Nafarroan, urteko lehen seihilekoan, hamabi pertsona hil dira beren lanpostuetan edo lanera joateko bidean, eta ehun mila langileko baja eragin duten lan-istripuen intzidentzia-tasan datu txarrenak dituen erkidegoa da oraindik ere, Estatuko batez bestekoa baino ehun puntu gehiago gaindituz. CCOOk ohartarazi du premiazkoa dela horri buruz jardutea.
Sindikatuak Lan eta Gizarte Ekonomia Ministerioaren 2024ko lehen seihilekoari dagozkion lan-istripuei buruzko datuak aztertu zituen ohar batean, eta hildako pertsonen “kopuru onartezina” utzi zuen.
Zenbaki absolutuetan, Nafarroak pandemiaz geroztik urtez urte gainditu du lan-istripuen kopurua; CCOOk azpimarratu du urtarriletik ekainera bitartean 6.360 istripu zenbatu direla, aurreko ikasturtean baino 95 gehiago eta 2022an baino 344 gehiago.
Beste lurralde batzuekin alderatuta, ezbehar-tasa txarrenak dituen erkidegoa da, eta okerrera egiten jarraitzen du. 2023ko lehen seihilekoan Estatuko lurralderik txarrena izan zen intzidentzia-indizeari dagokionez (319,6), eta orain 320,7 puntu ditu. Estatuan, intzidentzia-tasa apur bat zuzendu da, eta 223,8tik 217,2ra jaitsi da, 6,6 puntu gutxiago.
Datu horiei CCOOk gehitu behar zaie hildako pertsonen kopurua bikoiztu egin dela 2023ko lehen seihilekoarekin alderatuta. Hamaika pertsona hil dira beren lanpostuan (zortzi soldatapeko eta hiru autonomo), eta beste pertsona bat lanera joaterakoan.
Sektoreka, lau ekoizpen taldeetan, Nafarroak nabarmen gainditzen ditu Estatuko batez bestekoak, eraikuntzan bereziki kezkagarriak diren datuekin, non ehun mila langileko 635 istripu baino gehiago gertatzen diren.
Aurreko urteko aldi beraren aldean, egoerak okerrera egin du nekazaritza eta abeltzaintzaren sektorean eta eraikuntzan, eta oso gutxi jaitsi da ezbehar-kopurua industrian eta zerbitzuen sektorean.
Lurraldeka, Nafarroak ere Estatuko batez besteko datuak gainditzen ditu, ezbeharrak 1,52 puntu baino gehiago hazi baitira, eta Estatuan, aldiz, % 0,20. Soilik lau erkidegok okerragotu dituzte ezbehar-tasak 2023tik, Nafarroak
“Premiazkoa da neurriak hartzea”
Datu horien aurrean, CCOOk uste du “premiazkoa” dela “joera hori lehengoratzeko eta langileen osasuna produktibitatearen erdigunean jartzeko neurriak hartzea”.
Ildo horretan, enpresek lan-arriskuen prebentzioari buruzko legearen erantzukizuna eta zorrotz betetzea azpimarratzen du, eta Foru Gobernuari eskatzen dio Espainiako Gobernuari eska diezaiola lan-ikuskatzaileen kopurua handitzeko.
Era berean, delegatuei prestakuntza eta informazio gehiago eta hobea eskatzen die, baita langile guztiei ere, laneko arriskuei eta arrisku horiei aurrea hartzeko aukerei buruz; enpresetan protokoloak egitea, sindikatuen eskutik egindako prebentzio-neurriei buruz, eta prebentzio-zerbitzuak enpresetan benetan eta eraginkortasunez inplikatzea.
Bere proposamenen artean, Nafarroako aurrekontuetan prebentzioa eta, ondorioz, langileen osasuna hobetzeko beharrezkoak diren partidak finkatzea eta eraikuntzaren sektoreko ezbehar-tasaren joera negatiboa zuzenduko duen txoke-plan bat egitea dago.
Era berean, beharrezkotzat jotzen du langileen lan-istripuak behin eta berriz errepikatzen diren enpresei fiskalizazio serio bat egitea eta hurrengo enplegu-planean gaitz horrekin amaitzeko txoke-neurriak sartzea.
Prebentzioko ordezkariaren figurari buruzko pedagogia handiagoa egitea eta ordezkari sindikalek lantokietan duten prestakuntza hobetzea da sindikatuaren beste proposamen bat, lan arriskuen prebentzioari buruzko legea betetzen ez duten enpresek Nafarroako Gobernuaren laguntza publikoak jaso ahal izatea berehala eragoztearen aldekoa.