Alokairuaren prezioa maila gorenean dago. Eta ez da hazten ari. Fotocasa eta Infojobs-en ikerketa baten arabera, euskal herritar ertain batek soldataren erdia baino gehiago (% 54) bere etxebizitza ordaintzeko erabili zuen iaz, 2022an baino ehuneko lau puntu gehiago. Hori Europako kontrol-erakundeek gomendatzen dutena baino 24 puntu handiagoa da; izan ere, erakunde horien arabera, diru-sarreren % 30 baino gehiago ez da bideratu behar alokairua ordaintzera.
“Alokairuko etxebizitzen eta soldaten zerrenda 2023an” azterlana InfoJobseko lan-eskaintzen batez besteko soldaten datuetan eta Higiezinen Fotocasa indizeko alokairuko etxebizitzen batez besteko prezioetan oinarritu da. Azterketa horren arabera, iaz, soldatak % 2,9 igo ziren, eta alokairuko etxebizitzen prezioa, berriz, % 11,4.
Horrela, 2023aren amaieran, errentaren batez besteko prezioa 15,37 eurokoa zen, hau da, 80 m2-ko etxebizitza batengatik 1.229,6 euro ordaintzen ziren hilean. Era berean, Infojobsek iaz erregistratutako batez besteko soldata gordina 2.286 eurokoa izan zen hilean (12 ordainsari). “Kontua ez da soldatak etxebizitzaren erritmo berean ez haztea bakarrik. Historiako kotarik altuenera iristeko arrazoi nagusia alokairuaren prezioa inoizko mailarik altuenean dagoela da, azken 17 urteetako igoerarik handienak erakutsiz”, azaldu du María Martos Fotocasako bozeramaileak.
Eta prezioek gorantz jarraitzen dute. Higiezinen atariaren arabera, aurtengo lehen hiruhilekoan metro koadroko 15,97 euro alokatu ziren. Horrek esan nahi du 80 metro koadroko pisu batengatik 1.277 euro ordaintzen dela Euskadin, 2023aren hasieran 1.102 euro inguruko prezioa zuenean.
Daturik altuena bost urtetan
Iaz erregistratutako % 54 azken bost urteetako handiena da: Gipuzkoan soldata gordinaren % 60 bideratu zen alokairua ordaintzera; Bizkaian, % 52; Araban, berriz, % 44 bideratu zen, portzentajerik txikiena.
Alokairuak eskaintza- eta segurtasun-krisi handia jasan du, eta horrek goranzko joera hartu du, 2007ko higiezinen burbuilaren prezioak gaindituz. 2022an alokairuaren prezioek gorakada nabarmena izan zuten, hain zuzen ere eskari handia eta alokairuko etxebizitzen eskaintza txikia zirela eta. Iaz, berriz ere gora egin zuten, maximo historikoetara iritsi arte. Eta joerak bere horretan dirau aurten ere. “Merkatuak maila kezkagarrietan berotzen jarraitzen du. Egoera horrek agerian uzten du prezioen garestitzearen agertoki kritikoa, non erantzule nagusia eskaintzaren eta eskariaren arteko desoreka den”, adierazi du Martosek.
Sailkapena
Azken urtean, alokairua ordaintzeko dirua igo egin da 13 erkidegotan, eta horietako bitan, berriz, ehunekoak behera egin du. Balear Uharteetan, bere soldataren ehuneko handiena alokairua ordaintzera bideratzen duen erkidegoetako bat, 2022an soldata gordinaren % 52 erabiltzetik 2023an % 63 erabiltzera igaro da.
Ia erkidego guztietan, herritarrek alokairua ordaintzeko erabiltzen duten dirua gomendatutako % 30etik gorakoa da: rankingaren buruan Balearrak daude (soldata gordinaren % 63), ondoren Madril (% 62), Katalunia (% 58), Euskadi (% 54), Kanariak (% 51), Valentziako Erkidegoa (% 44), Kantabria (% 42), Nafarroa (% 40), Andaluzia (% 36), Aragoi (% 35), Gaztela eta Leon (% 34), Galizia (% 33) eta Asturias (% 32).