, honako neurri hauek jasotzen dira: otsoaren babesa murriztea, abeltzainen egoera arintzeko; ikuskapen-plan bat aplikatzea, Elikadura Katearen Legea betetzen dela egiaztatzeko; eta Europako nekazaritzako elikagaien araudia “malgua eta bidezkoa” aplikatzea.
“Lehen sektoreari babes instituzionala adierazi nahi diogu”, adierazi zuen Arantxa Tapia Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumen sailburuak, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Nekazaritza diputatu Amaia Barredo, Bizkaiko diputatu Arantxa Atutxa eta Gipuzkoako diputatu Xabier Arrutirekin batera. “Ez gaude prest bakarrik uzteko zailtasunen aurrean”, ebatzi zuen. Dokumentuak ez du diru-hornidura zehatzik oraingoz, eta “dagoeneko gauzatzen ari diren” neurriak jasotzen ditu, Tapiaren arabera. Ildo horretan, nabarmendu zuen testua ez dela “laguntzen katalogo” bat, baizik eta ibilbide luzeko plan bat, jada egindako lanari jarraipena ematen diona eta “egiturazko” konponbideak proposatzen dituena “erakundeen batasunetik” abiatuta.
Dekalogoak planteatzen duen lehen helburua karga burokratikoa murriztea da, eta Erkidegotik kanpoko ekoizpenek Europako estandar berak betetzen dituztela ziurtatzea. Horretarako, konpromisoa hartu dute eskumena duten administrazioekin lan egiteko, araudia “bidezkoa, malgua eta Euskadiko errealitate espezifikoetara egokitua” izan dadin.
Prezioen esparruan, konpromisoa hartu dute agintari eskudunen aurrean Euskadiko Elikatze Katearen Legea “eraginkortasunez” aplikatzeko, “ekitatea, gardentasuna eta iraunkortasuna sustatuz elikadura-balioaren katearen kate-maila bakoitzean”. Horretarako, eta apirilean onartuko den gai horri buruzko dekretu baten arabera, legean jasotako neurriei buruzko jarraipen-batzorde bat sortuko da. Ildo horretan, beharrezkotzat jotzen da “ikuskapenen plan ofizial bati bide ematea, zehapen-araubide egoki bat aplikatzearekin batera”.
Euskal erakundeek konpromisoa hartu dute, halaber, ingurumen-politikak nekazaritza-jarduerarekin “harmonizatzeko”, eta, horretarako, “elkar ulertzea sustatuko dute, nekazaritzak ingurumenaren kontserbazioan eta basa-faunarekin duen bizikidetzan duen funtsezko papera aitortuko duena”. Atal horretan, Tapiak iragarri zuen Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioari eskatuko diotela otsoa Babes Bereziko Erregimenean dauden Basa Espezieen Zerrendatik kanpo uzteko. Horren harira, sailburuak gogorarazi zuen Euskadin lanean ari direla otsoa kudeatzeko plan bat egiteko, baina, hala eta guztiz ere, azterketa bat egin dutela “otsoaren gaian aditua den pertsona batekin”. Tapiaren arabera, une honetan otsoak duen babes-maila “gehiegizkoa” da.
Dekalogoaren beste puntuetako bat da euskal erakundeek belaunaldi-erreleboarekin duten konpromisoa, nekazari eta abeltzain gazteen sarrera sustatuz, haien prestakuntzan, aholkularitzan eta baliabideetan laguntza integrala emanez. “Puntu honetan generoak berariazko kontsiderazioa izango du, planteatutako konpromiso guztietan zeharkako presentzia eta lidergoa sustatuz”, azpimarratu zuen Tapiak. Gobernuak eta foru-exekutiboek lehen sektorea “indartzeko” beharra onartzen dute, “Euskadiko administrazio-egituraren barruan ahots indartsua eta erabakigarria izatea ziurtatuz”. Horretarako, konpromisoa hartu dute “gobernantza-esparru iraunkor eta dinamikoa” ezartzeko administrazioen eta sektorea ordezkatzen duten erakundeen artean, foro gisa Nekazaritza eta Elikagaigintza Politikako eta Landa Garapeneko Batzordea erabiliz.