Traktoreak Euskadiko kaleetara itzuli ziren atzo, asteartea, Munduko Landaguneak antolatutako Gasteizko Europa Biltzar Jauregian egin zen Familia Nekazaritzaren VIII. Mundu Konferentziaren harira. Euskadiko sindikatuek (EHNE-Gipuzkoa, EHNE-Nafarroa, ENBA-Bizkaia, ENBA-Gipuzkoa eta UAGA) aukera hori baliatu zuten Espainiako Gobernuari dozena bat aldarrikapen helarazteko. Sektoreak Elikadura Katearen Legea gogortzea eskatu zuen, “hiru hilean behin eta lurralde bakoitzaren errealitatera egokituta produkzio-kostuei buruzko azterlan batzuk ezarriz, produktu edo produktu-talde nagusiak barne hartuko dituena, kate osoaren produkzio-kostuak bilduko dituena, eta fokua alderdi eraldatzaile-industrialera eta merkataritza-banaketara zabalduko duena”.

Era berean, honako hau eskatu zuen: “produktu guztietan salerosketa-kontratuak egoteari buruzko ikuskapenen kopurua handitzea, produktu freskoak ordaintzeko epeak betetzea eta zenbait banaketa-katek nekazaritzako elikagaien ekoizleei eta ETEei justifikatu gabeko eta oinarri objektiborik gabeko deskontuak aplikatzeko praktika desagerraraztea”. Atal horren barruan, “mahastizaintzako eta ardogintzako ondarea zaintzea eta belaunaldien arteko erreleboa sustatzea” ere eskatu zuen.

“Horrela bakarrik ziurtatu ahal izango dugu gure lurraldearen bideragarritasun ekonomiko eta kulturala, langileek beren lanaren fruitutik duintasunez bizitzeko duten eskubidea defendatuz. Horrela, lurraldeari etorkizuna emanez eta bertan duintasunez bizi ahal izateko “, azaldu zuen Edurne Basterra UAGAko presidenteak, Europa Jauregiaren aurrean manifestua irakurtzeaz arduratu zenak. Bestalde, EAEko nekazaritza-sektoreak Estatuko Gobernuari eskatu zion “Familia Nekazaritzaren Legea bultzatzea, lurraldeak errespetatuko dituena, Euskadin eta Nafarroan Kantauri isurialdean bezain ohikoak diren nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategi txiki eta ertainen ekoizpen-sistema babestuko duena”.

“Familiako nekazaritzaren eredua babestuko duen araudia, ekoizpen- eta ekonomia-alderdia ingurumen- eta gizarte-alderdiekin bateratzen dituena, lurralde osoan zehar barreiatuta dagoelako eta lurralde zabaletako landa-ehuna mantentzeko bermea delako”, adierazi zuen Basterrak.

Ongarritze iraunkorra
Beste eskakizun bat BCAM 10 kentzea izan zen, simaurra eta mindak erregulatzen dituena. BCAMak (Nekazaritza eta Ingurumeneko Baldintza Egokien siglak) nekazariek eta abeltzainek NPBren laguntzak jasotzeko bete behar dituzten arau multzo bat dira, eta, kasu honetan, BCAM 10ek ongarritze jasangarria arautzen du, eta ibai-ibilguak kutsaduraren aurka babesteko eta lurzoruaren potentziala babesteko helburu nagusia du. “Gure proposamena koherentea dela uste dugu, Euskadi eta Nafarroako iparraldea, Kantauri isurialdea bezala, estatu osoan uraren kalitaterik onena duen eskualdea baita. Espainiako estatuan, abeltzaintza intentsiboa duten eskualdeetan daude nitratoek eta fosfatoek kutsatutako eremu sentikorrak, gure lurraldeko ekoizpen-eredutik urrun “, adierazi zuen Basterrak.

Nekazariek eskatu zuten, halaber, “energia berriztagarriak ez kokatzea balio estrategiko handiko nekazaritza- eta abeltzaintza-kategoriako lurretan, nekazaritza- eta abeltzaintza-erabilerako lurzoruan, bai eta malda txikiko lur makinagarrietan ere”. “Lehentasuna eman behar zaio azpiegitura horiek lurzoru ez-emankorretan edo eraikinen estalkietan kokatzeari, elikagaiak sortzen dituen jarduerak eraginik izan ez dezan. Nekazaritza lurren babesa eskatzen dugu “, eskatu zuten.

Era berean, azken urteetan onartutako “arau nahaspilaren sinplifikazioa” eskatu zuten, ekoizleei karga burokratikoa areagotu dielako, batez ere familiaren abeltzaintzari dagokionez. Ildo horretan, honako hau eskatu zuten: “NPBren zuzeneko laguntzen sisteman geoerreferentziatutako argazkiak ezabatzea, jasotzailea nekazari txikitzat hartzeko muga 3.000 eurora arte handitzea eta 10 hektareatik beherako ustiategiak baldintzazkotasunaren kontroletik salbuestea”, eta “koaderno digitala aplikatzean borondatezko izaera ezartzea, egungo araudian jasotako derrigortasunaren aurrean”.

Otsoa
Gainera, Eusko Jaurlaritzak duela hilabete proposatutakoarekin bat etorriz, otsoa Lespre zerrendatik – Babes Bereziko Erregimenean dauden Basa Espezieen Zerrenda eta Arriskuan dauden Espezieen Espainiako Katalogoa – ateratzea eskatu zuten, Babes Bereziko kategoriatik Babestutako kategoriara igaro zedin. “Nekazaritzako aseguruen eskumena berehala eskualdatzea eskatzen diegu Eusko Jaurlaritzari eta Nafarroako Gobernuari, nekazaritza eta abeltzaintzako eskumena dutelako ekonomiaren antolamendu orokorraren arabera, aseguruaren ezaugarriak gure ekoizpenetara eta gure kalitate-marken politika berezira egokitzeko biderik onena delako”, gaineratu zuten.

Azkenik, lehen sektoreak “tokiko produktuari lehentasuna eta balioa ematea” eta “lehia desleialari ateak irekitzen dizkioten nazioarteko merkataritza askeko akordioak geldiaraztea” eskatu zuen. Manifestua irakurri ondoren, nekazariak Espainiako Gobernuak Euskadin duen Ordezkaritzaren egoitzara joan ziren, eta han Marisol Garmendia ordezkari berriarekin bildu ziren beren aldarrikapen guztiak helarazteko.