Confebasken kalkuluen arabera, EAEko ekonomia % 1,8 haziko da datorren urtean, 2024rako aurreikusitako ehuneko bera. Hala ere, aurreikuspena “ziurgabetasun handiaren” mende dago, mundu mailako ekonomia baldintzatzen duten “arrisku ugarien” ondorioz, batez ere Europako industriaren egoera anemikoaren ondorioz. Enpleguari dagokionez, EAEko patronalak “moderazio” egoera ikusten du lanpostu baten sorreran, nahiz eta langabezia-tasa % 6,5era jaistea pentsatzen duen, 12.000 afiliatu berrirekin. Zailtasunak eta erronkak berdinak izango dira: talentu kualifikatua lortzea, lan-kostuak handitzea, absentismoa eta errentagarritasun-marjina estuak.
Patronaleko arduradunek Bilbon egindako agerraldiak 2024ko balantzea eta datorren urterako kalkuluak ezagutzera emateko utzi dituen zertzeladetako batzuk dira. Tamara Yagüe Confebaskeko presidenteak azpimarratu zuenez, “2024a 2023koa baino hazkunde txikiagoarekin itxi da Euskadin, urtearen amaieran dinamismo txikiagoarekin, industriak eta kanpo-sektoreak gero eta zailtasun handiagoak dituztelako”.
Hala ere, Confebaskek uste du % 1,8ko kalkulua egingo dela aurten, duela urtebete aurreikusitakoa baino bi hamarren handiagoa. Horretarako arrazoiek zerikusia dute “kontsumo publikoaren eta pribatuaren, eta eraikuntzaren eta zerbitzu publikoen portaera hobearekin”; aitzitik, “inbertsioa eta industria duela urtebete uste baino zertxobait gutxiago hazi dira”.
Arlo horretan, Pablo Martín patronaleko Ekonomia arduradunak euskal industriaren “erresilientzia” nabarmendu zuen, Frantzian eta, bereziki, Alemanian, Europako bi lokomotora handien sektorearen motelaldiak markatutako testuinguru batean. “Industriaren egoerak kezkatzen gaitu”, laburbildu zuen Martinek. Energia pilatzeak euskal enpresentzat duen kostu handia azpimarratu zuen (“beste herrialde batzuetan baino askoz garestiagoa”), eta, hala ere, EAEko ehunak egindako inbertsioak Estatuko gainerako enpresek egindakoak baino handiagoak direla. “Euskal industriak inguruko herrialdeetakoak baino hobeto eusten dio”, adierazi zuen Yagüek.
“Impasse egoera hori gorabehera, euskal ekonomiak enplegua sortzen jarraitu du, okupazio-errekor berriarekin. Confebasketik duela urtebete baino 11.000 afiliatu gehiago aurreikusten ditugu aurten, 1.000 langabe gutxiago Lanbiden eta % 7ko langabezia-tasa”, azpimarratu zuen patronaleko presidenteak. Confebasken txostenak jasotzen duenez, euskal ekonomiak enplegua sortzen jarraitzen duen arren, “okupazio-errekorrekin” eta langabeziak behera egiten jarraitzen duen arren, beherakada hori “gero eta erritmo txikiagoan” gertatzen da.
Datorren urterako, Martinek adierazi zuen ziurgabetasunen ondorioz (Europako motelaldiaz gain, Trumpek agindutako proteina-neurriek) euskal ekonomiaren hazkundea “oso moderatua” izango dela, % 1,8koa, nahiz eta patronalak % 1,3 eta % 2,5 arteko tartea ezartzen duen “arrisku ugarien” ondorioz. “Urte hasieran hazkunde txikia eta hobekuntza txikia aurreikusten da urtean zehar, betiere Europako ekonomia suspertzen joaten bada”, adierazi zuen. Industriak hazkunde ahulena izango du, eta Eraikuntza izango da sektorerik dinamikoena, eta esportazioek ekarpen negatiboa izaten jarraituko dute, Europako ekonomiaren “tonu baxua” dela eta.
Datorren urteari begira, Eduardo Aréchaga Confebaskeko zuzendari nagusiak azpimarratu zuen bazkideei egindako inkestek agerian uzten dutela arazoek bere horretan jarraituko dutela. Langile kualifikatuak aurkitzeko zailtasuna, lan-kostuen hazkundea, salmenten errentagarritasunaren jaitsiera eta, gainera (gehien hazten diren faktore gisa) absentismoa eta enpresa-fiskalitatea.
Azken puntu horri dagokionez, Confebaskeko presidenteak foru-aldundiek planteatzen duten zerga-berrikuspena aipatu zuen, eta adierazi zuen, alde batetik, “positibotzat” jotzen dutela fiskalitatea “arintzea kolektibo” kalteberago “jakin batzuei, hala nola errenta baxuei edo gazteei, eta, era berean, baloratu zuen” enpresa- eta industria-deskarbonizazioa babestea”. Hala ere, zerga-berrikuspen hori “Kontzertu Ekonomikoa hazkunde ekonomikoaren, aberastasunaren sorkuntzaren eta lehiakortasunaren alde benetan erabiltzeko galera-aukera” dela uste du.
“Ez da aurreikusten enpresa-lehiakortasun hori indartuko duen neurririk, ezta lurraldea bizitzeko, lan egiteko, inbertitzeko eta ekiteko zerga-erakargarritasuna sortuko duenik ere, guk proposatzen genuen bezala”, adierazi zuen.
Agerraldian, Tamara Yagüek adibide batzuk jarri zituen, eta, zehazki, Sozietateen gaineko Zergaren gutxieneko tributazioa egungo % 17tik % 15era ez murriztea kritikatu zuen, “Estatuko gainerako erkidegoekin eta Europako herrialdeetakoekin parekatzeko”.
Era berean, adierazi zuen ez dela galeren kenkaria nabarmentzen. Gai horretan, Confebaskek egungo muga kentzea proposatu zuen, erregistratutako galerak kentzeko, zergaren zerga-oinarriaren % 50ean.
Bestalde, uste du zerga berrikuspenak “langileen erosteko ahalmena zigortzen” duela, PFEZa ez delako deflaktatzen. Gogorarazi zuen enpresei soldatak igotzea eskatzen zaiela, langileek erosteko ahalmena gal ez dezaten, eta, “ados” daudela adierazi ondoren, “esfortzua” dela, eta ez dakiela “behar bezala baloratzen duten”.
“2023an eta 2024an hitzarmenetako soldata-igoera % 7,6ra igo da, KPIa izan den % 5,8aren gainetik (1,8 puntu igoera), eta 2023 eta 2024rako PFEZaren deflaktazioa 2,5 izan da. KPIa baino 3,3 puntu baxuagoaz ari gara “, zehaztu zuen.
Beraz, enpresek langileen erosteko ahalmena bermatzeko egiten duten “ahalegin hori guztia” Ogasuna “eramaten ari dela ziurtatu zuen,” langileok KPIarekiko % 3,3ko aldea ordaindu behar dugulako, hitzarmenen igoera alde batera utzita “. “Hori ez da erakartzeko”, gehitu zuen.
Agerraldian, Confebaskek azpimarratu zuen industriaren hazkundea eta lehiakortasuna bermatzeko lankidetza publiko-pribatua, egonkortasun politikoa eta politika “handinahiak” abian jartzea “erabakigarriak” direla.
Horren harira, eta Eusko Jaurlaritza azken hilabeteetan politika handinahi horiek garatzen ari ote den zalantzan jarrita, euskal patronalaren presidenteak adierazi zuen “sei hilabete hauetan zehar Gobernu berriak transmititzen dituen musika eta mezuak”, hasiera batean, gustatu egiten zaizkiela, baina “letra ezagutu arte itxaron” behar dutela.
“Bat gatoz industriaren aldeko apustuarekin, bat gatoz enpresen errotzea eta inbertsioa indartzearekin, herrialdeak talentuaren arloan duen estrategiarekin, Kontzertu Ekonomikoa erabiltzearekin, baina egia da, halaber, orain arte ikusi dugun letra bakarra berrikuspen fiskala dela, eta ez musikarekin batera doana”, adierazi zuen.