Euskadiko aseguru-etxe mediko pribatu zaharrena da. 1934an sortu zuten ehun bat medikuk, eta Bilbon ezarri zuten egoitza. 350.000 euskal herritar inguru dira aseguru-etxearen bezeroak, eta historian zehar hainbat pasadizo bizi behar izan ditu, hala nola 1936ko Gerra Zibila edo osasun unibertsaleko zerbitzu publikoa sortzea. Oraingoan, ordea, bere ibilbideko erronkarik handiena izango denari egin beharko dio aurre: aseguru-etxea osatzen duten bazkideen zati batek 2009tik La Caixaren jabegotza den Adeslas aseguru-etxeari saldu nahi dizkio bere partaidetzak. Baina IMQko akziodun asko bankuari IMQren kontrol osoak eman diezaiokeen operazioaren aurka daude; izan ere, bankuak etekin ekonomikoak soilik lortu nahi ditu, eta zerbitzuaren kalitatea eta laginleen egoera larriki kaltetuko lituzke
IMQko zuzendaritzak bazkide estrategiko bat bilatzen hasteko baimena eskatuko die akziodunei urriaren 23an ospatuko duen batzarrean, konpainian belaunaldi aldaketa “bermatzeko”. Kontseiluak eskatutako txosten baten arabera, ezinbestekoa da kanpoko akziodun horren babesa izatea, bazkide mediko berrien sarrera osatuko lukeena.
Proposamena hilaren 23an ospatuko den batzarrean berretsi beharko da, eta Igualatorioko zuzendaritzak lerro gorriak ezarriko dituela ziurtatu du: Euskadiko nortasunari, sustraitzeari eta egoitza sozialari eustea, bai eta egungo asistentzia-mailari eta enpleguari eusteko konpromisoa ere.
“Ez dago operaziorik martxan Adeslasekin, eta helburua ez da IMQren salmenta globala”, esan du Beatriz Astigarraga konpainiako administrazio kontseiluko presidenteak. Gainera, Astigarragak argi utzi nahi izan du 23ko batzarrean eskatuko dutena bide hori aztertzeko baimena dela, eta, bazkide estrategiko bati sartzen uzten bazaio, “Ahalik eta parte-hartze txikienarekin” sartuko dela, medikuen elkarteak IMQren kontrolari eustea baita helburua.
Batzarrak, beraz, bide bat markatuko du, baina helmuga datozen hilabeteetan lortuko da. Bi jarrera polarizatuei aurre egiteko zain, presidenteak uste du partida asko dagoela jokatzeko, eta emaitza onartzeko orduan ahalik eta adostasun handiena eta leialtasuna egotea espero du. Eztabaida Igualatorioko Akziodunen Plataformak (API) akzioen salmenta liberalizatzeko eta partaidetzen balio egokia finkatzeko egindako eskaeraren ondorioz sortu da, akziodunengandik irtetea errazteko. Ondoren, beste mediku talde bat Igualatorioko Ereduaren Defentsarako Elkartean (Ademi) elkartu zen, prozesu hori ordenatua izan zedin, akziodun mediko berrien sarrera lehenetsiz eta Igualatoriok berak autokartera erostea bultzatuz. Azken batean, kontrola etxean gera dadin bermatzea, eta Adeslasek (IMQ Aseguruen % 45 ditu jada) enpresa osoan pisu handiagoa irabaz dezan eta etorkizunean erabakiak har ditzan saihestea.
Kontseiluak PKF Attest aholkularitzari eskatutako txostenak onartzen du autokartera esploratu daitekeela, baina zehazten du konpainiaren bideragarritasuna arriskuan egongo dela akzioak erostera baliabide propio gehiegi bideratzen badira.
Testuinguru horretan, bazkide estrategiko bat sartzea gomendatzen du, akzioak eskualdatzearen pisuaren zati bati eusteko. Mediku bakoitzak dituen 1.000 akzioko paketeen arrazoizko balio berri bat zehaztuko da batzarrean; une honetan 99.000 eurokoa da eta bikoiztu egin daiteke.
Kontseiluak kanpoko bazkide baten sarrera esploratzeko baimena lortzen badu, hori izango da erreferentziako prezioa. Konpainia uzten dutenei euren partaidetza erosi nahi dieten medikuentzat ere izango da. Belaunaldi-errelebo hori errazteko, kontseiluak ekintza-paketeak zatitzeko aukera planteatuko du, edo, Igualatorioan lan egiten duten baina bazkide ez diren medikuen kasuan, urte anitzeko formula bat ezartzea, non medikuek soldataren zati bat eragiketa finantzatzeko erabil dezaketen.
Astigarragak azpimarratu du 23ko batzarrak jokalekua zehaztu behar duela nahi duten akziodunek konpainia utzi ahal izateko, geratzen direnek egitura bideragarrian egingo dutela bermatuz, eta ez dagoela inolako erabakirik hartuta. Adeslas ondo kokatuta dagoela eta bazkide estrategiko izateko prest dagoela aztertu duten arren, akziodunak izango dira batzarrean norabidea ezarriko dutenak.
Zuzendaritza, zentzu horretan, kanpoko konpainia bat kapitalean sartzean dauden erresistentziak gainditzen saiatuko da. “Helburu nagusia aseguratuari merezi duen zerbitzua ematea da, agindu dioguna, ahalik eta medikuntzarik onena izan dezan, eta konpainian baliabideak behar ditugu hori bete ahal izateko. Eta erreleboari baliabide propio gehiegi ematen badizkiogu, posible da hori ezin bermatzea”, azpimarratu du.
Kontseiluaren arabera, “Bazkide potentzial batek lehentasunezko helburutzat hartu beharko du 86 urteetan aseguratuen eta, oro har, Euskadiko osasunaren zerbitzura egon den ereduari eustea”.
ELA sindikatua, kontra
ELA sindikatuak IMQ taldeko enpresetan dituen ordezkariek elkarretaratzea deitu dituzte urriaren 19rako Zorruzaurre Klinikaren aurrean, eta 23rako Euskalduna Jauregiaren aurrean, Akziodunen Batzordearen egoitzan, honako hau salatzeko: sinadura saltzeko ahaleginek ez dutela bermatzen taldeak zuzenean edo zeharka dituen ia 6.000 lanpostuei eustea, ezta konpainiaren errotzea ere; hori dela eta, akziodunei botoa emateko eskatu diete.
Erabakien zentroa
Sindikatuak Bilbon duen egoitzan egindako agerraldi batean, ELAko ordezkariek kritikatu zuten “taldea murgilduta dagoen barne krisi larria” akziodun gehienen inolako kontrolik gabe gertatzen ari dela, “etekinik handienen testuinguruan”. Zentzu horretan, Oihana Lasagabasterrek eta Mario Pugak gogorarazi dutenez, “gertaerak etengabe suertatzen ari dira, eta administrazio-kontseiluetako kargu-uzteak eta dimisioak gai-zerrendaren araberakoak dira, guztiak ere ibilbide-orri batekin jarraitzera bideratuak, non konpainiaren salmenta den lehentasuna”.
Langileen bozeramaileen ustez, “kontseilua egiten ari den eta urriaren 23ko Akziodunen Batzarrean onartzen saiatuko diren negoziazio horien helburua konpainia saltzea da, etorkizunean EAEn akziodun izan daitezkeen mediku berririk egongo ez delako aitzakiarekin”. Testuinguru horretan, ELAren ikuspuntutik, eragiketa honekin “ez da bermatzen konpainiaren kontrola, ez enplegua, ezta talde medikoak zuzenean eta zeharka lana ematen dien ia 6.000 pertsonen lan-baldintzak ere”.
Puntu horretan, salatu zuten Akziodunen Batzarreko gai-zerrendako 26 puntuetatik (ostirala, hilak 23) “bakar batek ere ez duela aipatzen langileen enpleguari eta lan-baldintzei buruz”, eta hori “oso kezkagarria da ELArentzat, batzar horretan aztertu beharreko gaien garrantzia kontuan hartuta”. IMQ Taldeak dituen 1.046 akziodun medikoak batzarrera deituta daude. ELAk % 63ko ordezkaritza du IMQ taldeko eta bere sozietateetako enpresa-batzordeetan, eta, mobilizazio horiekin, salatu nahi du “negoziazioak ordezkari sindikalei jakinarazi gabe” egiten ari direla, “Ez baitago gardentasunik eta taldeko plantilletan dagoen ezinegona eta kezka ezkutua eta nabarmena baita”. ELAk, eta “IMQ taldeko langile guztien izenean, hilaren 23an botoa eman dezaketen akziodun guzitei” eskatu die hartzen dituzten erabakiek Bizkaian errotzea eta erabakiak hartzeko zentroa bermatzea, eta enplegu guztiak eta langileen lan-baldintzak mantentzea, “IMQn lan egiten dugunon etorkizuna haien erantzunkizuna baita”.
ELA sindikatuak Igualquemisa, IMQ Seguros, Aseguruen Agentzia, Virgen Blanca eta Zorrotzaurreko klinikak, CVSS RAdiología eta IMQ Analíticas, Amsa eta Igurco sindikatuetako ordezkariek deitu dituzte elkarretarazeak. ELAko ordezkariek gogorarazi dutenez, IMQ “85 urte baino gehiagoko enpresa-proiektua da, eta, gaur egun, emaitza historikoak eta baliabide nabarmenak dituen eredu bat, guztiontzako etorkizuna izatea ahalbidetzen duena”; beraz, helburu hori lortzeko, “egokitzat jotzen dituzten ekintzak sustatuko dituzte, inolako mobilizaziorik baztertu gabe”.
Adostasunik gabe
IMQko Medikuen Sozietateko Presidentetzak ziurtatu duenez, “ez dago inolako akordiorik” SCA-Adeslasekin eta beste edozein erakunderekin IMQ taldea edo bere edozein sozietate saltzeko; beraz, Akziodunen Batzar Nagusian Kontseiluak ez du baimenik eskatuko beste edozein eragiketa korporatibo saltzeko edo exekutatzeko.
Osasun talde pribatu horrek ohar batean azaldu duenez, ostiraleko bileran, “Kontseiluak Akziodunen Batzar Orokorrari baimena eskatu besterik ez du egingo, eta prozesu horren helburua izango da akziodun askok beren akzioak enpresaren balioaren araberako prezioan saltzeko adierazi duten interesa konpontzea, orain edo etorkizunean”.
BEATRIZ ASTIGARRAGA, IMQko presidentea
“Bazkide berriak behar ditugu”
IMQren eredua ez al da bideragarria?
Konponbideak hainbat premisa izan behar ditu: funtsezkoa da markari eustea, balioei eustea, irten nahi dutenak asebetetzea, baina baldintzekin. Familia-medikuaren mantenua bermatzea, beste konpainia batzuek ez duten figura oso garrantzitsua baita. Gero, koadro medikoa eta enplegua mantentzea. Enpresa oso ondo dago, arazoa jabetzarena da, belaunaldi-erreleboarena.
Sektore bat beldur da gizartea irekitzeak eredua goitik behera aldatuko ote duen.
Akziodunek baimena ematen badigute, hortik aurrera egingo dugu, baina ahalik eta ehunekorik txikienarekin egiten saiatuko gara; akordio horrek aukera eman behar die bazkideei akziodun izaten jarraitzeko. Ez goaz salmenta global batera.
Akziodun horren gehieneko sarrera-ehuneko bat zehaztuta al dago kontrola har ez dezan?
Gure helburua kontrola mantentzen jarraitzea da, baina bai, akziodunen artean arazo bat dago eta ez da onartzen, urte gutxiren buruan arazo askoz handiagoa egon daiteke. Helburua sarrera ahalik eta txikiena izatea da. Dena den, Adeslas bazkide minoritarioa da IMQ Seguros erakundean 2004tik.
TXANTON MARTINEZ ASTORKIZA, Ademi
“Kalitatea galduko da”
ADEMI elkartearen bozeramaileetako bat da, eta IMQ medikuen kontroletik ihes egitea saihestu nahi du.
IMQrentzako presidentziatik proposatzen duten eredu aldaketa geldiezina al da?
Ez da geldiezina, ezta gutxiagorik ere. Adostasunezko jarrera bilatu behar da, denontzat ona. Partida asko dago egiteko, eta ezin dugu amore eman eta beste enpresa batzuei egiten utzi. Medikuek, akziodun eta zerbitzu-hornitzaile garen aldetik, asko dugu esateko, dena ez esatearren. Eta batzarra puntu eta jarraipen bat izango da honetan guztian.
IMQren etorkizuna dago jokoan…
Arazoa da negozio-eredu zehatza duen multinazional bati saltzea planteatzen denean, kontrola bereganatzea lortzen badu, gurea ez den beste eredu hori aplikatuko duela. Eta ondorio batzuk ekarriko ditu, hala nola medikua soldatapeko langile bihurtzen dela eta lan-baldintza kaskarragoak dituela. Erabakigunea Madrilera eramango dute. Estatuan dituzten sinergiak direla eta, konpainia utziko duten langileak eta zuzendariak egongo dira. Hori oso argi izan behar da, Adeslasi edo kanpotarrari saltzen bazaio, kalitatea galduko dugu lan egiteko orduan.