Lan Ministerioak gaur eramango du Ministroen Kontseilura laneko arriskuen prebentzioa etxeko langileengana hedatzen duen araua; izan ere, langile horiek eskubidea izango dute beren lanpostuko arriskuak ebaluatzeko eta aldizkako azterketa medikoak egiteko, eta betebehar berriak izango dituzte enplegatzen dituztenentzat; betebehar horiek betetzea Estatuak erraztuko du.
Errege-dekretuak aurreikusten du Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalak enplegatzaileen eskura jarriko duela lanpostua ebaluatzeko eta langileek prestakuntza Internet bidez egiteko aukera emango duen tresna, eta azterketa medikoak Osasun Sistema Nazionalaren zerbitzu komunen zorroan sartuko direla.
Horrela, beren etxeetan langileak erabiltzen dituzten familiek, printzipioz, ez dituzte kostu handiagoak beren gain hartu beharko, salbu eta zerbitzua emango dien asegurua kontratatu nahi badute. Nolanahi ere, arauaren arabera, kostua “ez zaie inola ere langileei egokituko”.
Arauak aurreikusten du, halaber, etxeko zerbitzuan indarkeria- eta jazarpen-egoerei aurre egiteko jarduera-protokolo bat ezartzea. Protokolo hori Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalak egingo du, errege-dekretua argitaratu eta gehienez ere urtebeteko epean.
2026ra arte ez da indarrean sartuko
Arauan ezarritako epeek 2026ko urtarrilera arte atzeratuko dute, gutxienez, betebehar berriak indarrean jartzea. Betebehar berriak ezin izango dira eskatu Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalak plataforma prest izan eta sei hilabetera arte. Hamar hilabeteko epea du garapen horretarako.
Etxeko lanei lotutako arriskuei buruzko derrigorrezko prestakuntza behin bakarrik egingo da, nahiz eta hainbat etxetan zerbitzua eman, eta lan-ordutegiaren barruan egingo da, ahal bada, edo lanalditik kanpo, baina atseden-denbora baliokidearekin konpentsatuta.
Azterketa medikoa ere bakarra da, enplegatzaile bat baino gehiago izan arren, hiru urtean behin, eta langilearen berariazko baimena beharko da, “langilearen intimitatea errespetatzeko behar diren bermeekin”.
Enplegatzaileak bere gain hartzen du “bere eginkizunak behar bezala betetzeko egokiak diren lan-ekipoen” doako hornidura, eta, beharrezkoa denean, berriz jarriko ditu.
Gainera, etxean arrisku larria eta hur-hurrekoa izanez gero, informazioa emateko eta beharrezko neurriak hartzeko betebeharra izango du; kasu horretan, ezin izango da lana berriz hastea eskatu arriskuak irauten duen bitartean.
Eskubide berriak “historikoki diskriminatutako” kolektibo batentzat
Sindikatuekin adostu den testuan, Jaurlaritzak uste du “etxeko langileen lana araugintza-tratamendu degradatua eta diskriminatzailea izan duela historikoki, eta hori botere publikoek mendeko gisa ulertutako eta balio ekonomiko gutxiko jarduera horri buruz egiten zuten balorazioaren isla baino ez zela”.
Gaineratu duenez, balorazio hori “ia erabat feminizatutako jarduera bati” dagokio, “zaintzak gutxiesten zituen eta lanean emakumearen diskriminazioan sakontzen zuen” gizartean.
“Kolektibo horri aitortutako eskubideetan aurrera egitea justizia sozialeko kontua da”, gaineratzen du testuak.