Joan den astean, oso deigarriak diren bi iragarki egin ziren kriptoaktiboak dituztenentzat. Batez ere, Europar Batasuneko bi herrialdetan (Italia eta Danimarka) emandako zerga-erabakiak direlako. Hala ere, bi iragarki dira, hau da, ez dago jakin daitekeen lege-proposamenik ere. Gobernuko kideek jaurtitako zunda-globotzat jo dezakegu, iritzi publikoaren aurrean duten irismena ikusteko. Baina Espainiako atsotitzak dioen bezala, ibaiak jotzen duenean…
Maurizio Leo Italiako lehen ministrordeak 2025erako aurrekontu neurriak aurkeztu zituen prentsaurrekoan, besteak beste, gastu publikoa murrizten duten neurriak. Lehenengoa da aktibo horiekin lortutako kapital-irabaziei (bai transmisio bidez lortutakoei, bai stakingetik datozenei, besteak beste) % 42ko tasa aplikatuko zaiela, egungo % 26aren aldean. Eta bigarrena da desagertu egiten dela kriptoaktiboei zergak ordaintzetik salbuetsitako kapital-irabazien muga, orain arte 2.000 eurotan zegoena. Zerga-tasan % 62 inguruko igoera da, eta Italia izango litzateke kriptoaktiboak dituzten kapital-irabaziei tasa altuena ezartzen dien estatua.
Bestalde, Danimarkan, Kontseilu Fiskalak (zerga-arloko gobernuaren kontsulta-organo bat) kriptoaktiboei buruzko egungo zerga-araudia berrikusten duen dokumentu bat aurkeztu du. Dokumentu horretan, bere ustez, ez dago aktibo horiek edukitzearen eta transmititzearen gaineko nahikoa kontrolik, eta, lehenik eta behin, kriptoaktiboak dituzten zerbitzu-hornitzaileak kontrolatzeko neurriak hartzea proposatzen du, eta, ondoren, inbentario bidezko tributazio-printzipioa hartzeko aukera planteatzen du, hau da, irabaziak eta galerak zorroaren oinarriaren gainean kargatzea urte fiskalaren amaieran, aktiboak transmititu ala ez.
Beraz, bi proposamenek eztabaida zabala ekar dezakete, bai iragarri diren herrialdeetan, bai munduko gainerako herrialdeetan.
Nire ustez, estatu batek kriptoaktiboetatik eratorritako irabazien % 42ko zerga-tasa bere kabuz ezartzeak eragin dezake zergadun izan daitezkeenak tasa txikiagoko estatuetara kanporatzea, hala nola Maltara edo Suitzara, edo baita aktiboak urtebete baino gehiagoz mantendu badira zero ere izan daitezkeen tasak dituzten beste estatu batzuetara ere, hala nola Alemaniara edo Portugalera.
Bestalde, inbentario-balioaren araberako tributazioak, hasiera batean zergadun batentzako kalkuluan tributazio errazagoa dirudien arren, inbentario horien kontrol-maila handia beharko luke, bai zerga-erakunde arduradunaren aldetik, bai zergadunen aldetik, eta aktibo horien ondare-balioaren higadura ekar dezake, baita izaera desberdineko tratua ere. Kriptomonetetako inbertitzaile guztiak espekulatzaile huts gisa tratatzea suposatzen du, eta berriro ere, nire ustez, Danimarkatik inguruko beste herrialde batzuetara kapital-ihesa ekar dezake.
Dirudienez, gobernu batzuek, globo horiek albiste moduan jaurtitzeko orduan, ez dakite aktibo horien izaera digitala zein den, eta, beraz, ezin dira garraiatu inongo gailutan eraman beharrik gabe. Hau da, pertsona batek edozein baliotako kriptoaktiboekin bidaiatu ahal izango du, memorian 12 edo 24 hitz soilik gordeta. Hitz horiek munduko edozein lekutan erreskatatzen lagunduko diote, baldin eta smartphone, ordenagailu edo hardware wallet batetik aktibatzeko gako pribatua erabiltzen bada, eta hori eskuz ere eraiki daiteke. Erraztasun horrek kapitalen irteera-efektua eragin dezake, baldin eta, dagoen zerga-maila mantenduz gero, herrialde horietan mantendu ahal izan badira.
Garraiagarritasun hori, Europako herritarren gure pentsamoldeari jarraiki, kapital-ihesaren arriskuagatik estatuentzat arriskutsua dela soilik ikus daitekeena, abantaila izan daiteke askatasun-murrizketak dituzten erregimenetatik ihes egiten duten errefuxiatu politikoen kasuan, edo gatazka belikoetatik ihes egiten duten pertsonek aberastasunaren zati bat lekualdatzeko modu bat. Diru digitalaren ukiezintasunak, deszentralizazioak bezala, bere alde onak eta txarrak ditu ukigarritasunean oinarritutako gure pentsamoldearentzat, baina Internet sortu zenean hasi zen mugimendu saihestezina da, eta estatuek jakin behar dute sortzen den balioa eta metatzen den bitartekoak gero eta ukiezinagoak bihurtzen direla eta, horregatik, kontrolatzen zailagoak direla. Hori dela eta, zerga-politikek kapitalak erakartzeko joera izan behar dute, eta ez kriptoaktiboen muturreko fiskalizazioa.