Auzitegi Gorenak aldatu egin du Servicarne auziari buruz ezarritako doktrina; izan ere, “itxuraz kooperatiboa” da, eta “lege-iruzurrean jarduten du”; izan ere, haragi-industriako enpresei eskulana ematera mugatzen zen “soilik”, Lan Arloko Salak ohar batean jakinarazi duenez.
Erabaki horrekin, Auzitegi Gorenak alde batera utzi zuen 2001ean sortutako doktrina, Servicarneko bazkide kooperatibisten eta hura kontratatzen zuten enpresen arteko lan-kontratu bat defendatzea ukatu baitzuen.
Orain, Laugarren Salako Osoko Bilkurak aintzat hartu ditu Comisiones Obreras sindikatuaren Industria Federazioak eta Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Orokorrak aurkeztutako errekurtsoak, eta lan-harreman hori badagoela adierazi du.
Hala erantzun dio Gorenak Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusitik etorritako kasu bati, baina Justizia Auzitegi Nagusiak aplikatzen ari ziren konponbide kontrajarriak bateratzeko aprobetxatu du.
Lan Ikuskaritzak duela sei urte ikertu zuen
2018an, Ikuskaritzak, CCOOk salaketa jarri ondoren, sektore horren jarduteko modua ikertu zuen. Jarduteko modua honako hau zen: haragi-enpresek merkataritza-kontratu bat egiten zuten kooperatiba batekin, kasu honetan Servicarne kooperatibarekin, eta, horren bidez, azken horrek eskulana ematen zien konpainia horiei.
Langile horiek kooperatibako bazkide autonomoak ziren, baina haragi-enpresan egiten zuten lan.
Ikuskaritzak ondorioztatu zuen norberaren konturako langile horiek soldatapeko gisa aitortu behar zirela, enpresa horietako langileen lan-baldintza berberekin; horregatik, autonomo faltsu deitu zitzaien – beren kontura kotizatzen dute, besteren konturako langileen onurarik gabe –.
52 haragi-enpresa zeuden iruzur horretan inplikatuta, hamaika autonomia-erkidegotan banatuta, eta horietako bat Nafarroan zegoen, Uvesa Tuteran. Praktika txarra 5.000 pertsonakoa izan zen Espainian, eta horietatik 500 Foru Komunitatean zeuden.
Kasu guztietan jarduteko modu bera
Auzitegi Gorenaren epaiak ezartzen duenez, “Servicarneren jarduteko modua beti bera da zerbitzuak eskaintzen dizkien sektoreko industriekin formalizatzen dituen azpikontratazio guztietan, eta ez dago desberdintasun nabarmenik, kasu bakoitzean irtenbide bereizia ematea justifika dezakeenik”.
Hala, honako hau zehazten du: “Lan elkartuko kooperatiba gisa, Servicarnek kontratatutako zerbitzuen bolumenaren arabera beharrezkoak diren bazkideen kopurua bideratzen du enpresaren instalazioetara, bai haragi-produktuak zatikatzeko eta manipulatzeko lanak zuzenean egiten dituztenak, bai jarduera kontrolatzeko eta gainbegiratzeko lineaburuen eta zeladoreen funtzioak betetzen dituztenak”.
Faktura kooperatibari
Hala ere, azpimarratu duenez, “kooperatibistek enpresa nagusiaren ekipamenduak, erremintak eta azpiegitura erabiltzen dituzte, eta, era berean, labanak, laneko arropa edo babes-ekipamenduak ematen dizkiete”. Ondoren, “fabrikak horren guztiaren kostua fakturatzen du, baita kooperatibari alokatzen dion bulego bat ere”.
Egoera horretan, Gorenak honako hau ondorioztatzen du: “Servicarnek lege-iruzurra egiten du, itxuraz elkarlaneko kooperatiba elkartu gisa eratu delako formalki, baina bere benetako jarduera haragi-industriako enpresei eskulana ematera mugatzen da, eta azken horiek dira langileen benetako enplegatzaileak”.
Magistratuek azpimarratu dutenez, “Servicarnek duen azpiegitura bakarra Bartzelonako bulegoa da, eta ez du beste baliabide materialik horrelako kooperatiba bati dagozkion helburuak betetzeko, bazkideek jarduera kooperatibizatuaren esparruan egiten duten lana bateratzeko eta jarduera hori gauzatzeko behar dituzten zerbitzuak emateko”.