Jose Mari Aierdi Landa Garapen eta Ingurumen kontseilariak Nafarroako Intxaurra marka kolektibo berriaren aurkezpenean parte hartu zuen atzo. Zortzi ustiategik 200 tona inguru ekoitziko dituzte hasi berri den kanpaina honetan.
Aurkezpen ekitaldian, Iruñeko Kasino Nagusian, Natalia Bellostas INTIA sozietate publikoko zuzendari gerenteak eta Emilio Gurrea Asensio Nafarroako Intxaurra Sustatzeko Elkarteko presidenteak ere parte hartu dute.
José Mari Aierdi Landa Garapeneko kontseilariak bere hitzaldian adierazi zuenez, “marka kolektibo hau martxan jartzea eta Reyno Gourmeten sartzea Nafarroako intxaurraren aitorpen estrategikoa da, gure lurrari lotutako produktua eta Foru Komunitate osoa hartzen duena, lehorrekoa zein ureztatua, eta bultzada bat da haren kalitatea aitortzeko, kontsumitzailea sentsibilizatzeko eta Nafarroa barruan zein kanpoan ezagutarazteko”.
Bestalde, Natalia Bellostas INTIAko zuzendari gerenteak azaldu zuenez, “Nafarroako nekazaritzako elikagaien ekoizpen bereziak babesten dituzten marka kolektibo berrien garapenean lan egiten dugu. Produktu horiek, besteak beste, ekoizpen mugatuagatik, egiazkotasunagatik, urtarokotasunagatik eta kontsumitzaileek asko estimatzen dituztelako nabarmentzen dira”. Azken batean, “Nafarroarentzat gastronomia- eta elikagai-ondarea dira. Behin marka horiek garatuta, Reyno Gourmet berme-markakoak izan daitezke; zigilu horrek Nafarroako kalitate bereiziko nekazaritzako elikagaien kalitateko ekoizpenak babesten ditu”.
Azkenik, Nafarroako Intxaurra Sustatzeko Elkarteko presidenteak, Emilio Gurreak, produktu honen eta Foru Komunitatearen arteko lotura gogorarazi nahi izan zuen: “Departamentuari eta INTIAri eskerrak eman nahi dizkiet prozesu honetan guztian lagundu gaituztelako. Marka hori sortzea oso garrantzitsua da, ekoizleen intxaurra identifikatzeko beharra zegoelako, kalitate handiko intxaurra delako eta Nafarroakoa. Orain hori guztia azken kontsumitzaileari transmititu ahal izango zaio”.
200 tona inguruko ekoizpena
Nafarroak 307 hektarea intxaurrondo inguru ditu, 2023ko nekazaritza estatistikaren arabera, autokontsumoaren eta profesionalen artean, 424 tonako ekoizpen zenbatetsiarekin.
Une honetan, Lizarraldeko, Erdialdeko eta Erriberagoitiko zortzi nekazari ureztatzailek osatzen dute marka berria, 96 hektarea guztira (Nafarroan intxaurren azalera osoaren heren bat inguru). Bere ekoizpena 200 tona ingurukoa da, Nafarroako ekoizpen osoaren % 46.
Horrela, hastear dagoen kanpainan Nafarroako Intxaurrak merkaturatuko dituen nekazaritza-ustiategiak hauek dira: Nuez de Arizala (Aritzalan); Aitacayo SL (Artaxoan); José Antonio Chocarro (Berbintzanan); Nueces Valle Arga (Faltzesen); Nueces de Oteiza (Oteiza de la Solanan); Nueces de Navarra (Errezun); eta Benitoren eta Monte Sesma (Sesman).
Nafarroako Intxaurraren ezaugarri nagusiak
Nafarroako Intxaurraren lurralde-eremuak Foru Komunitate osoa hartzen du, lehorreko laborantzarako nahiz ureztatzeko laborantzarako, eta Nafarroan intxaurrak ekoizten dituzten pertsona guztientzat irekita dago.
Heldutasun egoera ezin hobean bildutako intxaurrak dira, eta azkar egokitzen dira beren zapore eta ezaugarri elikagarri guztiak mantentzeko. Ontziratzea ere nekazariek egiten dute beren instalazioetan. Hau da, ekoizleek prozesu osoa kontrolatzen dute, ustiategitik saltokiraino. Egiten jakitea, produktuan nabaritzen da eta merkatuan Nafarroako Intxaurraren logoarekin identifikatzen da.
Nafarroako Intxaurra gisa merkaturatu ahal izateko, zenbait baldintza bete behar dituzte, eta kanpoko erakunde batek kontrolatu eta ziurtatu behar ditu.
Horrela, ekoizleek berek ekoitzi eta egokitu behar dute Nafarroan; lurraldeari egokitutako barietateekin; uzta heldutasun-unerik onenean egiten da, erdiko trenkadak kolore marroia hartzen duenean; rueznoaren azala kentzeko edo garbitzeko, ezingo da produktu kimikorik erabili, ura bakarrik; gehienez ere garbitu eta hurrengo 48 orduetan hasten da lehortzen; 28 milimetroko diametroa baino handiagoa izan behar du; azken uztan bildu behar da, eta inoiz ezin dira izan aurreko kanpainetatik soberan geratu diren intxaurrak, freskotasuna eta kalitate organoleptikoa ziurtatzeko; eta haien kontrolak ziurtatuko du eskatutakoarekin bat ez datorren gutxieneko intxaur kopurua (% 10etik beherakoa).
Bi urte baino gehiagoko prozesua
Nafarroako Intxaurra sortzeko prozesua 2022ko apirilean hasi zen, Foru Gobernuko Landa Garapenerako Departamentuak eta INTIA sozietate publikoak deitutako informazio-bilera batekin, Nafarroan ekoitzitako elikagai hori bereizteko eta marka kolektibo bat sortzeko aukera ezagutzeko interesa duten ekoizleei zuzenduta.
Hala, urte horretan bertan, abenduan, Nafarroako intxaurra sustatzeko elkartea inskribatu zen elkarteen erregistroan. Eta, hamar hilabeteko lanaren ondoren, 2023ko otsailaren 15ean onartu ziren marka erabiltzeko bete beharreko arauak ezartzen dituen erregelamenduaren azken aldaketak, eta Patente eta Marken Espainiako Bulegoan inskribatzeko eskatu zen. Azken inskripzioa iazko abenduan egin zen.
Horrela, markak intxaur lehorra babesten du oskolarekin eta hortik eratorritako produktuekin, hala nola, intxaur zuritua, garrapinatuak, intxaurretan oinarritutako edariak, intxaur estaliak eta produktu hori duten pastelgintzako prestakinak, nahiz eta hasiera batean oskoldun eta zuritutako intxaurra baino ez den merkaturatuko.