Negoziazio kolektiboa suspertu egin da azken hamabi hilabeteetan Euskadin, eta duela hamar urte baino gehiagoko akordio-mailak lortu ditu. Lan Harremanen Euskal Kontseiluak dinamika hori egiaztatu zuen atzo, astelehena, 2023ko azken txostenean. Ekitaldi horretan, EAEko soldatapekoen % 5,6k soilik, 33.400 pertsona pasatxok, zituen hitzarmenak behera eginda eta estaldurarik gabe. Daturik txikiena da 2012tik, eta dinamismo handia erakusten du enpresetako elkarrizketa sozialean.
Bestela planteatuta, EAEko langileen % 63,8 2024an sartu zen, hitzarmenak eguneratuta, eta % 30,6k luzapen-egoeran zituen akordioak. Euskadin iaz indarrean zeuden hitzarmenen batez besteko soldata-igoera % 4,22koa izan zen, Estatu osoan hitzarmen kolektiboetarako itundutako batez besteko soldata-igoera ( % 3,46) baino 0,76 puntu handiagoa.
Bere txostenean, LHK-k adierazi du datu onenak direla duela hamabi urte azken lan-erreforma onartu zenetik, bai indarrean dauden hitzarmenak dituzten langileen ehunekoari dagokionez, bai bertan behera utzitako hitzarmenak dituzten pertsonen ehunekoari dagokionez. Urtearen hasieran, hitzarmen berrituak zituzten pertsonen ehunekoa aurreko urtekoaren antzekoa bazen ere, 2023an lortutako akordioei esker, abenduan % 60 baino gehiago ziren indarrean zeuden hitzarmenak zituzten langileak.
Gainera, Gipuzkoako Ostalaritzaren eta Bizkaiko Merkataritza Orokorraren hitzarmenak, erorita zeudenak, iraungi egin dira, eta, horri esker, langileak % 5,6ra murriztu dira ekitaldiaren amaieran (34.424 pertsona). Era berean, EAEko organo soziolaboralak uste du berretsi egiten dela 2020an hasitako negoziazio-eremu propioak finkatzeko prozesua; izan ere, Euskadin negoziatutako hitzarmenek (indarrean daudenak eta luzatuak) babestutako langileak 2023an 13.000 pertsona baino gehiago izan ziren aurreko urtearen aldean, 404.952 pertsonara iritsi arte.
Bestalde, Euskadin eragina duten Estatuko hitzarmenek estalitako langileen kopurua 1.000 baino gehixeago hazi da, eta ekitaldiaren amaieran 170.301 pertsona daude. Hitzarmen kolektiboak ez aplikatzeak eragindako pertsonen kopuruak marjinala izaten jarraitzen du, eta kontsulta-aldian alderdien adostasunez amaitzen da prozedura kasu gehienetan. Ondorioz, hiruko organoak (ORPRICCE) ez du inoiz esku hartu Euskadin.
Euskadin 2023an indarrean zeuden hitzarmenen batez besteko soldata-igoera % 4,22koa izan zen, Estatu osoan hitzarmen kolektiboetarako itundutako batez besteko soldata-igoera ( % 3,46) baino 0,76 puntu handiagoa. Euskadin negoziatutako hitzarmenetan itundutako soldata-igoera % 4,59koa izan zen, eta Euskal Autonomia Erkidegoan eragina duten estatu-mailakoena, berriz, % 3,51ekoa. Eremu funtzionalen arabera, soldata-igoerak handiagoak izan ziren sektoreko hitzarmenetan ( % 4,25) enpresakoetan baino ( % 4,14).
Bestalde, indarrean zeuden hitzarmenetan 2023rako itundutako batez besteko lanaldia 1.698 ordukoa izan zen Euskadi osorako, bere baldintza eguneratuekin. Negoziazio kolektiboak 2024. urtearen hasieran zuen egoerari dagokionez, urtarrilaren 1ean 840 hitzarmen, guztizkoaren % 63,1, luzatuta eta berritzeko zain zeuden. Horrek esan nahi du langileen % 42,5ek (275.087 pertsona) luzapen-egoeran zituela hitzarmenak 2024aren hasieran. 2023an, ehuneko hori % 64,9koa zen, eta % 65,3koa 2022aren hasieran. 2023ko urtarriletik urrira bitartean, 273 greba egin ziren Euskadin, 54.475 parte-hartzaile, eta guztira 142.631 lanegun sortu ziren. Aurreko ekitaldiarekin alderatuta, zifra horiek % 3,9, % 20,2 eta % 37,3 jaitsi dira, hurrenez hurren.