Maileguen eskariak gora egin zuen berriz ere uztaila eta iraila bitartean Estatuan, eta bi hiruhilekotan jarraian gora egin du. Datu horrek finantza-ingurunearen egonkortasuna eta banketxeen portaera islatzen ditu, ziurgabetasun ekonomiko txikiko une batean.

Espainiako Bankuak egindako azken Banku Maileguen Inkestaren datuen arabera, gorakada neurritsu hori kreditu-segmentu guztietan gertatu da, hipoteketatik hasi eta kontsumorako maileguetara eta enpresa-finantzaketara arte.

Interes-tasen eragina
Kreditu-eskariaren igoera hori azaltzen duen faktore bat interes-tasen egungo egoera da, beheranzko lerroan. Europako Banku Zentralak (EBZ) tasak jaistea erabaki zuen 2024ko hirugarren hiruhilekoan, eta horri esker, finantza-erakundeek baldintza hobeak eskaini ahal izan dituzte. Egoera horrek finantzaketa-aukera horiek aprobetxatzera bultzatu ditu familiak eta enpresak, eta kreditu-eskaeren erritmoa bizkortu du segmentu guztietan.

Enpresen kasuan, interes-tasa baxuez baliatzeaz gain, kreditu-eskaera gero eta handiagoa aktibo finkoetako inbertsioak finantzatzeko beharrak, inbentarioak birjartzeak eta kapital zirkulatzailearen kudeaketak ere bultzatu dute. Konpainia askok kreditura jo dute merkatuan dituzten posizioak sendotzeko, egonkortasun ekonomikoa eta finantzaketa-ingurune egokia aprobetxatuz.

Familien esparruan, etxebizitzak erosteko kredituak bultzada handia izan du, kontsumitzaileen konfiantza eta bankuek eskainitako kreditu-baldintza hobeak direla eta. Interes-tasa baxuagoak eta enpleguan segurtasun handiagoa izatearen ondorioz, etxe askok jabetzak eskuratzeari ekin diote. Era berean, kontsumorako kredituek ere, irizpide zorrotzagoekin bada ere, igoera neurritsua izan dute, kontsumo-ondasun iraunkorren eskariak bultzatuta, hala nola automobilena eta etxetresna elektrikoena.

Finantzaketa-baldintzak
2024an zehar, bankuek egonkor mantendu dituzte maileguak emateko irizpideak sektore gehienetan, baina aldaketa batzuk izan dituzte mailegu-motaren arabera. Hipoteka-maileguen segmentuan, finantza-erakundeek beren sarbide-baldintzak lasaitzea erabaki dute, interes-tasak murriztuz eta marjina arruntak estutuz. Fenomeno hori, neurri batean, bankuen arteko lehia handiagoak eta hazten ari den higiezinen merkatuan bezero berriak erakartzeko beharrak eragiten dute.

Bestalde, kontsumorako maileguen segmentuan, erakundeek jarrera zuhurragoa erakutsi dute, kreditu-mota hori eskuratzeko baldintzak apur bat gogortuz. Badirudi doikuntza horren arrazoia banku batzuek arriskuarekiko tolerantzia txikiagoa izatea dela, balizko ez-betetzeetatik babestu nahi baitute; izan ere, kontsumorako kredituak, batez ere ondasun iraunkorretan, familiaren ekonomiaren aldakortasunaren arrisku handiagoa izaten du.

Hipoteketarako baldintzen erlaxazioaren eta kontsumorako maileguen gogortzearen (nahiz eta arina izan) arteko kontraste hori finantza-erakundeen barne-dinamiken ondorio da, kreditu-politika merkatuaren ezaugarrien eta segmentu bakoitzaren behar espezifikoen arabera doitzen baitute.

Oro har, bankuek finantzaketa eskuratzeko dituzten baldintzek ere kreditu-baldintzen erlaxazioan eragina izan dute. 2024ko hirugarren hiruhilekoan, Espainiako bankuek hobekuntza txiki bat izan dute finantzaketako handizkako merkatuetan sartzeko baldintzetan, batez ere moneta-merkatuan eta epe luzeko errenta finkoko baloreetan. Hobekuntza horiei esker, finantza-erakundeek kreditu-produktu lehiakorragoak eskaini ahal izan dituzte, eta horrek maileguen eskaria suspertzen lagundu du.

Hala ere, txikizkako merkatuetan, epe luzeko gordailuetarako sarbideak okerrera egin du pixka bat, eta horrek erronka bat ekarri die zenbait erakunderi funtsak biltzeari dagokionez. Gorabehera txiki hori gorabehera, bankuek aurreratu dute zertxobait hobetuko direla merkatuetara sartzeko baldintzak 2024ko laugarren hiruhilekoan, eta horrek kreditu-fluxua egonkor mantendu edo sektore jakin batzuetan handitu ahal izango lukeela.

Baikortasun moderatua
2024ko laugarren hiruhilekoari begira, banketxeen itxaropenak positiboak dira, baina neurrizkoak. Kreditua emateko irizpideak egonkor mantenduko direla espero da, bai enpresen finantzaketarako, bai hipoteketarako; aldiz, kontsumorako maileguak apur bat malgutzea aurreikusten da, eta horrek segmentu horretan gorakada ekar lezake. Arriskuaren kudeaketak erronkak planteatzen dituen arren, bankuek uste dute interes-tasa baxuen inguruneak maileguen eskaera bultzatzen jarraituko duela.

Eskariari dagokionez, segmentu guztietan hazten jarraituko duela aurreikusten dute erakundeek, erritmo motelagoan bada ere. Enpresek finantzaketa behar izaten jarraituko dute beren hedapenari eusteko eta likidezia hobetzeko, eta familiek, berriz, ekonomiarekiko konfiantzak eta kreditu-baldintza egokiek bultzatuta, eskaeren erritmoari eutsiko diote, bai hipoteketarako, bai kontsumorako maileguetarako.