Hipoteken eskariak behera egiten jarraitzen du interes-tasen maila “handia” dela eta, Euroguneko Banku Maileguen 2024ko lehen hiruhilekoari buruzko Inkestaren arabera (atzo argitaratu zuen Espainiako Bankuak). Interes-tasen igoera handiak kreditu-eskaera geldiarazi zuen joan den urtearen amaieran. Izan ere, moneta-politikaren aldaketak hipotekak garestitu ditu, baina pertsona askok hipoteka bat eskatzeari uko egitea ere eragin du. Oraingoz, Europako Banku Zentralak (EBZ) amaitu ditu tasen igoerak, eta udarako jaitsierekin hastea espero da.
Hurrengo hiruhilekoetan datuek nola eboluzionatzen duten ikusi beharko da. Oraingoz, Euskadin, Erregistratzaileen Elkargoaren datuen arabera, etxebizitza erosteko hipoteken emakidak % 3,9 egin du behera otsailean, iazko aldi berarekin alderatuta, eta etxebizitzen salerosketak, % 2,2. Hipoteken eskariaren ildotik, enpresen kreditu-eskaerak behera egiten jarraitzen du, eta kontsumorako eta beste helburu batzuetarako finantzaketa-eskaerak, berriz, ez du aldaketarik izan.
Bankuek kreditu berriei aplikatzen dizkieten baldintzek eta emateko irizpideek ez dute aldaketarik izan hipoteketan eta enpresen finantzaketan, eta hori urteko lehen seihilekoan gogortzea aurreikusten zen. Kontsumorako kredituen kasuan, pixka bat gogortu dira, eta, horren ondorioz, mailegu berriei aplikatutako interes-tasen “igoera txikia” izan da.
Hori ez dator bat Europako egoerarekin; izan ere, Europako Banku Zentralaren banku-maileguei buruzko inkestaren arabera, etxebizitza erosteko etxeei maileguak emateko irizpideak neurriz malgutu dira. Eta hori lehen aldiz gertatzen da 2021eko laugarren hiruhilekotik. Lehia eta banku-erakundeen arriskuarekiko tolerantzia izan ziren hipoteka-maileguak emateko kreditu-arauen lasaitze horren bultzatzaile nagusiak.
Era berean, Banku Zentralak nabarmendu du bankuek hipoteka-maileguetarako kreditu-irizpideetan zituzten tentsio txikiagoak Frantziako bankuek bultzatu zituztela neurri handi batean, nahiz eta zenbait herrialde txikiagotan ere gauzatu zen. Beste hiru ekonomia handietatik, Alemaniako bankuek doikuntza garbi baten berri eman zuten, eta Italiako bankuek – Espainiako Estatukoen ildotik – aldaketarik gabeko kreditu-estandarren berri eman zuten.
Enpresentzako eta kontsumorako kreditua
Enpresen kasua ez doa hipoteken eskutik, eta euroguneko banku nagusiek jakinarazi zuten mailegu edo kreditu-lerroetarako irizpideak apur bat gogortu zituztela. Gauza bera gertatu da kontsumorako kredituekin eta etxeetarako beste mailegu batzuekin.
Estatuan bezala, eurogunean ere enpresek kreditu-eskaria nabarmen jaitsi zen, eta hipoteken kasuan, beherakada ez zen hain nabarmena izan. Kontsumorako kredituen eta etxeetarako bestelako maileguen eskariak, aldiz, ia egonkor iraun zuen. “Azken hiruhilekoetan gertatu den bezala, interes-tasa altuenek, enpresen inbertsio finko txikiagoak eta etxeetako kontsumitzaileen konfiantza txikiagoak presio aringarria eragin zuten maileguen eskarian”, azaldu zuen EBZk.