Etxebizitza erostea da, ziurrenik, pertsona edo familia batek bizitzan zehar aurre egin behar dion gasturik garrantzitsuena, eta, beraz, herritar ertainak hipoteka-mailegu bat erabili beharko du horri aurre egin ahal izateko.
Horrela, banketxeak diru-kopuru bat emango dio bezeroari, eta zenbateko hori itzultzeko konpromisoa hartzen du (kapitala gehi interesak), aldizkako kuoten bidez, aldez aurretik hitzartutako epean. Bizitzaren gorabeherengatik diru-sarrera gehigarri bat jasotzen baduzu edo urteen poderioz diru bat aurreztea lortzen baduzu, litekeena da hipoteka aldez aurretik amortizatzea planteatzea.
Horri buruzko behin betiko erabakia hartu aurretik, zenbait alderdi hartu behar dira kontuan, hala nola komisioak, likidezia-beharrak, zerga-pizgarriak edo mailegua kitatzeko falta den denbora, hipotekaren amortizazio-kasu bakoitza desberdina baita eta bere berezitasunak baititu.
Aurrezki gehiago
Hipoteka bat amortizatzeko unerik onena maileguaren lehen urteetan izaten da. Horrela, interes gehiago aurreztuko dituzu; izan ere, Frantziako amortizazio-sisteman, Espainiako bankuek gehien erabiltzen dutena, interes horiek handiagoak dira maileguaren hasieran amaieran baino. Urteen poderioz, interes gutxiago eta kapital gehiago ordaintzen dira.
Zure helburua ahalik eta diru gehien aurreztea bada, egiazta ezazu hipotekaren amortizazio aurreratua komisioen ordainketari lotuta dagoen; izan ere, kasu horretan, baliteke amortizazioa errentagarria ez izatea. Funtsezkoa da, halaber, Euriborra hurbiletik zaintzea; izan ere, zenbat eta handiagoa izan, orduan eta interes handiagoak ordaindu beharko dituzu, eta are gehiago aurreztuko duzu aldez aurretik amortizatzen baduzu.
Zure aurrezkia handitu dezakeen beste puntu bat da zure ohiko etxebizitza erosteko mailegua 2013ko urtarrilaren 1a baino lehen sinatu baduzu, hipoteka-maileguaren amortizazioagatik zenbait abantaila fiskal izan ditzakezula, eta ekitaldian emandakoaren % 15 ken dezakezula, 9.040 euroko mugarekin.
Kuota edo epea
Bankuari zor diozun diruaren zati bat garaiz ordaintzea planteatzen baduzu, bi aukeren artean hauta dezakezu nagusiki: kuota amortizatzea (hilean ordaintzen duzun dirua murriztea) edo epea amortizatzea (maileguaren iraupena laburtzea). Bi aukerek beren abantailak eta eragozpenak dituzte, eta aukera onena bezero bakoitzaren araberakoa izango da.
Kuota murriztea
Hileko kuota murriztea erabakitzen baduzu, hilero diru gehiago izango duzu beste gastu edo inbertsio batzuetarako. Gainera, zure diru-sarrerak aldakorrak badira edo etorkizunean horiek murriztea aurreikusten baduzu, hilean pixka bat gehiago aurreztuz gero, koltxoi txiki bat eskuratu ahal izango duzu ezustekorik gertatuz gero.
Aukera horrekin, hileko kuota murriztu arren, interesak ordaintzen jarraituko duzu hipotekaren jatorrizko epe osoan; beraz, interesen aurrezkia txikiagoa izango da.
Epea laburtzea
Epea amortizatzearen alde egiten baduzu, hau da, hipoteka ordaindu behar duzun urteak murriztearen alde egiten baduzu, interes gutxiago ordainduko dituzu, kuota kopuru jakin bat ordaintzeari utziko baitiozu. Bitartean, hileko kuota handiagoa izango da, eta, beraz, likidezia gutxiago izango duzu epe laburrean. Horrek ezustea ekar dezake zure diru-sarrerak murrizten badira edo ezustekoren bat sortzen bada.
Zein da aukerarik onena?
Egia esan, ezin da orokortu eta esan aukera bat bestea baino hobea dela. Bezeroarentzat egokiena bere finantza-egoerarekin eta lehentasunekin bat datorrena izango da.
Kuota murriztea gomendatzen da edozein arrazoirengatik hileko gastuak murriztu behar badituzu, adibidez, diru-sarrera aldakorrak, hurbileko erretiroa edo hilero diru gehiago izan nahi baduzu, edo hileko likidezia eta epe motzeko finantza-malgutasun handiagoa gehiago baloratzen baduzu.
Aldiz, zure helburua interes gutxiago ordaintzea bada, finantza-egonkortasun nahikoa baduzu eta hipoteka ahalik eta azkarren ordaintzen amaitu nahi baduzu, epea amortizatzea izango da zure aukerarik onena.