BBVA Researchek euskal ekonomia “bizkortzea” espero du 2025erako, %2,8ra arte, aurreikuspenen arabera Europa suspertuko delako eta 35.000 lanpostu sortuko direlako urte honen eta datorren ekitaldiaren artean. Gaur egun, Euskadiko industriak “geldirik” jarraitzen du, eta horrek, etxebizitzaren prezioarekin batera, hazkunde ekonomikoa “mugatzen” du.
Aurreikuspen horiek “Euskadiko egoera 2024” txostenaren aurkezpenaren esparruan egin dira. Miguel Cardoso BBVA Researchen Espainiarako ekonomialari buruak aurkeztu du Bilbon prentsaurreko batean, BBVAren Iparraldeko Espainiako zuzendari Marta Alonsorekin batera.
BBVAren azterlanen zerbitzuak duela egun batzuk eman zuen Euskadirako aurreikuspenen berri. Aurreikuspenen arabera, EAEko BPGa 2 haziko zen 2024rako, eta horrek beheranzko berrikuspena ekarri zuen, ekainean %2,3 zenbatetsi baitzen, eta 2025erako, berriz, %2,8, aurretik egindakoa baino handiagoa (%2,5).
Miguel Cardosok eta Marta Alonsok azpimarratu dutenez, 2024rako hazkunde hori Eurogunekoa (%0,7) baino “ia hiru aldiz handiagoa” da, baina Espainiako ekonomia osoa (%2,9) baino txikiagoa.
Espainiako gainerako lurraldeetan baino hazkunde txikiagoa eragin du zerbitzuen sektoreak, zeina bereziki indartsu agertzen ari baita, pisu txikiagoa duelako Euskadin; aldiz, industriak, Euskadin funtsezkoa den sektoreak, “geldialdian” jarraitzen du, eta ez da suspertzen.
Industria eta ondasunen kanpoko salmentak, “atonia mantentzen dutenak”, jardueraren aurrerapena “oztopatzen” ari dira, eta horrek zerikusia du Europako herrialde nagusien “eskaera ahularekin” eta “suspertzen ez den” inbertsioarekin. Zehazki, EAEko esportazioak %24 jaitsi dira aurten.
Cardosok adierazi duenez, industriaren egoera Euskadiko hazkunde ekonomikoa mugatzen ari da, nahiz eta hirugarren hiruhilekoan “hobekuntza txiki bat” antzeman. Cardosok adierazi duenez, sektore horren jarduera 2019ko mailen %6 edo %7 azpitik dago, eta esportazioak, berriz, %9 azpitik. Inbertsioaren beherakada ere aipatu du, eta oraindik Estatuko Aurrekontu Orokorrik ez egoteak erabaki inbertitzaile horiek zailtzen dituela uste du.
Bestalde, Euskadiko enpleguak “dezelerazio” zertxobait “biziagoa” erakutsi du, eta Espainiako gainerako erkidegoetan baino gutxiago hazi da. Cardosok zenbait faktore aipatu ditu, eragina dutenak, besteak beste, zahartzeak EAEn duen inpaktua eta atzerritarren eta enplegu publikoaren ekarpen txikiagoa.
Azelerazioa 2025ean
Hala ere, BBVA Researchek uste du 2025erako hazkundea “bizkortu” egingo dela Euskadin, eta %2,8ra irits daitekeela, Espainiarako aurreikusitako aurreikuspenaren gainetik (%2,4). Hala ere, Cardosok adierazi du guztia Europako susperraldi ekonomikoa berrestearen araberakoa izango dela, %1,4ko hazkundea aurreikusten baitute, automobilgintzaren sektoreari eragiten dioten zailtasunak gorabehera. Europako eskariaren susperraldi hori berretsiz gero, Euskadi eta Nafarroa izango lirateke datorren urtean gehien haziko liratekeen erkidegoetako bat.
Cardosok adierazi du “botila-lepo” batzuk zeudela, eta horiek konpontzen ari diren jarduera “oztopatzen” zutela, eta euskal enpresek onura berezia jasoko dutela horregatik. Alde batetik, elektrizitatearen prezioari buruzko “ziurtasunik handiena” aipatu du, edo erregaien prezioa txikiagoa izatea, euskal industria animatzeko. Halaber, inflazioaren jaitsierak eta interes-tasa txikiek kontsumo pribatua bultzatzen lagunduko dutela gaineratu du.
Cardosok adierazi duenez, interes-tasa eta inflazio txikiek, politika fiskal “oraindik hedakorra” izateaz gain, kontsumoa eta inbertsioa suspertzen lagunduko dute Europan, eta horrek euskal BPGa “bultzatuko” du.
Egoera horretan, BBVA Researchek uste du Euskadin 2024tik 2025era bitartean guztira 35.000 enplegu sor daitezkeela, eta uste du %70etik %90era bitartean atzerriko langileak izango direla eta industriaren ekarpena “mugatua” izango dela. Langabezia-tasa %7,1era jaitsiko da batez beste datorren urtean.
Aurreikuspenak betez gero, 2025ean, EAEko per capita BPGk 4,8 ehuneko-puntu gaindituko luke krisi aurreko maila. Horren ondorioz, EAEko per capita BPGren hazkundea Espainia osokoa baino bi aldiz handiagoa izan daiteke 2019tik 2025era bitartean, eta 2019an diru-sarrera handiena zuten erkidegoen artean “handiena” izango litzateke. ERRONKAK.
Cardosok euskal ekonomiaren hazkundea “muga” lezaketen erronkei buruz hitz egin du, industriaren egungo geldialdia aipatzeaz gain, Euskadin etxebizitzen prezioen hazkundea mugatzen ari dela adierazi du.
Aipatu duzun faktoreetako bat, industriaren barruan, automobilgintzaren sektoreak izan dezakeen bilakaera da, ibilgailu elektrikorako trantsizio-prozesuarekin zerikusia duen ziurgabetasun-maila “handian” murgilduta baitago.
Etxebizitza eskuratzea
Beste erronka bat etxebizitzarena da, eta BBVA Researchek uste du Euskadin etxebizitza eskuratzeko ahalegina Espainia osokoa baino ia hamar puntu handiagoa dela, eta uste du aurrera egin behar dela etxebizitza “prezio merkeetan” hornitzeko prozesuan, bizi-kalitatea hobetzeko eta giza kapitala erakartzen jarraitzeko.
Bestalde, Cardosok euskal biztanleriaren zahartzeari buruzko hausnarketa egin du, kontsumoaren hazkunde moderatuan eragina izan dezakeelako. Bestalde, immigrazioa kualifikazio gutxiko enpleguetan kontzentratzeak kezkatzen duela ohartarazi du.
Bere hitzaldian, beste alderdi batzuk ere aipatu ditu, hala nola Euskadin izan den erosteko ahalmenaren galera, batez ere 2022tik aurrera, edo atzerriko turismoan gertatzen den aurrerapen garrantzitsua.