Eustaten datuen arabera, 2022an Euskadiko ostalaritzak % 21,7ko hazkundea izan zuen ekitaldiko emaitzan, eta horrela serie historikoaren emaitzarik onena lortu zuen.
Sektore horrek ostatu-zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresak eta janari- eta edari-zerbitzuak eskaintzen dituztenak biltzen ditu, eta 2022an 291,4 milioi euroko irabazia lortu zuen, termino nominaletan, diru-sarreren eta gastuen artean, mozkinen gaineko zerga deskontatu ondoren.
Euskal Estatistika Erakundeak adierazi duenez, emaitza “bikaina” batez ere negozio-zifraren portaerari zor zaio; izan ere, % 25,7ko igoera izan da, 2021ean izandako % 33,9koa finkatu du eta “2020an covid-19ak gogor zigortutako sektorearen susperraldi argia” erakusten du, urte horretan negozio-zifra ia erdira jaitsi baitzen (- % 47,4).
Negozio-zifra 4.000 milioi euro ingurukoa bada ere (3.992,5 milioi), 2019an erregistratutako 4.500 milioi euroen azpitik dago oraindik.
Pandemia aurrean baino langile gehiago
Euskal ostalaritzaren jarduerak 2022an izan duen bilakaera onaren isla da enplegua % 5,5 handitzea, 3.262 pertsona gehiagorekin, 62.406 enplegura iritsi arte, 2020an eta 2021ean, hurrenez hurren, % 5,6ko eta % 2,3ko murrizketak izan ondoren.
Igoera horren ondoren, 2022an enpleguaren bigarren erregistrorik onena lortu zen, 2019an lortutako 64.000 enplegatuko errekorraren ondoren. Eta hori, establezimendu kopurua egonkor mantenduz, 13.420 guztira, % 0,1eko igoera txikiarekin, Eustaten arabera.
Sortutako aberastasun handiena
Gastuei dagokienez, bai hornikuntzek bai langile-gastuek igoera handiak izan dituzte, % 23,1 lehenengoek eta % 22,1 bigarrenek, baina negozio-zifrarekin gertatzen den bezala, balio absolutuetan pandemia aurreko zifren azpitik.
Era berean, Eustatek azpimarratu duenez, “garrantzitsua” da faktore-kostuaren araberako balio erantsi gordinaren bilakaera – sortutako aberastasuna adierazten du, eta produkzio gordinaren baliokidea da, bitarteko kontsumoak kenduta, dirulaguntzen eta zeharkako zergen doikuntzaren ondoren – % 21,2, 1.721 milioira iritsita.
Tabernak eta jatetxeak
Ostalaritzaren barruan, Janarien eta edarien dibisioa da nagusi (Jatetxeak, Beste janari-zerbitzu batzuk eta Edari-establezimenduak azpisektoreak); izan ere, establezimenduen % 89,5 hartzen du, enplegu-zifra antzekoa, % 89,4, eta fakturazioaren % 83,9. 3.349 milioi euroko negozio-zifra izan zuen, hau da, aurreko urtean baino % 21,6 gehiago.
Era berean, enpleguak % 5,4 egin du gora, eta 2.853 enplegu irabazi ditu; guztira, 55.777 pertsona daude lanean dibisio horretan. Establezimendu kopurua, 12.105, ia berdin mantendu da (22 establezimendu gutxiago).
Janarien eta edarien dibisioa 2022 amaitu zen ekitaldiko emaitza “nabarmen” positiboarekin; izan ere, 237 milioi euroak dira dibisioaren maximo ezaguna, eta 26,6 milioitan hobetu dira aurreko urtekoak (% 12,6).
Emaitzak jarduera-maila desberdinagoan aztertuz gero, Jatetxeen azpisektoreak, enpleguan eta negozio-bolumenean garrantzi handiena duenak, % 26,3ko aldakuntza positiboa izan du fakturazioan, enplegua (% 6,6) eta establezimenduen kopurua (% 5,1) handituz.
Bestalde, Edarien establezimenduen azpisektorearen fakturazioa % 18,8 hazi da, baina murriztu egin dira enplegatutako pertsonen kopurua (%1,3) eta establezimenduen kopurua (%3,2). Beste janari-zerbitzu batzuen azpisektoreak, catering-ak, besteak beste, % 9,8 igo du bere negozio-zifra. Enplegatutako pertsonak ere % 16 gehitu dira, eta establezimenduen kopurua % 8.
Ostatuak
Ostatu-zerbitzuak, hotelen eta beste ostatu batzuen azpisektoreek osatuak, ostalaritzaren zati txikiagoa dira, enpleguaren % 10,6 eta establezimenduen % 10,5 hartzen baitute. Hala ere, adierazle horiei dagokienez, negozio-zifra nahiko handiagoa da, % 16,1. Negozio-zifrak % 52,6 egin du gora (643 milioi euro), enpleguak (6.629 pertsona) % 6,6 egin du gora, eta establezimenduen bolumenak (1.405) % 2,3.
Sektore honetako azpisektore adierazgarriena Hotelak da. Horren negozio-zifra % 56,6 hazi da, eta horrela Ostatu-zerbitzuen negozioaren ia % 80 kontzentratzen du. Hazkunde hori pandemiaren urteetan izandako beherakaden ondorioa da.
Susperraldi horren ondorioz, 2022ko ekitaldiko emaitzaren (% 288) gorakada “ikusgarria” izan da balio erantsi gordinean (% 44,5), eta ez txikiagoa enpleguan (% 6,1) eta establezimendu-kopuruan (% 1,6), Eustatek adierazi duenez.
Azkenik, Beste ostatu batzuk azpisektoreak, Ostatu-zerbitzuetako establezimenduen % 54ren titularra denak, enplegatuen % 26 soilik okupatzen duen arren, urte “oso” positiboa amaitu du. Horrela, enplegua % 8,1 igo da, establezimenduak % 3, negozio-zifra % 39,4 eta balio erantsia % 30,1. Hala ere, ekitaldiko emaitzak % 31 egin du atzera.
Aldeak lurraldeen arabera
Lurralde-bilakaerari dagokionez, Eustatek azaldu du adierazle guztietarako joera orokor positibo komun baten barruan, aldaketak ikusten direla lurralde bakoitzari eragiten dioten intentsitatean. Ekitaldiko emaitzaren kasuan, Bizkaian % 27 igo da, Gipuzkoan % 20,4 eta Araban % 6,5.
Era berean, negozio-zifrak gora egin du hiru lurraldeetan, baina erritmo txikiagoan Araban (% 22,4), Bizkaian (% 25,3) eta Gipuzkoan (% 27,5).
Enpleguari dagokionez, Araba beste bi lurraldeen batez bestekoen artean dago. Gipuzkoan ostalaritza-sektoreko enplegua % 8,4 hazi da azken urtean, eta Araban % 5,9; Bizkaian, berriz, % 3,3ra mugatu da.
Azkenik, establezimenduen kopuruak ez du ia aldaketarik izan erkidego osoan (% 0,1), eta “lurralde-heterogeneotasuna” nabarmendu behar da; izan ere, Araban % 0,7 hazi da eta Gipuzkoan % 0,5; Bizkaian, berriz, % 0,4 jaitsi da.