Goi eta goi-ertain teknologiako sektoreak (LTZ), 2022an, Euskadiko ekonomiaren guztizko balio erantsi gordinaren % 9,4 ekarri zuen, eta 98.653 lanpostu sortu zituen, guztizkoaren % 8,8, % 3,4 hazi ondoren, Eustaten datuen arabera. Euskal Estatistika Erakundeak ohar batean jakinarazi duenez, sektore honek oinarri teknologiko sendoa duten eta ezagutzak azkar berritzen dituzten jarduerak biltzen ditu, eta guztira 24.979 milioi euro fakturatu zituzten 5.032 enpresa ditu.
Espainiako Estatuko goi-teknologia eta goi-ertaina sektoreari dagokionez, Euskadin enpresen % 5,3 daude eta BEGd-aren % 7,8 sortzen dute. Manufaktura-industria bakarrik kontuan hartzen bada, sektore honetako pisua handiagoa da: enpresen % 7,1 eta balio erantsiaren % 10,5.
Aurreko ekitaldiarekin alderatuta, gainerako magnitude nagusiek hobera egin dute, enpresa-kopuruak izan ezik, unitate batean behera egin baitu. Horrela, lanpostuen kopurua % 3,4 hazi da, negozio-zifra % 14,5 eta balio erantsia % 7,9. 2022an, jarduera horretan diharduten enpresen batez besteko tamaina 19,6 landunekoa izan da.
Goi eta goi-ertain teknologiako sektorean, enpresen % 13,1ek I+Gko jarduerak egiten ditu; ehuneko hori sektore guztietakoa baino askoz handiagoa da ( % 1,1).
Gainera, sektore horrek enpresa guztien % 3,4 hartzen du, enpresa-sektorean I+G egiten dutenen % 44,1 biltzen du eta, 1.027,8 milioi eurorekin, enpresa-sektoreak I+Gn egindako gastu osoaren % 74,2 egikaritzen du.
Sektore honetan I+Gra dedikatutako langileei dagokienez, 2022an, “Dedikazio osoko baliokidetza-DOBn” 11.076 langile izan ziren, enpresa-sektorean I+Gra dedikatutako langileen % 71,8 eta % 50,9, sektore guztiek jarduera horietara dedikatzen dutenarekin alderatuz gero.
Emakumeak, 3.599, % 32,5 ziren. DOBko langile guztietatik, 7.414 ikertzaileak ziren, eta horietatik 2.432, % 32,8, emakumeak.
Berrikuntzari dagokionez, I+Gn gertatzen den bezala, alde nabarmenak daude sektoreen guztizkoaren eta goi eta goi-ertain teknologiakoen artean. Hala, 2022an, sektore horretako establezimenduen % 41 berritzaileak izan ziren, eta sektore guztien % 23,8. 10 langile edo gehiagoko establezimenduetan, ehuneko horiek % 57,0ra iritsi ziren lehen kasuan, eta % 35,4ra bigarrenean.
Teknologia altuko eta ertain-altuko establezimenduek 1.750 milioi euro bideratu zituzten jarduera berritzaileetara 2022an, sektore guztien guztizko gastuaren erdia baino gehiago, zehazki, % 53,2. Gastu horretatik, 1.573 milioi 10 langile edo gehiagoko establezimenduei egokitu zitzaizkien, hau da, tamaina horretako enpresek jarduera horretan gastatutako guztizkoaren % 54,8.
Eustatek azpimarratzen du goi eta goi-ertain teknologiako sektoreak gainerako sektoreek baino baliabide gehiago bideratu zituela I+G+Bra, “Berrikuntzan” eta “Barneko I+Gn” intentsitate-ratioak behatzean, bai berrikuntzan bai I+Gn, sektore horrek negozio-zifrarekiko gastuari eskaintzen dizkion zifrak.
Zehazki, berrikuntzaren intentsitatea % 6,29koa da sektore horretan, eta % 1,58koa sektore ekonomiko guztietan. Barneko I+Gren kasuan, ratioa % 3,77koa da sektorean eta % 0,86koa guztizkoan.
IKTen ETA MERKATARITZA ELEKTRONIKOAREN ERABILERA
Era berean, bai Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien (IKT) erabilera bai merkataritza elektronikoa hedatuago daude sektore horretako enpresen artean sektore guztietan baino.
2022an, sektore horretako establezimenduen % 54,4k “merkataritza elektronikoa” egin zuten, eta sektore guztietan % 28,7k.
Ehuneko horiek erosketa elektronikoak egin zituzten sektore horretako establezimenduen % 51,5ek eta salmenta elektronikoak egin zituzten sektore teknologikoko establezimenduen % 16,4k zehazten dituzte, eta zifra hori sektore guztietako establezimenduen % 8,5ekoa izan zen.
Eustatek adierazi du sektore horrek ondasunen kanpo-merkataritzan duen eragina ez dela bereziki esanguratsua. Esportazioak 1.009,4 milioi eurokoak izan ziren 32.721,4 milioiren aldean, eta inportazioak, berriz, 697,4 milioikoak, 29.661,6 milioi eurokoak. Kopuru horiek esportazio eta inportazio guztien % 3,1 eta % 2,4 dira, hurrenez hurren.
Truke horietan eta esportazioetarako produktu ohikoenak hauek dira: “Makineria eta ekipo mekanikoa” ( % 35,0), “Eraikuntza aeronautikoa eta espaziala” ( % 18,6), “Armak eta munizioak” ( % 18,5) eta “Material elektronikoa, irrati, telebista eta komunikazioetako ekipo eta aparatuak” ( % 13,8).
Inportazioetan, nabarmentzekoak dira “Material elektronikoa, irrati, telebista eta komunikazioetako ekipo eta aparatuak” ( % 29,9), “Tresna zientifikoak” ( % 22,6) eta “Makineria eta ekipo mekanikoa” ( % 10,6), baina gainerako kategorietan ez da % 10era iristen.
Halaber, azpimarratu du 2010etik, sektore horrek bere ekarpena etengabe handitu duela 2015etik 2020ra arte, covid-19aren ondoriozko pandemia hasi zen urtera arte. 2021ean suspertzen hasi zen, eta 2022an serieko maximoak lortu zituen, negozio-zifrari, balio erantsi gordinari eta lanpostuei dagokienez. Enpresa-kopuruak behera egin du unitate batean 2021eko datuekin alderatuta, urte horretan iritsi baitzen kopururik altuena.
SAT sektorearen negozio-zifra 16.800 milioi eurotik gora dago 2010etik, 2017an 20.000 milioitik gora eta 2022an errekorrera iritsita 24.979 milioirekin. Hala ere, zifra horrek behera egin du 2020an, 19.836 milioira iritsi arte, eta 2021ean berreskuratu da, 2022an maximoa lortuz, urtebete lehenago baino % 14,5 gehiago eta 2010arekin alderatuta % 42,6.
Aldi berean, 2010-2022 aldian, LTZ enpresetako enplegatuen guztizko kopurua 7.139 pertsonatan handitu da, eta 2011tik 2017ra 90.000 pertsonatik behera egon da. Azterketa honen azken urtean, guztizko zifra 98.653 langilera iritsi da, serieko maximoa, 2010ean erregistratutakoa % 7,8an gaindituz.
Aldi berean, denbora-tarte horretan, teknologia altuko eta ertain-altuko enpresen kopurua 4.600en atalasearen gainetik egon da beti, eta Euskadiko enpresa guztien gaineko ehunekoak % 3 ingurukoak izan dira, 2010ean % 2,9 izatetik 2022an % 3,4 izatera igaro baitira.
Zenbaki absolutuetan, 2010ean baino 202 SAT enpresa gehiago daude. Azkenik, balio erantsi gordina 2022koa da, 7.259 milioi, 2010ean baino 1.152 milioi gehiago, eta 5.700 milioitik gora mantendu da beti.