Imanol Lasa Zeberio Zientzia Politikoetan eta Soziologian lizentziatua da Deustuko Unibertsitatean. Ekonomia irakaslea izan zen hamar urtez, eta, ondoren, zinegotzi eta bozeramaile Zarautzen, bere jaioterrian. Udaletik Gipuzkoako Foru Aldundira abiatu zen, eta erakunde horretan hainbat kargu izan ditu. Lasa baikorra da Gipuzkoaren etorkizunaren inguruan, baina, hala ere, adi egon behar dugu krisi honetatik atera ahal izateko

Zein da Gipuzkoako ETEen eta autonomoen egungo egoera?

Enpresak berriro martxan daudela ikusten dugu, eta hori, berez, datu positiboa da. Erresistentziatik susperraldi fasera igaro gara, baina oraindik atzeraldian gaude. Gipuzkoako enpresak ahaleginak batzen ari dira, elkarlanean eta oso lanpetuta, lanpostu bat bera ere galdu gabe. Krisi honetan, lehiakor izaten jarraitzeko aukera berriak ere ikusten ditugu. Horregatik, ekonomia suspertzeko eta sustatzeko garaian gaude orain.

Apirilean, pandemia deklaratu eta hilabetera, Aldundiak Gipuzkoako Ekonomia Berreskuratzeko Plana aktibatu zuen, 28 milioi eurokoa. Denbora horretan, dirulaguntzen %95 aktibatu dira. Zer balantze egiten duzu plan horretaz?

Abian jarri genuenean, ikuspegi argia genuen: kalitatezko enpleguari eutsi nahi genion, Gipuzkoak enpresa-proiektu lehiakorrak izaten jarrai zezan eta gizarte-desberdintasuneko tasa txikiena zuen lurraldea izan zedin saiatuz. Lan egiteko gure fokuak argiak dira: giza enpresak, ekintzaileak, aurreratuak eta irekiak, eta pertsona arduratsuak. Paradigma hori kontuan hartuta, 28 milioiko plan bat proposatu genuen. Jarduera-ardatzen artean, enplegua puntu nagusi gisa finkatzea bilatzen genuen, enpresa txiki eta ertainei laguntzea garapen-agentziekin eta mankomunitateekin partekatutako lan batean, enpresa-proiektuak defendatzea ekintzailetzaren, barne-ekintzailetzaren eta I+G+B arloaren alde eginez, hori funtsezkoa baita krisi honetatik ateratzeko.

Aldundiak aurreikusten al du plan hori zabaltzea, beharrezkoa bada?

Bai. Lehen plana, %95ean gauzatua, hura txikitzeko izan zen, eta sektore guztiak berdin tratatzen zituen. Hori aldatu egin da, ikusi baitugu, adibidez, berriztagarrien egoera eta automobilgintzarena ez direla berdinak. Orain, zirujau bat joan behar da, eta sektore bakoitzaren benetako egoera zein den ikusi, eta neurri batzuk egokitu behar dira, bakoitzaren beharretara hobeto egokitzen direnak. Horretarako, eskema bat dugu, lan egiteko modu bat, eta gai batzuk nabarmen aldatuko dira. Adibidez, krisiaren aurretik genituen nazioartekotze-politikak erabat aldatuko dira, ekintzailetza, talentua edo digitalizazioa bera bideratzeko modua bezalaxe. Orain plan berri bat martxan jartzeaz ari gara, ekonomia suspertzeko eta sustatzeko xedea duena.

Beraz, Aldundiak erresistentziatik berrabiatzera igarotzea espero du?

Bai, anbizioarekin eta erantzunkidetasunarekin. Nerbio berri batekin irten behar dugu, energia berrituarekin. Eta horrek ez du esan nahi digitalizazioaren, prozesuen eraginkortasunaren, produktuen eta zerbitzuen dibertsifikazioaren, etorkizuneko sektoreen eta kalitatezko enpleguaren aldeko apustua egiten jarraitu behar ez denik. Gainera, belaunaldien arteko erreleboak ere kezkatzen nau, kontuan hartuta Gipuzkoako enpresen %85 familia- tradiziokoak direla. Modu partekatuan lan egin behar dugu, eta, horregatik, erantzunkidetasuna eskatu nahi dut, gutako bakoitzak eta enpresa-munduko bakoitzak kontuan har dezan lurraldean errotuta dagoen enpresa-proiektuak pertsonentzat duen garrantzia.

Zein izan behar da Gipuzkoako enpresen planteamendua haien nazioartekotzeari dagokionez?

Nazioartekotzea funtsezko palanka da egungo jarduera eta enplegua sendotzeko eta kalitatezko negozio- eta enplegu- aukera berriak sortzeko. Funtsezkoa da gure enpresetan teknologia eta balio erantsia txertatzea eta Gipuzkoako ekonomiaren nazioarteko izaera indartzea.

Berrikuntzaren, digitalizazioaren, prozesuen eraginkortasunaren, kalitatezko enpleguaren aldeko apustua egiten du. Parametro giltzarriak al dira krisitik ateratzeko?

Zalantzarik gabe. Eta digitalizazioari dagokionez, agian ahalegin handiagoa egin genuen ekoizpen-prozesuetan, eta are gutxiago merkataritza-prozesuetan, orain funtsezkoak direnak. Pandemiak bizkortu egingo ditu Gipuzkoa ondo kokatuta zegoen prozesuetako batzuk, baina ezin gara segundo erdi batez ere egon beste batzuek egingo dutenaren zain. Bestalde, pertsonen gaia funtsezkoa da. Lider sendoak behar ditugu, bereziak, gipuzkoar erara, krisi honetatik ateratzeko. Ondo egindako lanaren, ahaleginaren eta merezimenduaren balioak berreskuratu behar ditugu. Gure making Gipuzkoak beste krisi batzuetatik salbatu gaitu, eta indartuta atera gara kasu gehienetan.

Egin dituzun beste adierazpen batzuetan, adimen artifizialari buruzko proiektuak garatzen laguntzeko apustu garbia egin duzu…

Gipuzkoa, bere tamainaren barruan, ondo kokatuta dago adimen artifizialaren arloan, gauza oso interesgarriak egiten ari diren enpresak baititugu. Punta-puntako ikerketa-zentroak ere baditugu, bai eta ekintzailetzari laguntzeko ekosistema zabal bat ere, oso egoera onean jartzen gaituena. Beharrezkoak diren osagaiak ditugu garapen-aukera berriak sortzeko, eta, horregatik, Aldundiak adimen artifizialarekin lotutako enpresa-proiektuak abian jartzea bultzatzeko estrategia bat abiaraziko du, horretarako, gure laguntza-ildoak egokituz.

Noizko espero duzu ekonomiaren susperraldia?

Guretzat, Europaren eta, bereziki, Alemaniaren martxa oso garrantzitsua da, han gertatzen denaren trakzio-herrialdea garelako. Txina suspertu egin da eta ekonomia suspertu du, eta, nahiz eta Alemaniaren BPGd-a jaitsi urte amaieran, hurrengo urtean hazkunde garrantzitsuen aldeko apustua egin du. Albiste onak dira. Gogor lan egiten badugu eta prest bagaude, litekeena da hurrengo urtearen hasieran hazkundea behatzen hastea.