UAGNk, zuzendaritza osoko kideekin batera, aurtengo sindikatuen proposamena aurkeztu du 29 orrialdeko dokumentu batean. Felix Bariain erakundeko presidenteak Nekazaritzako Elikagaien Sektoreko Plan Estrategiko bat egiteko beharra planteatu du 2025-2028 aldirako, Nafarroako Markarekin lerrokatuta. Bariainek adierazi duenez, duela 19 urtetik ez da horrelako planik egin.
UAGNko presidenteak agerraldia egin du Gonzalo Palacios presidenteordearekin batera, eta bien artean azaldu dituzte proposamenak, eta Nafarroako Gobernua, alderdi politikoak, sektoreko beste erakunde batzuk, kooperatibak eta unibertsitateak batzeko gonbitea egin dute, elkarrekin lan eginez “Erkidegoko nekazaritzaren, abeltzaintzaren eta nekazaritzako elikagaien industriaren etorkizuna ziurta dezaten, hirugarren herrialdeen mende egon gabe eta inbertsio-funtsak iristea saihestu gabe”.
Komunikazioa eta hezkuntza
Nafarroa, UAGNk nahi duen marka izeneko txostenak komunikazio- eta hezkuntza-plan baten alde egiten du, “nekazaritzaren eta abeltzaintzaren ikusgarritasuna areagotzeko, herritarrei ematen dien balioa erakusteko eta gizartearen ezagutza eta sentsibilitatea bultzatzeko, bere irudia hobetzeko helburuarekin”, zehazten du dokumentuak.
UAGNk, Nekazaritza Kontseiluaren bitartez, Landa Garapen eta Ingurumen Sailarekin lan egiteaz gain, Hezkuntza Sailarekin ere lan egitea proposatzen du, Lehen eta Bigarren Hezkuntzako etapetan plan bat diseinatzeko, landa-inguruneari, nekazaritzari, elikadura jasangarriari eta kate agroaliementario osoari buruzko unitate didaktikoak sortuz, eta Osasun Sailarekin tokiko produktuekin elikadura ona izateak duen garrantziaz kontzientziatzeko.
Profesionalentzako NPB bat
UAGNko presidenteak Nekazaritza Politika Bateratua (NPB) defendatu du landa eremuko profesionalentzat, “eta ez ingurumen faktorearentzat edo ustiategi txiki ez-profesionalentzat”. Hurrengo erreforma, 2028-2034 artekoa, 2025ean hasiko da zehazten. Nafarroatik, UAGN, UCAN, EHNE eta Foru Gobernua beti joan dira proposamen komun batekin.
Sindikatuak Nafarroako berezitasunetara egokitu daitekeen Nekazaritza Politika Bateratua proposatu du, azken batean, nekazari eta abeltzainentzat “hurbila eta erraza”. Halaber, Europak urte hauetan lehen sektoreak egindako ingurumen-ahalegina aitortzea eskatzen du. “Nekazaritza enpresen errentagarritasunarekin bateragarriak diren ekoizpen integratua, ekoizpen ekologikoa, izurriteen kontrol biologikoa edo hazien hobekuntza sustatu ditugu”, azaldu du.
Eta Bruselak “Erkidegoaren lehentasunaren printzipioaren konpromisoa” aplikatzea errepikatu du, hau da, “tokiko produktuen lehentasuna”, malgutzeko eta sinplifikatzeko neurriez gain.
Neurri fiskalak ez dira nahikoak
UAGNk iaz zerga-beherapena adostu zuen Foru Ogasunarekin, baina dokumentuan azpimarratu du Mahai Fiskalean neurri berriak negoziatzen jarraitzeko aukera dagoela, eta organo horri “eustea komeni dela”, eskatu du.
Gogora ekarri du Nafarroa eta EAE direla modulu sistemarik ez duten erkidego bakarrak, haien berreskurapena aipatu gabe; onartu du Arastirekin hitzartutako azken neurriek abantailak eskaintzen dizkietela profesional horiei; eta uste du landa eremuan bizi diren pertsonek ingurumena mantentzen dutela eta hori zergetatik salbuesteko arrazoi bat dela.
Abeltzaintza, gakoa
UAGNko lehendakariorde Gonzalo Palaciosek abeltzainak “errespetatu eta babestu” egin behar direla aldarrikatu du, “etengabe egiten diren doako erasoen aurrean”. “Legeak sektorearekin adostuta egin behar dira, eta ez ingurumen-taldeen usteetan edo presioetan oinarrituta, horrek gure bideragarritasuna kaltetzea eta gure lanean eguneroko lanak zailtzea baitakar”, adierazi du.
Bere ustez, legedia “ezin da modu globalean egin Europarentzat, Estatuarentzat edo Nafarroarentzat”, baizik eta “lurralde bakoitzaren idiosinkrasiaren arabera”. Azkenik, gaixotasun “larriak” desagerrarazteko protokoloen aldeko apustua egin du, “aurrekontu-zuzkidura nahikoarekin”.
Despopulazioari eta Landa Garapenari buruzko Legea
Bestalde, UAGNko presidenteak Despopulazioaren eta Landa Garapenaren Legea onartzeko premia errepikatu du, lurraldea kohesionatzeko eta hiri- eta landa-eremuko Nafarroa eta urarena eta lehorrekoa saihesteko. Bariainek despopulazioaren aurka borrokatzeko 2019an proposatu eta indarrean jarraitzen duten 21 neurriak aipatu ditu. Besteak beste, landa-txartel bat, despopulazio-arriskuan dauden herrietan bizi diren pertsonek hobariak eta deskontuak izan ditzaten.
Reyno Gourment marka birpentsatu
Halaber, “funtsezkotzat” jo du “elikadura-katearen legea gogortzea” eta nekazaritzako elikagaien sustapenerako partidak handitzea. UAGNk, halaber, “Reyno Gourmet markaren nortasuna gure mugetatik kanpo garrantzi komertzialik ez izateko” birplanteatzearen aldeko apustua egin du. “Nafarroako Markarekin lerrokatzea proposatzen dugu”, esan du.
Udaletako diru-kutxak hobetzea
Bestalde, toki-erakundeen finantzaketa-eredua aldatzearen aldeko apustua egin da, “udalen eta kontzejuen baldintza ekonomikoak hobetzeko eta administrazioa landa-eremuetara hurbiltzeko”. “Udalei emango zaien aurrekontuak herrigunea eta nekazaritzako azpiegiturak mantentzea” defendatu du Bariainek.
Ingurumen-estrategiari dagokionez, UAGNk uste du “CO2 harrapatzeagatik kontabilizatzeko eta ordaintzeko garaia dela, nekazariari eta abeltzainari laboreak eta larreak kontserbatzeagatik deskontaminatzeko lana ordainduko dien araudi argi batekin”.
Era berean, “beharrezkoa” da ibilguak kudeatzeko plan bat, “uholdeak saihesteko eta hiriguneak eta nekazarien finkak arriskutik kanpo uzteko”. Horrez gain, basa-fauna kontrolatzeko eta “haragi sintetikoa izeneko haragi-ordezkoa” arautzeko plan bat ere egin behar da, “nomenklatura hori erabiltzea debekatzeko, haragi hitza animalia-haragi baten antzekoa den zerbaitetan erabiltzea debekatzeko”.