Lan eta Gizarte Ekonomia Ministerioaren behin-behineko datuen arabera, urteko lehen bederatzi hilabeteetan 573 langile hil ziren lan-istripuz, 2023ko aldi berean baino 49 gehiago.
Istripu hilgarri gehienak garuneko infartuen eta isurien, harrapatzeen eta anputazioen, langilearen erorikoaren ondoriozko kolpeen eta zirkulazio-istripuen ondorioz gertatzen dira.
Ministerioaren behin-behineko datuen arabera, lanaldiko istripu hilgarriak % 8,1 igo ziren urteko lehen bederatzi hilabeteetan, 466 hildako erregistratu baitziren, 2023ko aldi berean baino 35 gehiago, eta heriotza eragin zuten in itinere istripuak, berriz, % 15,1 igo ziren, 107 hildako guztira, 2023ko urtarriletik irailera bitartean baino 14 gehiago.
Lanaldian gertatutako istripu hilgarrien artean, zerbitzuen sektorean izan ziren hildako gehien, 239, % 17,2ko hazkundearekin, 2023ko urtarriletik irailera bitarteko aldiaren aldean.
Iazko lehenengo bederatzi hilabeteen aldean, eraikuntzaren sektorean 104 langile hil ziren, 2023an baino 12 gehiago (+ % 13), eta industrian 79 langile hil ziren, aurreko urteko aldi berean baino bat gehiago (+ % 1,3).
Aldiz, istripu hilgarriak jaitsi egin ziren nekazaritzan, 44 hildakorekin, 2023ko irailera arte baino 13 gutxiago (- % 22,8).
In itinere istripu larriak % 14 igo dira
Laneko bajadun istripuak % 0,2 gutxitu ziren irailera arte 2023ko aldi beraren aldean, 467.318 ezbeharretara arte guztira. Horietatik 403.211 lantokian gertatu ziren (-%0,6) eta 64.107 ‘in itinere’ izandako istripuak (etxetik lanerako bidean edo alderantziz gertatzen direnak), urte arteko % 2,8ko aurrerapenarekin.
Lan-estatistikaren arabera, lanaldiko istripu larriak 2.835 izan ziren irailera arte, % 2 gehiago. In itinere istripu larriak, berriz, % 14 igo ziren, 790eraino.
Lanaldiko istripu arinak % 0,6 jaitsi ziren urteko lehen bederatzi hilabeteetan, 399.910 guztira; ‘in itinere’ istripu arinak % 2,7 gehitu ziren, 63.210.
46 autonomo hil dira lan-istripuetan irailera arte
Lan Ministerioaren estatistikaren arabera, irailera arte lan-istripu batean hil ziren 573 langileetatik 527 soldatapekoak ziren, 2023an baino 55 gehiago (+ % 11,7), eta 46 langile autonomoak ziren, urtebete lehenago baino sei gutxiago (- % 11,5).
Lan-istripuan bizia galdu zuten autonomo guztietatik, 42 beren lantokian hil ziren, urtebete lehenago baino 9 gutxiago, eta lau in itinere istripu batean hil ziren, aurreko urtean baino hiru gehiago.
Guztira, norbere konturako langileek baja eragin zuten 24.529 lan-istripu izan zituzten irailera arte, 2023ko aldi berean baino % 4,9 gutxiago. In itinere istripuak % 4,1 jaitsi ziren eta lanaldiko ezbeharrak % 5.
Era berean, Ministerioaren behin-behineko datuen arabera, urteko lehen bederatzi hilabeteetan lan-bajarik gabeko 413.534 istripu jakinarazi ziren, 2023ko aldi berean baino % 2,4 gutxiago.
CCOO eta UGT sindikatuek premiazko neurriak eta talka plana eskatu dituzte
Bestalde, Comisiones Obreras (CCOO) eta Unión General de Trabajadores (UGT) sindikatuek premiazko neurriak eskatu dizkiete lan-administrazioei, irailera arte lan-ezbeharren kopuruak izandako gorakadaren bilakaera “oso kezkagarria” dela eta, eta lan-ezbeharren aurkako txoke-plan bat negoziatzeko, gaur egun irekita dagoen lan-arriskuen prebentziorako elkarrizketa sozialeko mahaian.
CCOOren iritziz, zifra horiek “enpresetan arriskuen prebentzio eraginkorraren falta” adierazten dute. Mariano Sanz Lubeiro CCOOko Lan Osasuneko eta Ingurumen Iraunkortasuneko idazkariak azpimarratu duenez, “altuerako erorikoak, harrapatzeak eta mugitzen ari diren objektuek eragindako kolpeak oinarrizko prebentzio batekin saihesten dira, baina prebentzioa gehiegi esternalizatzeagatik nekez gauzatu daiteke”.
Bi sindikatuek eskatu dute “ez normalizatzea” % 10 inguruko istripu hilgarriak, irailean erregistratutakoak bezala, eta gogorarazi dute arrisku klasikoei gehitu behar zaizkiela digitalizazioaren ondorioz sortzen ari diren klima-aldaketaren emaitzak.
Egoera horren aurrean, CCOO sindikatuak eskatu die lan-agintariei, bai Lan Ministerioari, bai autonomiari, beharrezkoak diren arau-aldaketak egitea, prebentzio-legeria egungo errealitatera egokitzeko, lan-baldintzak kontrolatzeaz arduratzen diren erakundeei baliabide gehiago emateko eta laneko segurtasunaren eta osasunaren arloan politika publiko aktiboak bultzatzeko.
Gainera, DANA igaro ondoren gertatutakoaren argitan, UGTk nahi du negoziazio-mahaian indarrean dagoen legeria indartzea, enpresen prebentzio-arloko betebeharrak eta langileen eskubideak garatzeko fenomeno meteorologiko kaltegarrietan, besteak beste.